Điều tra vụ phá rừng pơ-mu ở Quảng Nam: Trạm biên phòng 'gây khó dễ'?

Càng kiểm tra, càng phát hiện gỗ quý

Trao đổi với CCPL, Đại tá Lê Quang Vịnh, Trưởng Công an huyện Nam Giang cho biết: Sau khi phát hiện vụ phá rừng nghiêm trọng, Công an huyện Nam Giang đã cử ngay 2 tổ công tác gồm Đồn Công an Chà Vàl và lực lượng trinh sát Công an huyện xuống địa bàn để điều tra, làm rõ vụ việc. 

Chiều 15/7, lực lượng Công an phát hiện tại Trạm Kiểm soát Biên phòng cửa khẩu Nam Giang có 42 phách gỗ pơ-mu được cất giấu, tổng khối lượng hơn 2m3. Nhận định tại khu vực cửa khẩu vẫn còn nhiều điểm tập kết gỗ, các trinh sát tiếp tục rà soát thì sáng 16/7, phát hiện ngay tại Chi cục Hải quan cửa khẩu có 97 phách gỗ pơ-mu và 4 bi gỗ tròn, tổng khối lượng khoảng 6,2m3. 

Đến đêm 16/7, Công an huyện tiếp tục phát hiện tại xưởng mộc của ông Nguyễn Ngọc Vũ (gần Đồn Biên phòng) có 21 phách gỗ pơ-mu và 3 phách gỗ dổi, tổng khối lượng gần 1,3m3. Ngày 17/7, tại nhà ông Phạm Xuân Trường ở gần trạm cửa khẩu, các trinh sát phát hiện và tạm giữ thêm 28 phách gỗ pơ-mu với khối lượng gần 1,1m3. 

Cùng ngày, tại khu vực cửa khẩu, Công an còn phát hiện 57 phách gỗ và 4 bi gỗ tròn pơ-mu có khối lượng gần 3m3. Chưa dừng tại đây, ngày 19/7, Công an huyện tiếp tục phát hiện 66 phách gỗ pơ-mu được cất giấu cách Trạm Kiểm soát Biên phòng cửa khẩu Nam Giang chừng 100m. 

Như vậy, từ khi triển khai điều tra vụ án phá rừng pơ-mu đến ngày 19/7, Công an huyện Nam Giang đã tạm giữ 591 phách gỗ pơ-mu, 8 bi gỗ pơ-mu, 3 phách gỗ dổi với tổng khối lượng gần 45m3.

Trước sự việc có tính chất nghiêm trọng trên, sáng 20/7, đích thân ông Lê Trí Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam dẫn đầu Đoàn công tác đến làm việc với Công an và các ngành chức năng có liên quan của huyện Nam Giang. Trong ngày, Đoàn kiểm tra đã vào tận hiện trường để kiểm tra và chỉ đạo công tác điều tra. 

Đại tá Nguyễn Viết Lợi, Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam cho rằng, vụ phá rừng này nằm trên khu vực biên giới với nước bạn Lào, trong vùng cửa khẩu nên việc điều tra phá án khá phức tạp, liên quan đến nhiều đối tượng, nhiều lực lượng tham gia. Do đó, UBND tỉnh cần có cơ chế, hỗ trợ tạo thuận lợi cho lực lượng tham gia phá án dễ tiếp cận, thâm nhập để điều tra phá án sớm.

Ông Lê Trí Thanh cũng nhận định đây là vụ phá rừng đặc biệt nghiêm trọng. Khu vực rừng bị phá là vùng cấm, nằm trong khu vực biên giới giáp với Lào nên không dễ ai có thể vào được. Thế nhưng, rừng đã bị chặt phá với số lượng khá lớn gỗ pơ-mu, trong khi tại đây có đầy đủ các cơ quan quản lý và chủ rừng, nhưng các cơ quan quản lý và chủ rừng không hề hay biết. 

Do đó, có thể khẳng định, nguyên nhân dẫn đến vụ phá rừng nghiêm trọng này không loại trừ sự quản lý lỏng lẻo, thậm chí có nghi vấn có tổ chức, cá nhân tiếp tay cho vụ phá rừng…

Để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác điều tra, UBND tỉnh Quảng Nam vừa có văn bản gửi UBND tỉnh Sê-Kông (nước bạn Lào) đề nghị phối hợp xử lý vụ phá rừng này; đồng thời giao Sở Ngoại vụ liên hệ với phía bạn để thống nhất chương trình, thời gian, địa điểm, lực lượng để phối hợp xử lý. 

Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh yêu cầu các ngành có liên quan của tỉnh như Công an, Kiểm lâm, Biên phòng, Hải quan vào cuộc, hỗ trợ Công an huyện Nam Giang phá án; đồng thời đề nghị xuyên suốt trong thời gian điều tra vụ án, các ngành, đơn vị có liên quan phải quán triệt quan điểm chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh là nghiêm túc, khẩn trương, sai tới đâu xử lý tới đó. 

Đại tá Nguyễn Viết Lợi, Giám đốc CA tỉnh vào tận hiện trường chỉ đạo công tác điều tra.

Ngăn cản công an kiểm tra 

Trong quá trình điều tra vụ việc, lực lượng công an gặp không ít trở ngại. Thượng tá Nguyễn Trung, Phó trưởng phòng Cảnh sát kinh tế (PC46, Công an tỉnh Quảng Nam) cho biết, trưa 19/7, thông tin trinh sát báo về có một nhà kho thuộc vùng đệm cách trạm biên phòng không xa chứa khoảng 20 khối gỗ pơ-mu. Khi các điều tra viên liên hệ với trạm biên phòng để được vào đây kiểm tra thì Biên phòng từ chối.

Về nguyên tắc, toàn bộ khu vực rừng bị phá và các nơi giấu gỗ đều thuộc sự quản lý của biên phòng nên mọi ra vào đều phải xin phép biên phòng. Nên nếu biên phòng không tích cực phối hợp thì công tác điều tra của Công an sẽ gặp khó khăn. 

“Đích thân tôi và trưởng phòng đã lên đó, cử trinh sát liên hệ biên phòng nhưng họ nói đây là vùng cấm, không được vào. Nhà kho này là của một người Việt Nam và gỗ pơ-mu trong đó cũng từ nước mình tuồn vào, thông tin này là hoàn toàn chính xác”, thượng tá Trung nói với thái độ bức xúc.

Sáng 20/7, ông Lê Trí Thanh cùng đoàn lãnh đạo bất ngờ tới kiểm tra nhà kho này, tuy nhiên toàn bộ số gỗ đã được tẩu tán. “Phía trong nhà kho, dấu vết xe vận chuyển ra vào rồi dấu gỗ tập kết in dưới nền đất vẫn còn rất mới.

Tìm kiếm xung quanh, chúng tôi chỉ phát hiện được một lượng nhỏ khoảng 20 phách, giấu ngay bên đường. Do khu vực này đã thuộc đất Lào nên trinh sát không dám mở rộng tìm kiếm. Nếu hôm qua, biên phòng để chúng tôi vào nhà kho này thì chắc chắn gỗ đã được thu giữ, sẽ thuận lợi cho việc điều tra”, Thượng tá Trung nói.

Ông A Lăng Mai, Chủ tịch UBND huyện Nam Giang cũng không hài lòng về cách làm việc của các đồn biên phòng trong thời gian qua, bởi họ gây không ít khó khăn cho địa phương. 

“Khi bí thư xã La Dê đề nghị tổ chức truy quét lâm tặc thì lúc nào đồn biên phòng cũng gây khó khăn, không cho lực lượng của xã vào, cho rằng đây là vùng biên giới, vùng cấm. Hội nghị sơ kết quốc phòng 6 tháng của huyện nhưng 3 đồn biên phòng không đến dự”, ông Mai bức xúc.

Theo chủ tịch huyện Nam Giang, hiện tại các xã biên giới được tăng cường phó bí thư là biên phòng nhằm giúp người dân đồng bào phát triển. Thế nhưng, Đại hội Đảng vừa rồi có 8 xã biên giới, 6 phó bí thư là biên phòng điều về tăng cường đều không trúng cử. Ông Mai cho rằng còn nhiều vấn đề “mắc mớ” khi thực hiện chủ trương này.  

“Chính quyền vào vùng biên giới để kiểm tra, truy quét thì biên phòng đưa ra hàng loạt quy định, quy chế để ngăn cản, tôi đồng ý nhưng tôi hỏi ngược lại các anh, lâm tặc vào đây vác gỗ nhiều, to như thế các anh có biết không?. Mình vào thì không được sao họ vào được? Gói ma túy nhỏ xíu nhét trong người còn bắt được sao gỗ khai thác rầm rộ, ầm ầm như vậy mà Biên phòng không biết?”. Rõ ràng, những câu hỏi của ông Mai rất khó để trả lời...

Ông Mai đề nghị lãnh đạo Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng nên quản lý chặt các đồn vì lâu nay lãnh đạo Biên phòng chỉ biết mặt tốt mà không rõ mặt xấu của cấp dưới.

Các ảnh rừng pơ-mu bị tàn phá.

Đình chỉ công tác chi cục trưởng 

Sau khi sự việc xảy ra, chiều 19/7, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã có văn bản hỏa tốc yêu cầu Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Quảng Nam tạm đình chỉ công tác Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Nam Giang. 

Theo đó, ông Lê Trung Thịnh, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan bị đình chỉ công tác để “đảm bảo công tác lãnh đạo, điều hành đơn vị và tạo thuận lợi cho công tác điều tra, xác minh vụ việc có dấu hiệu sai phạm tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Nam Giang”. 

Cùng với đó, lãnh đạo Tổng cục Hải quan điều động ông Nguyễn Hoàng, Đội trưởng Đội kiểm soát hải quan, nhận nhiệm vụ Chi cục trưởng Hải quan cửa khẩu Nam Giang cho đến khi vụ việc được báo cáo, làm rõ.

Trong cuộc họp sáng ngày 20/7, ông Lê Trí Thanh đã yêu cầu lực lượng công an vào cuộc quyết liệt để sớm đưa các đối tượng liên quan ra ánh sáng, đặc biệt, không để lực lượng nào can thiệp vào quá trình điều tra. Ông Thanh cũng đã chỉ đạo lực lượng Biên phòng tích cực hỗ trợ, có cơ chế đặc biệt để công an thuận lợi vào khu vực biên giới làm việc.