Gần đây tình trạng xe khách tuyến cố định tại nhiều địa phương bỏ bến ra ngoài chạy “dù”, chạy sai luồng tuyến, xe hợp đồng đón khách như tuyến cố định diễn ra phổ biến. Các địa phương còn nở rộ loại xe cá nhân chở khách dưới dạng “xe ghép”, không đăng ký kinh doanh vận tải, gây lộn xộn trong hoạt động vận tải, mất an ninh trật tự, mất an toàn giao thông.
Tại một số địa phương, tình trạng lộn xộn này thấy rõ. Như tại quận 5 (TP HCM), UBND quận cho biết đến cuối 2022 trên địa bàn có 95 đơn vị kinh doanh vận tải, có nhiều nhà xe tập trung tới nơi này lập văn phòng, nhận đón trả khách. Trong năm 2022, cơ quan chức năng quận đã kiểm tra, xử phạt khoảng 1.600 trường hợp vi phạm với số tiền hơn 1 tỷ đồng.
Đại diện Sở GTVT TP HCM cho biết, tình trạng “xe dù, bến cóc” ở TP càng phức tạp sau khi dời phần lớn các tuyến cố định từ bến xe Miền Đông cũ (quận Bình Thạnh) qua bến mới ở Thủ Đức. Địa điểm mới xa trung tâm, đi lại chưa thuận lợi, nên nhiều nhà xe không chấp hành dời sang hoạt động mà ra ngoài đón khách. Theo nhiều ý kiến nhận xét, hệ quả của tình trạng này để “chạy đua” với thời gian, một số tài xế càng chạy ẩu hơn, nhanh hơn, nguy hiểm hơn… Một số vụ tai nạn giao thông thảm khốc do xe khách gây ra thời gian gần đây như vụ tai nạn làm tử vong 5 người tại Đồng Nai, vụ xe khách đâm bẹp rúm xe 7 chỗ tại Đà Nẵng… là minh chứng.
Chính vì vậy, việc Bộ GTVT lấy ý kiến về việc sửa đổi Nghị định 10/2020/NĐ-CP liên quan đến hoạt động vận tải bằng ô tô, được rất nhiều ý kiến đồng tình.
Dự thảo đề xuất thu hồi phù hiệu của ô tô nếu trích xuất dữ liệu thiết bị giám sát hành trình cho thấy 1 tháng có từ 5 lần vi phạm tốc độ/1.000km xe chạy trở lên, hoặc 1 ngày có từ 3 lần vi phạm tốc độ trở lên (không tính vi phạm tốc độ dưới 5km/h). Nội dung này được bổ sung so với quy định hiện nay là chỉ thu phù hiệu với xe có từ 5 lần vi phạm tốc độ/1.000km trở lên trong một tháng. Với các xe vi phạm chạy quá tốc độ, Sở GTVT sẽ không cấp lại phù hiệu, biển hiệu trong 30 ngày kể từ ngày đơn vị kinh doanh vận tải nộp phù hiệu.
Cũng theo Dự thảo, DN bị thu hồi giấy phép khai thác tuyến với xe đang vào bến nếu 1 tháng chạy dưới 70% số chuyến đăng ký. Trong 30 ngày, DN không được đăng ký lại. Quy định này nhằm bảo đảm các đơn vị vận tải có trách nhiệm cung cấp dịch vụ theo đúng phương án chạy xe đã đăng ký, hạn chế việc chỉ giữ chỗ trong bến, nhưng thực tế ra ngoài chạy “dù”, lập “bến cóc”.
Với mục tiêu quản lý hoạt động kinh doanh vận tải, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh, xóa “xe dù, bến cóc” và góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông, nhiều ý kiến mong muốn những đề xuất trên của Bộ GTVT cần sớm được thông qua, ban hành; sớm góp phần chấm dứt nạn “quái xế” đường dài.