Trước đó, một số doanh nghiệp (DN) đã đồng loạt gửi văn bản đến Thành ủy, HĐND, UBND TP Đà Nẵng "kêu cứu" vì tiền thuê đất tăng quá cao, từ 300-400% so với chu kỳ trước. Các DN này hầu hết kinh doanh trong lĩnh vực du lịch, đại diện khu nghỉ dưỡng, khách sạn, nhà hàng ở khu vực ven biển thuộc địa bàn 2 quận Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn.
Theo đại diện các DN, giai đoạn 2012 - 2026 có 3 chu kỳ thuê đất và giá thuê "cứ tăng dựng đứng". Chẳng hạn, một khu nghỉ dưỡng ở ven biển Ngũ Hành Sơn trong chu kỳ 2012 - 2016 thuê đất với giá 4,7 tỉ đồng, 2017 - 2021 tăng lên 35 tỉ đồng và giai đoạn 2022 - 2026 lên đến 121 tỉ đồng. Các DN cho rằng, nếu tình cảnh này kéo dài, có thể DN sẽ phải bỏ đất, bỏ tài sản để ra đi vì không thể gồng gánh nổi. Lúc đó, hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người lao động sẽ rơi vào cảnh thất nghiệp. Một số DN đề xuất, tiền thuê đất trong niên hạn có thể điều chỉnh tăng 10%-25% chứ không nên tăng 300%-400% như hiện nay và cho rằng Luật Đất đai (sửa đổi) cần tính đến yếu tố này để tạo thuận lợi cho DN...
Theo văn bản phản hồi của UBND TP Đà Nẵng, đối với kiến nghị các doanh nghiệp tiếp tục nộp tiền thuê đất như khung giá tính tiền thuê đất trước năm 2020 để doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn và hoạt động ổn định, UBND TP Đà Nẵng cho biết, căn cứ quy định tại Nghị định 46/2014 của Chính phủ, khi hết thời gian ổn định 5 năm của chu kỳ đơn giá, Cục Thuế Đà Nẵng căn cứ vào giá đất tại Bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất và tỷ lệ % tính đơn giá thuê đất do UBND TP Đà Nẵng ban hành để xác định đơn giá thuê đất cho chu kỳ ổn định tiếp theo. Do đó, UBND TP Đà Nẵng không có cơ sở để xử lý theo nội dung kiến nghị của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, UBND TP Đà Nẵng đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cùng với Sở Tài chính rà soát lại giá đất trên địa bàn và xác định lại hệ số điều chỉnh giá đất năm 2023 để làm cơ sở báo cáo, tham mưu UBND thành phố và HĐND TP Đà Nẵng.
Về việc các doanh nghiệp đề nghị HĐND và UBND TP Đà Nẵng kiến nghị Quốc hội, Chính phủ không điều chỉnh tăng giá thuê đất trong giai đoạn ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 từ năm 2020 đến năm 2023. UBND TP Đà Nẵng cho biết, để tháo gỡ khó khăn cho các cá nhân, tổ chức trong giai đoạn ảnh hưởng của dịch COVID-19, thành phố đã triển khai kịp thời các chính sách hỗ trợ của Trung ương và địa phương theo đúng quy định. Cụ thể, giảm 15% tiền thuê đất phải nộp năm 2020, giảm 30% tiền thuê đất phải nộp năm 2021 và năm 2022.
Về chính sách hỗ trợ tiền thuê đất của UBND TP Đà Nẵng, nhằm tháo gỡ khó khăn cho tổ chức, cá nhân thuê đất trên địa bàn, UBND TP Đà Nẵng đã ban hành quy định mức tỷ lệ (%) tính đơn giá thuê đất trả tiền hàng năm, đơn giá thuê đất xây dựng công trình ngầm, đơn giá thuê đất đối với đất có mặt nước trên địa bàn. Theo đó, điều chỉnh tỷ lệ % tính đơn giá thuê đất từ 2% xuống còn 1 %, áp dụng từ ngày 8/4/2021.
Trong khi đó, đề xuất gia hạn thời gian nộp tiền thuê đất, ngoài những Nghị định mà Chính phủ đã ban hành, UBND TP Đà Nẵng đã có công văn ngày 18/11/2021 báo cáo Chính phủ, Bộ Tài chính về nội dung xin giãn thời gian lập bộ thuế sử dụng đất phi nông nghiệp chu kỳ 2022-2026 do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Tuy nhiên, ngày 11/02/2022, Bộ Tài chính đã có công văn trả lời rằng: "Đề xuất của UBND TP Đà Nẵng về việc áp dụng thu mức thuế sử dụng đất phi nông nghiệp năm 2022 theo chu kỳ 2017-2021 và lùi thời hạn lập bộ thuế sử dụng đất phi nông nghiệp một năm so với quy định là không có căn cứ pháp lý để giải quyết".
UBND TP Đà Nẵng cho biết thêm, thẩm quyền ban hành bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất thuộc HĐND và UBND TP Đà Nẵng, do đó UBND TP Đà Nẵng không có cơ sở để báo cáo nội dung kiến nghị của doanh nghiệp đến Quốc hội và Chính phủ.
Ngoài ra, theo các doanh nghiệp, hiện nay doanh nghiệp có doanh thu và lợi nhuận rất thấp chưa đủ trang trải chi phí hoạt động kinh doanh, không bao gồm tiền thuê đất. Cộng đồng doanh nghiệp mong muốn tài khoản công ty không bị phong tỏa, nợ tiền thuê đất không bị cưỡng chế do ảnh hưởng của việc tăng giá đất từ 300-400%.
Với nội dung kiến nghị này, UBND TP Đà Nẵng cho biết, căn cứ theo quy định, trường hợp các công ty nợ tiền thuê đất quá hạn nộp trên 90 ngày thuộc trường hợp bị cưỡng chế. Căn cứ vào tình hình thực tế, Cơ quan thuế sẽ áp dụng các biện pháp cưỡng chế phù hợp theo quy định tại điều 125 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng mong muốn thành phố xem xét lại giá thuê đất, bởi hiện nay giá đất thị trường đã giảm từ 30-50% so với giai đoạn trước dịch bệnh. Đồng thời kiến nghị thành phố áp dụng đơn giá thuê đất tùy theo từng hạng mục như kiến nghị của UBND TP Đà Nẵng với Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Liên quan đến nội dung kiến nghị này, UBND TP Đà Nẵng đã có công văn ngày 21/2/2023 báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường và đề xuất phương án xử lý. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa nhận được văn bản trả lời, do đó khi nào có ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND TP Đà Nẵng sẽ triển khai thực hiện.
Tháng 2/2023, UBND TP Đà Nẵng đã gửi công văn đến Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất xác định đơn giá thuê đất dự án theo mục đích sử dụng đối với từng hạng mục. Theo đó, phần đất xây dựng công trình đề xuất tính bằng giá đất thương mại - dịch vụ; đất giao thông, bãi giữ xe tính tương đương 35% đất phi nông nghiệp; đất cây xanh, công viên, mặt nước, bãi cát bằng giá đất phi nông nghiệp.
Trả lời cử tri hồi tháng 4/2023, ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng lý giải thuế đất phi nông nghiệp hiện bị ảnh hưởng bởi chu kỳ trước đây tính theo giá đất năm 2019. Đây được coi là thời điểm giá đất của Đà Nẵng cao nhất từ trước đến nay. Đoàn ĐBQH TP Đà Nẵng cũng đã kiến nghị với Quốc hội về vấn đề này.
