Nhà nước vẫn nắm giữ tỷ lệ lớn cổ phần tại các Cienco. Ảnh minh họa: MH |
Theo đó, 4 doanh nghiệp hàng đầu của ngành giao thông gồm Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 1 (Cienco 1), Cienco 4, Cienco 5 và Cienco 6 chính thức được cổ phần hóa với cơ cấu tỷ lệ phần vốn nhất định do Nhà nước nắm giữ.
Các tổng công ty sau khi cổ phần hóa được kế thừa các quyền, nghĩa vụ, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp trước khi chuyển đổi; được tiếp tục kinh doanh ngành, nghề mà doanh nghiệp trước khi chuyển đổi sở hữu đang thực hiện và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của pháp luật.
Cienco 1 có vốn điều lệ 700 tỷ đồng, trong đó Nhà nước nắm giữ 35% vốn điều lệ, bán cho nhà đầu tư chiến lược 31% vốn điều lệ, bán đấu giá công khai 23,12% vốn điều lệ. Đối với Cienco 4, vốn điều lệ 600 tỷ đồng, trong đó Nhà nước nắm giữ 35%, bán cho nhà đầu tư chiến lược 26,5%, bán đấu giá công khai 26,88%. Cienco 6 có vốn điều lệ 600 tỷ đồng, trong đó Nhà nước nắm giữ 51%; bán đấu giá công khai 47,87% vốn điều lệ.
Cienco 5 - đại gia bất động sản một thời vang bóng - có vốn điều lệ 439 tỷ đồng, tổng số cổ phần là 43,9 triệu, mệnh giá mỗi cổ phần là 10.000 đồng, trong đó Nhà nước nắm giữ 15.365.000 cổ phần, chiếm 35% vốn điều lệ; bán ưu đãi cho người lao động trong doanh nghiệp 210.700 cổ phần, chiếm 0,48% vốn điều lệ. Ngoài ra, bán ưu đãi cho tổ chức Công đoàn 500.000 cổ phần, chiếm 1,14% vốn điều lệ; bán cho nhà đầu tư chiến lược 13.609.000 cổ phần, chiếm 31% vốn điều lệ; bán đấu giá công khai 14.215.300 cổ phần, chiếm 32,38% vốn điều lệ.
Ngoài các đơn vị trên, hàng loạt doanh nghiệp ngành giao thông cũng nhận được quyết định của Thủ tướng phê duyệt phương án cổ phần hóa, gồm Tổng Công ty Xây dựng đường thủy (Vinawaco), Tổng Công ty Xây dựng Thăng Long (TLG) và Tổng Công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI).
Quyết định cho thấy Vinawaco và TLG sẽ được cổ phần hóa theo hình thức kết hợp bán bớt một phần vốn nhà nước với phát hành thêm cổ phiếu để tăng vốn điều lệ. Riêng TEDI chỉ được bán bớt một phần vốn nhà nước hiện có tại doanh nghiệp.
Hiện nay, Vinawaco có vốn điều lệ 300 tỷ đồng, tổng số cổ phần phát hành lần đầu là 30 triệu, trong đó Nhà nước nắm giữ 9,9 triệu đơn vị, chiếm 33% vốn điều lệ. Cũng nắm giữ số vốn điều lệ 300 tỷ đồng, Nhà nước sẽ nắm giữ 35% vốn điều lệ của doanh nghiệp. Trong khi đó, với vốn điều lệ 125 tỷ đồng, Nhà nước sẽ nắm giữ 49% vốn điều lệ tại TEDI khi doanh nghiệp này được cổ phần hóa.
Thủ tướng Chính phủ giao thẩm quyền quyết định mức giá khởi điểm bán đấu giá cho Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, đồng thời người đứng đầu ngành giao thông cũng được phê duyệt tiêu chí và quyết định lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, chỉ đạo doanh nghiệp công bố thông tin vể cổ phần hóa, phê duyệt quyết toán chi phí cổ phần hóa, quyết định giá khởi điểm bán cổ phần lần đầu và cử người đại diện chủ sở hữu phần vốn nhà nước tại các “tổng” này.
“Đợt “ra quân” cổ phần hóa lần này cho thấy động thái quyết liệt của Chính phủ và ngành Giao thông trong tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước. Tuy một chiếc áo mới không làm nên một con người mới, song việc hoạt động theo mô hình công ty cổ phần thực sự cũng là một bước chuyển về chất trong quản trị doanh nghiệp, minh bạch và cạnh tranh hơn. Hy vọng rằng “bình” mới sẽ có “rượu” mới” – một chuyên gia kinh tế bình luận.
Trong số các tổng công ty cổ phần hóa lần này, tình hình tài chính và nợ nần của nhiều đơn vị là khá ảm đạm. Theo số liệu được Bộ Tài chính công bố vào cuối năm 2013, kết thúc năm tài chính năm 2012, với số nợ phải thu khó đòi lên đến 350 tỷ đồng (bằng 50% vốn điều lệ), Cienco 1 là một trong những tập đoàn, tổng công ty có nợ phải thu khó đòi lớn nhất.
Với hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu 18,41 lần, năm 2012 Cienco 1 xếp thứ 4 trong số 48 tập đoàn, tổng công ty có tình hình tài chính mất an toàn nhất, gấp hơn 6 lần quy định cho phép và 12,6 lần hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu bình quân của khu vực doanh nghiệp nhà nước. Còn trong năm 2012, Ciecno 6 là một trong số 25 tập đoàn, tổng công ty kinh doanh thua lỗ với số lỗ 11 tỷ đồng.