Đức Trọng (Lâm Đồng): Kỳ án bị kết án hai lần về một hành vi phạm tội!

Khi Tòa án cấp trên “quên” ra quyết định đình chỉ thi hành án

Theo nội dung vụ án, ngày 27/8/2013 do tranh chấp lối đi, giữa bị cáo Lê Trần Hưng với 2 anh em người hàng xóm là Nguyễn Tấn Viên, Nguyễn Tấn Vĩnh xảy ra mâu thuẫn. Quá trình xô xát, ẩu đả, bị cáo Hưng đã gây thương tích cho anh Viên là với tỉ lệ thương tật là 18%; tỉ lệ thương tật của anh Vĩnh là 11%.

Tại bản án sơ thẩm (vòng tố tụng thứ nhất) ngày 26/12/2014, TAND huyện Đức Trọng kết án Lê Trần Hưng 30 tháng tù treo về tội “Cố ý gây thương tích”, thời gian thử thách 60 tháng. Tòa cũng tuyên buộc bị cáo phải bồi thường cho các bị hại và tuyên giao bị cáo cho địa phương quản lý, giáo dục.

Sau đó phía người bị hại kháng cáo yêu cầu tăng hình phạt. Tuy nhiên bản án phúc thẩm số 50/2015 ngày 23/4/2015 của TAND tỉnh Lâm Đồng đã bác kháng cáo, giữ nguyên quyết định của án sơ thẩm. Cùng ngày, Chánh án TAND huyện Đức Trọng ban hành Quyết đinh số 19 về việc thi hành bản án treo đối với Lê Trần Hưng. Thực hiện quyết định này, hàng tháng Lê Trần Hưng đều có mặt đầy đủ, nghiêm chỉnh chấp hành việc trình diện tại xã Hiệp Thạnh. 

Ngày 13/4/2016, Chánh án TAND Cấp cao tại TP HCM ra kháng nghị đề nghị xử hủy phần hình phạt cả hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm của vụ án để xét xử lại từ đầu. Tại Quyết định giám đốc thẩm số 22/2016 ngày 30/5/2016, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP HCM đã chấp nhận kháng nghị, tuyên hủy về phần hình phạt đối với bị cáo Hưng trong cả hai bản án; giao vụ án về cấp sơ thẩm điều tra, xét xử lại. Các nội dung khác của bản án vẫn tiếp tục có hiệu lực thi hành. 

Quá trình điều tra lại vụ án, người bị hại Nguyễn Tấn Viên được trưng cầu giám định lại thương tật, kết quả tỉ lệ thương tật của anh Viên là 33%. Với tỉ lệ thương tật như trên, bị cáo Hưng bị truy tố về tội “Cố ý gây thương tích” theo khoản 3 điều 134 BLHS năm 2015. Ngày 17/5/2019 TAND huyện Đức Trọng xét xử sơ thẩm lại vụ án đã tuyên bị cáo Hưng mức án 5 năm tù giam về tội “Cố ý gây thương tích”. 

Một hành vi phạm tội không thể bị kết án 2 lần!

Ông Hoan, bà Liễu cho biết, mặc dù vụ án bị xử hủy để điều tra, xét xử lại từ đầu nhưng do không có Quyết định đình chỉ thi hành bản án phúc thẩm số 50 ngày 23/4/2015 của TAND tỉnh Lâm Đồng nên bị cáo Hưng vẫn tiếp tục chấp hành hình phạt 30 tháng tù treo, thời hạn thử thách 60 tháng. Tính đến nay, hơn 5 năm 4 tháng kể từ ngày bản án có hiệu lực, Hưng đã chấp hành xong phần án tù treo và gần xong thời hạn thử thách. Việc TAND huyện Đức Trọng xử sơ thẩm lại, tiếp tục kết án bị cáo Hưng 5 năm tù về chính hành vi mà bị cáo đã bị kết án và đang tiếp tục thi hành án là trái pháp luật, vi phạm nghiêm trọng tố tụng. 

Luật sư Nguyễn Bích Lan (VPLS số 5, Hà Nội) - người bào chữa cho bị cáo Hưng cho biết, bà và cộng sự đã nghiên cứu và sao chụp toàn bộ hồ sơ vụ án, bà khẳng định thông tin bị cáo Lê Trần Hưng bị kết án 2 lần về một hành vi cố ý gây thương tích xảy ra từ năm 2013 là đúng sự thật. 

“Đây là sai sót nghiêm trọng, vi phạm quy định của Hiến pháp và pháp luật hình sự” – LS Lan nhấn mạnh. Ngoài ra, theo LS Lan, bị cáo Hưng đang kháng cáo kêu oan về kết quả giám định lại thương tật thiếu khách quan cũng như việc vụ án còn có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội.  

LS Lan phân tích: “Khoản 3 điều 31 Hiến pháp 2013, điều 14 BLTTHS đều quy định không ai bị kết án hai lần về một hành vi phạm tội. Ở đây, hành vi của bị cáo Hưng đã bị kết án và vẫn đang thi hành bản án 30 tháng tù treo, thử thách 60 tháng, quyết định thi hành án treo vẫn đang có hiệu lực. Đang chấp hành án treo về hành vi phạm tội này, lại tiếp tục bị tuyên một bản án tù giam khác cũng về chính hành vi phạm tội đó là trái pháp luật.”

Theo LS Lan, sau khi ra Quyết định giám đốc thẩm, lẽ ra Chánh án TAND Cấp cao tại TP HCM phải ra Quyết định đình chỉ việc thi hành bản án hình sự phúc thẩm số 50/2015 ngày 23/4/2015 của TAND tỉnh Lâm Đồng, theo quy định tại điều 276 BLTTHS 2003: “Những người đã kháng nghị bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật có quyền quyết định tạm đình chỉ việc thi hành bản án hoặc quyết định đó. Quyết định tạm đình chỉ thi hành bản án phải gửi cho Tòa án, VKS nơi đã xử sơ thẩm và cơ quan thi hành án có thẩm quyền.” 

Trong bản án sơ thẩm số 61 ngày 17/5/2019 TAND huyện Đức Trọng xét xử sơ thẩm lại vụ án, tại trang 5 cũng thể hiện ý kiến của đại diện VKS phát biểu tại phiên tòa như sau: “Theo nguyên tắc có lợi cho bị cáo, một hành vi phạm tội không thể bị xét xử hai lần và do thiếu sót của TAND Cấp cao tại TP HCM không ra Quyết định đình chỉ thi hành bản án treo nên thực tế bị cáo Hưng đã thi hành một phần bản án… Do bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, bị hại cũng có một phần sai sót nên VKS đề nghị xử phạt bị cáo Hưng 36 tháng tù cho hưởng án treo, thời hạn thử thách 60 tháng.”

Tuy nhiên, quan điểm của VKS không được HĐXX chấp thuận, phần quyết định của bản án sơ thẩm số 61 đã tuyên phạt bị cáo Hưng 5 năm tù giam, thời hạn tù tính từ ngày bản án được thi hành, được trừ thời hạn tạm giam từ ngày 31/3/2014 đến 17/4/2014; bản án tuyệt nhiên không đả động gì đến việc bị cáo Hưng đã chấp hành gần xong hình phạt 30 tháng tù treo, thử thách 60 tháng cũng về chính hành vi phạm tội trên. Đây là sai sót lớn, gây phương hại nghiêm trọng đến quyền lợi của bị cáo. 

Theo ý kiến của một luật gia, sai lầm trên của bản án sơ thẩm ngày 17/5/2019 là hệ quả tất yếu của những sai sót nghiêm trọng khi TAND Cấp cao tại TP HCM ngày 30/5/2016 xét xử giám đốc thẩm xử hủy phần hình phạt của cả hai bản án nhưng lại “quên” không ra quyết định đình chỉ thi hành án. Vị luật gia cho rằng, để khắc phục sai sót này, có lẽ không có giải pháp nào hợp tình hợp lý hơn việc nên áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo như ý kiến phát biểu của vị đại diện VKS giữ quyền công tố tại phiên tòa.

Trường hợp hy hữu của bị cáo Lê Trần Hưng "gánh" hai lần kết án về một hành vi phạm tội trong vụ án này nhận được nhiều ý kiến bình luận của giới luật gia, luật sư, Báo PLVN sẽ tiếp tục thông tin.