Vùng đất phía Đông của huyện Củ Chi (các xã Hòa Phú, Tân Thạnh Đông, Bình Mỹ, nơi tiếp giáp với tỉnh Bình Dương), được phù sa dòng sông Sài Gòn bồi đắp nên trước đây trù phú cây trái quanh năm. Tại đây, nhiều gia đình sống bao đời bằng nghề trồng cây ăn trái, nhà vườn luôn đạt năng suất cao, đóng góp vào vùng nguyên liệu và lương thực cho khu vực.
Năm 2005, Dự án Cụm công nghiệp cơ khí chế tạo (CCN) Tân Quy được UBND TP HCM ra Văn bản số 4214/UBND-CNN ngày 15/7/2005 triển khai địa điểm quy hoạch với quy mô hơn 300 ha tại xã Hòa Phú và xã Tân Thạnh Đông. Từ đó, vùng đất trồng cây ăn trái bao đời bình yên bị xáo trộn.
Qua tìm hiểu, được biết, ngoài văn bản trên, CCN Tân Quy chưa có quyết định thành lập, nhưng UBND huyện Củ Chi đã ra quyết định thu hồi gần 400ha đất của hơn 900 hộ dân tại hai xã Hòa Phú và Bình Mỹ, để cho dự án CCN Tân Quy do BQL Khu chế xuất và KCN TP HCM (Hepza) làm chủ đầu tư.
Cụ thể tại Quyết định số 3343/QĐ-UBND ngày 4/8/2008 duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 xác định diện tích đất quy hoạch là 338,38ha nằm trong phạm vi xã Bình Mỹ 222,86ha và xã Hòa Phú 115,52ha. Trong đó diện tích đất KCN là 282,96ha và khu dân cư phục vụ công nghiệp có quy mô khoảng 55,42ha. Phạm vi quy hoạch xác định phía Đông giáp khu dân cư hiện hữu và đường Võ Văn Bích, phía Tây giáp khu dân cư hiện hữu và đường Bến Than, phía Nam giáp đất nông nghiệp và một phần rạch Bà Bếp, phía Bắc giáp tỉnh lộ 8.
Sau đó là Quyết định 5945/QĐ-UBND ngày 29/12/2009 duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000, lại tăng quy mô khu vực quy hoạch lên 342,53ha. Trong đó một phần diện tích đất 227,01ha nằm trong phạm vi xã Bình Mỹ và một phần diện tích đất 115,52ha nằm trong phạm vi xã Hòa Phú. Vị trí và giới hạn phạm vi quy hoạch cũng có thay đổi là phía Đông giáp Tỉnh lộ 9, phía Bắc giáp khu dân cư hiện hữu và Tỉnh lộ 8, phía Tây giáp đường Bến Than, phía Nam giáp đất nông nghiệp và một phần rạch Bà Bếp.
Xin nhắc lại, dự án này chưa hề được UBND TP HCM phê duyệt quyết định, nhưng UBND huyện Củ Chi đã thu hồi đất. Theo phản ánh của nhiều hộ dân, năm 2008 UBND Củ Chi đã thu hồi đất của người dân hai xã Hòa Phú, Bình Mỹ cho CCN Tân Quy. UBND huyện Củ Chi tự ấn định mức giá đền bù từ 94 – 350 ngàn đồng/m2 cho đất nông nghiệp.
Đối chiếu với quy định pháp luật, cho thấy ngày 2/12/2008, Thủ tướng Chính phủ mới ra Quyết định số 1736 “về điều chỉnh, bổ sung quy hoạch các Khu Công nghiệp tại TP HCM đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020”. Trong danh sách ban hành kèm quyết định này có Khu Công nghiệp Đông Nam Củ Chi diện tích hơn 283 ha, nằm trên địa bàn xã Bình Mỹ và Hòa Phú, thực chất là dự án CCN Tân Quy trước đây.
Như vậy, việc bồi thường dự án Khu Công nghiệp Đông Nam Củ Chi được UBND Củ Chi tiến hành từ trước khi có Quyết định của Thủ tướng. Lúc bấy giờ, người dân mới “ngã ngửa” vì chẳng có cái gọi là “Cụm Công nghiệp cơ khí chế tạo Tân Quy”. Nhưng đất đã bị thu hồi, không được trồng trọt, trở nên hoang hóa bạc màu. Hàng trăm hộ dân sống nhờ vào các vườn cây ăn trái bỗng nhiên trắng tay. Ai chịu trách nhiệm cho sự thiệt hại này?
Một số người dân sau đó đã kiện UBND huyện Củ Chi ra tòa. Trong vụ kiện giữa nguyên đơn là ông Nguyễn Trọng Đạt (68 tuổi) và bị đơn là UBND huyện Củ Chi, theo nội dung Bản án số 468/2013 ngày 8/4/2013, của TAND TP HCM ghi rõ: “…chưa có cơ sở pháp lý cho việc thu hồi đất”. Đồng thời bản án nêu rõ: Dự án CCN Tân Quy mới chỉ là ý tưởng, đề án chưa được thông qua theo đúng quy định của Luật Đất đai.
Cơ quan chức năng Củ Chi giải thích ra sao về sự việc có dấu hiệu sai phạm này? PLVN sẽ tiếp tục thông tin sự việc.
