Áp dụng Bộ luật Hình sự 2015
Tại phiên tòa sơ thẩm mới đây nhất vào ngày 12/2/2015, TAND tỉnh Vĩnh Phúc đã tuyên phạt 8 bị cáo phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” gồm: Lại Hữu Lân, nguyên Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch UBND TP Vĩnh Yên (10 năm tù); Nguyễn Ngọc Quyền, nguyên Bí thư Thành ủy Vĩnh Yên, nguyên Chủ tịch UBND TP Vĩnh Yên (10 năm tù); Nguyễn Xuân Trường, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch UBND phường Đồng Tâm (6 năm tù). Nguyễn Thị Kim Liên, nguyên Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường (TNMT) TP Vĩnh Yên (5 năm 6 tháng tù); Nguyễn Thị Ngọc, nguyên Trưởng phòng Tài chính Kế hoạch TP Vĩnh Yên (5 năm tù); Nguyễn Xuân Liễn, nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc (5 năm tù); bị cáo Vũ Văn Chức, nguyên chuyên viên Phòng TNMT TP Vĩnh Yên (5 năm tù); Dương Đình Tâm, làm kinh doanh, trú tại TP Vĩnh Yên (5 năm tù).
Khi xét xử phúc thẩm vụ án vào tháng 2/2015, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã tuyên hủy bản án sơ thẩm nêu trên, trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung một số nội dung.
Tại bản cáo trạng mới đây, VKSND tỉnh Vĩnh Phúc vẫn giữ nguyên quan điểm truy tố đối với 8 bị cáo về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo khoản 3 Điều 281 Bộ luật hình sự (BLHS) năm 1999 (phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm).
Tuy nhiên, VKSND tỉnh Vĩnh Phúc cho rằng: do có chính sách hình sự thay đổi và áp dụng Nghị quyết 144/2016/QH13 của Quốc hội nên để đảm bảo nguyên tắc có lợi cho người phạm tội, đã quyết định truy tố các bị can về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo khoản 3 Điều 356 BLHS 2015 (quy định “phạm tội gây thiệt hại về tài sản 1 tỷ đồng trở lên thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm).
Dự án “treo đầu dê, bán thịt chó”
Vụ án có khoảng gần 300 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (bao gồm một số cơ quan, đơn vị và hộ gia đình có đất nằm trong dự án trang trại) nên HĐXX đã giành phần lớn thời gian của ngày làm việc hôm qua (16/11) cho thủ tục khai mạc phiên tòa và công bố Cáo trạng.
Theo Cáo trạng do Kiểm sát viên công bố, vụ án xảy ra từ khoảng tháng 9/2006 khi Nguyễn Anh Quân (đối tượng có tiền án) đã nhờ vợ chồng Dương Đình Tâm nhờ đứng tên xin đất, giả làm dự án trang trại với mục đích sau này chuyển thành đất đô thị.
Thực hiện ý đồ này, Quân, Tâm đề xuất với Lại Hữu Lân (lúc đó là Chủ tịch UBND TX Vĩnh Yên) xin 25-30 ha đất nông nghiệp. Lân đồng ý và giới thiệu để Nguyễn Xuân Trường (Chủ tịch UBND phường Đồng Tâm) và Nguyễn Thị Kim Liên (Trưởng phòng TNMT TP Vĩnh Yên giúp đỡ. Sau đó, Liên đã bày cách cho Lân là phải giả danh UBND phường Đồng Tâm là chủ đầu tư dự án, sau đó chuyển chủ đầu tư sang cá nhân thì mới thuận lợi trong giải phóng mặt bằng và lấy được diện tích lớn…
Dù sau đó, Sở TNMT tỉnh Vĩnh Phúc có văn bản cho rằng việc thu hồi đất để giao UBND phường Đồng Tâm lập dự án trang trại là không đúng với quy định của Luật Đất đai nhưng Lân vẫn chỉ đạo Liên gửi hồ sơ, hoàn thiện các thủ tục còn thiếu và ký Báo cáo để nghị UBND tỉnh Vĩnh Phúc thu hồi đất quỹ 2, đất công ích để giao cho UBND phường làm chủ đầu tư dự án trang trại.
Tin tưởng hồ sơ do Nguyễn Ngọc Quyền (khi đó là Chánh Văn phòng UBND tỉnh) trình, Nguyễn Văn Hòa (khi đó là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc) đã ký Quyết định thu hồi và giao hơn 255.000m2 đất nông nghiệp cho UBND phường Đồng Tâm làm dự án trang trại.
Mặc dù biết Quyết định trên là trái quy định và không thuộc trường hợp thu hồi đất và giao đất theo quy định của Luật Đất đai nhưng Nguyễn Thị Ngọc (lúc đó là Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng bồi thường GPMB) vẫn tiến hành cho kiểm kê, áp giá, lập tờ trình phương án GPMB… để trình Lân ký Quyết định phê duyệt phương án bồi thường.
Chưa đầy 1 tháng kể từ khi có Quyết định thu hồi đất của tỉnh, Lân đã chỉ đạo cấp dưới soạn thảo để ký quyết định giao hơn 265.000m2 đất cho 3 cá nhân là người thân của Tâm.
Đến tháng 5/2009, trên cương vị là Bí thư Thành ủy TP Vĩnh Yên, Lân chỉ đạo Trường giúp Quân làm các thủ tục chuyển chủ đầu tư từ UBND phường Đồng Tâm cho Cty CP Bất động sản AZ (Hà Nội). Đến tháng 5/2010, Quyền (lúc này là Chủ tịch UBND TP Vĩnh Yên) đã chỉ đạo Liên, Chức giao đất tại thực địa cho Quân.
Sau đó, khi sai phạm trong việc thu hồi đất, giao đất trên bị báo chí đăng tải, Quyền đã chỉ đạo báo cáo sai sự thật về dự án.
VKSND tỉnh Vĩnh Phúc cho rằng, trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, vì động cơ vụ lợi, động cơ cá nhân, các bị cáo đã làm trái công vụ, trái chức năng để hợp thức hóa hồ sơ, lập nên 1 dự án giả danh dự án trang trại do UBND phường ĐồngTâm làm chủ đầu tư để thu hồi đất, giao đất trái pháp luật, phê duyệt phương án bồi thường, đề nghị chuyển chủ đầu tư trái quy định với mục đích để giúp Quân, Tâm lấy được một diện tích lớn đất nông nghiệp, sau đó chuyển thành đất đô thị để kiếm lời. Hành vi phạm tội của các bị cáo đã xâm phạm đến quyền về tài sản, quyền quản lý, sử dụng đất hợp pháp của tổ chức, cá nhân với diện tích 255.000m2 đất nông nghiệp, đất chuyên dùng có giá trị quyền sử dụng đất là hơn 5,3 tỷ đồng.
