Trong vụ việc này, cơ quan chức năng đã đưa “nhầm” nhiều hộ dân không có đất, không bị thiệt hại hoặc đã được đền bù vào danh sách phê duyệt, cho tạm ứng hàng tỷ đồng.
Danh sách 19 người, “nhầm” tới 13 trường hợp
Vào tháng 6/2017, UBND huyện Krông Nô ban hành Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ với 19 hộ dân có đất bị ngập (bổ sung) tại dự án thủy lợi Đắk Rồ. Cũng trong thời gian này, UBND huyện có tờ trình, đề nghị UBND tỉnh Đắk Nông và Sở KH&ĐT tỉnh này bố trí hơn 8 tỷ (trước ngày 7/7/2017) để huyện “tổ chức chi trả 19 hộ dân trong diện đền bù”.
Theo kế hoạch, UBND huyện xác định sẽ chi trả tiền bồi thường cho các hộ dân trước ngày 22/7/2017. Nếu sau ngày này, phía huyện Krông Nô phải chi trả thêm tiền chậm chi trả theo quy định tại khoản 2 Điều 93 Luật Đất đai năm 2013.
Ngày 26/7/2017, UBND huyện đã ban hành Công văn 1168/UBND-VP, đồng ý cho Trung tâm phát triển quỹ đất huyện ứng tiền từ Kho bạc Nhà nước, chi trả 50% tiền đền bù cho 19 hộ. Sau đó UBND huyện đã chi 3,3 tỷ cho 16/19 hộ. Trong quá trình triển khai chi trả, nhiều hộ dân khác đã khiếu nại, tố cáo danh sách 19 hộ không đúng thực tế, không bị thiệt hại hoặc không có đất.
Đến ngày 9/8/2017 UBND huyện Krông Nô có công văn tạm ngưng việc bồi thường hỗ trợ, đồng thời chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tiến hành xác minh, thẩm định lại. Sau đó mãi tới tháng 6/2019, UBND huyện mới có quyết định về việc phê duyệt lại phương án.
Theo quyết định này, có 13 trong 19 hộ được phê duyệt năm 2017 bị loại. Tổng diện tích đất thu hồi lần này là 40 ngàn m2, giảm hơn 100 ngàn m2 so với trước điều chỉnh. Tổng giá trị bồi thường là 2,4 tỷ; giảm gần 6 tỷ so với trước điều chỉnh.
Theo nội dung của phương án điều chỉnh bồi thường được phê duyệt vào tháng 6/2019, 13 hộ dân bị loại khỏi danh sách vì các lý do như: Không có đất, không bị thiệt hại hoặc đã được nhận bồi thường.
Sau khi phương án được phê duyệt lại, UBND huyện đã chỉ đạo các đơn vị liên quan thu hồi số tiền đã chi trả “nhầm” với những hộ bị loại khỏi danh sách.
Ngoài ra, trong số 6 hộ đủ điều kiện nhận đền bù, hộ ông Ngô Doãn Thông, Phó Chi cục Thuế huyện Krông Nô đã kê khai sai gần 2ha đất, được phê duyện nhận hơn 1,2 tỷ vào năm 2017. Khi xác minh lại, lực lượng chức năng khẳng định hộ ông Thông chỉ bị ngập khoảng 2 sào đất, giá trị đền bù giảm xuống còn 115 triệu. Do năm 2017 ông Thông đã tạm ứng hơn 500 triệu nên khi có phương án điều chỉnh, vị Phó Chi cục Thuế này phải trả lại hơn 400 triệu đã nhận “thừa”.
Lãnh đạo huyện nói gì?
Nói về vụ việc, ông Trần Đăng Ánh, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết, huyện đã chỉ đạo cho các đơn vị liên quan ra thông báo lần 3 gửi tới từng hộ dân đã nhận “nhầm” tiền đền bù, yêu cầu bà con trả lại để nộp vào ngân sách.
 |
| Một báo cáo của huyện về sự việc. |
Hiện còn 7 hộ chưa trả lại, trong đó bốn hộ đang khởi kiện UBND huyện ra TAND tỉnh Đắk Nông, ba hộ còn lại yêu cầu khi nào có kết quả xét xử từ tòa án mới trả lại tiền. Tổng số tiền mà 7 hộ dân này nhận “nhầm” hơn 1,1 tỷ.
Ông Ánh thừa nhận trong quá trình triển khai thực hiện chi trả đền bù bổ sung tại lòng hồ thủy lợi Đắk Rồ, lực lượng chức năng đã để xảy ra một số sai sót, dẫn đến việc chi trả “nhầm” cho nhiều đối tượng. UBND huyện đã chỉ đạo Phòng Nội vụ, Thanh tra huyện xác minh để tham mưu cho lãnh đạo UBND huyện xem xét, xử lý trách nhiệm các tập thể, cá nhân liên quan.
Theo Ban Quản lý Dự án huyện Krông Nô, nguyên nhân dẫn đến sai sót là các hộ dân đã kê khai không trung thực diện tích đất bị ngập úng, cố tình chỉ vào diện tích đất người khác đang sử dụng để nhận là đất của mình… Ngoài ra, công tác đo đạc, xác định diện tích đất chưa chính xác bởi thời điểm đo đạc, công trình đã đi vào vận hành, bị ngập nước, không xác định được ranh giới cụ thể.
Tuy nhiên, một số người dân đứng đơn tố cáo cho rằng một số cán bộ đã nảy sinh lòng tham, câu kết với người dân, kê khống diện tích đất để hưởng lợi. Do đó nhiều hộ không có đất, đất không bị ngập… vẫn được đưa vào danh sách phê duyệt đền bù, dẫn tới việc đền bù “nhầm”.
Lãnh đạo Công an huyện Krông Nô cho biết, hiện đơn vị đang vào cuộc xác minh, thu thập tài liệu về vấn đề đền bù “nhầm” tại công trình thủy lợi Đắk Rồ. “Hiện chúng tôi đang xác minh theo tin báo. Nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạm sẽ khởi tố vụ án đề điều tra, xử lý theo quy định, không có chuyện bao che”, lãnh đạo Công an huyện này cho biết.
Nêu quan điểm về vụ việc, Luật sư Dương Lê Sơn, Trưởng Văn phòng Luật sư Lê Sơn (Đoàn Luật sư tỉnh Đắk Lắk) cho rằng, dấu hiệu vi phạm hình sự thể hiện rất rõ trong hồ sơ vụ việc.
Cụ thể, có 13 hộ dân được UBND huyện Krông Nô phê duyệt không đúng thực tế để nhận tiền đền bù, 1 hộ nhận thừa tiền vì kê khai vượt nhiều lần so với diện tích thiệt hại, số tiền phê duyệt “nhầm”, “thừa” khoảng 6 tỷ đồng từ nguồn vốn của Nhà nước. Vì vậy, Cơ quan công an cần khởi tố vụ án để điều tra, làm rõ hành vi “vi phạm quy định về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”, theo quy định tại Điều 230 Bộ luật Hình sự.
Ngoài ra, cơ quan điều tra cũng cần xem xét đến hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng đối với các cán bộ có liên quan đến việc thẩm định, ký phê duyệt dự án tại Điều 179 BLHS. Đối với những người dân không có đất, không bị thiệt hại, đã được đền bù trước đó nhưng vẫn ký khống hồ sơ để nhận tiền, có dấu hiệu đồng phạm.
