Vẫn giữ quy định gắn mào “Taxi điện tử”
Quy định đối với xe taxi tính tiền thông qua phần mềm (taxi điện tử), xe hợp đồng điện tử là một trong những nội dung còn có ý kiến khác nhau mà Bộ GTVT đề nghị xin ý kiến thành viên Chính phủ xem xét quyết định.
Theo đề xuất của Hiệp hội taxi Hà Nội và TP Hồ Chí Minh), toàn bộ các phương tiện kinh doanh vận tải có sức chứa dưới 9 chỗ ứng dụng phần mềm tính tiền (bao gồm cả các phương tiện ứng dụng hợp đồng vận tải điện tử như đang hoạt động thí điểm hiện nay) phải là xe taxi. Theo ý kiến của các Hiệp hội thì hoạt động của xe ứng dụng hợp đồng điện tử đối với xe dưới 09 chỗ có tính chất giống như xe taxi và cần phải quản lý như xe taxi để bảo đảm công bằng, do đó cần quy định đối tượng này là xe taxi (theo quan điểm này tức là sẽ không có xe hợp đồng dưới 9 chỗ).
Tuy nhiên, theo Bộ GTVT, việc kinh doanh vận tải khách theo hợp đồng được sử dụng hợp đồng bằng văn bản giấy hoặc hợp đồng điện tử là phù hợp với quy định về Luật giao dịch điện tử, Luật dân sự, Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư. Bản chất của hợp đồng là khách hàng biết trước được giá trị hợp đồng (quãng đường, số tiền...) và quyết định có đi hay không trước khi ký hợp đồng.
Hơn nữa, qua kết quả hơn 2 năm thí điểm ứng dụng hợp đồng điện tử đối với hoạt động kinh doanh vận tải hành khách bằng xe hợp đồng áp dụng cho xe từ 09 chỗ trở xuống đã cho thấy các thuận lợi, hạn chế cần quy định để đảm bảo quản lý tốt loại hình kinh doanh vận tải theo hợp đồng. Theo đó việc tồn tại của xe hợp đồng điện tử là phù hợp với pháp luật hiện hành và cần bổ sung các quy định chặt chẽ hơn đối với việc ứng dụng hợp đồng điện tử nói chung và ứng dụng hợp đồng điện tử đối với xe dưới 09 chỗ nói riêng. Đồng thời bổ sung ứng dụng tính tiền thông qua phần mềm thay thế cho đồng hồ tính tiền trên xe taxi để phù hợp với thực tế và đề xuất của hiệp hội taxi.
Tại Điều 6 dự thảo (quy định về kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi) nêu rõ, ngoài việc gắn phù hiệu trên kính xe và niêm yết đầy đủ các thông tin trên xe, thì xe taxi tính tiền thông qua phần mềm còn phải có hộp đèn với chữ “TAXI ĐIỆN TỬ” gắn cố định trên nóc xe theo quy định của Bộ trưởng Bộ GTVT.
“Grab là doanh nghiệp vận tải hay doanh nghiệp công nghệ?”
Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 86 đã sửa đổi, bổ sung khái niệm về kinh doanh vận tải bằng ô tô. Theo đó, “Kinh doanh vận tải bằng xe ô tô là việc thực hiện các công đoạn của hoạt động vận tải để vận chuyển hành khách, hàng hóa trên đường bộ nhằm mục đích sinh lợi. Trong đó, có công đoạn trực tiếp điều hành phương tiện, lái xe để vận chuyển hành khách, hàng hóa; quyết định giá cước vận tải”.
Khái niệm này đã được đưa ra từ dự thảo trước đó nhưng đã gặp nhiều ý kiến trái chiều. Một số chuyên gia cho rằng định nghĩa này không phù hợp với quy định của Luật Giao thông đường bộ về kinh doanh vận tải bằng ô tô. Trong nền kinh tế hiện đại, các doanh nghiệp có xu hướng chuyên môn hóa, tập trung đầu tư vào một hoặc một số công đoạn trong chuỗi giá trị, tìm cách tối đa hóa hiệu quả kinh doanh.
Tuy nhiên, Bộ GTVT tiếp tục giữ nguyên khái niệm này. Đại diện Ban soạn thảo cho rằng, căn cứ thực tế thực hiện thí điểm và bản chất của hoạt động kinh doanh vận tải, bởi việc ứng dụng công nghệ trong hoạt động vận tải là tất yếu và vì vậy cần định nghĩa cụ thể về hoạt động kinh doanh vận tải để rành mạch giữa các đơn vị vận tải, đơn vị cung cấp ứng dụng qua đó xác định rõ trách nhiệm của đơn vị kinh doanh vận tải.
Hơn nữa việc đưa ra định nghĩa về kinh doanh vận tải nhằm mục đích phân định rõ ràng khi nào thì các chủ thể tham gia vào các quá trình vận tải phải được coi là đơn vị kinh doanh vận tải và phải chấp hành các quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải. Quy định này cũng là cơ sở để xác định các đơn vị như Uber, Grab có phải là đơn vị kinh doanh vận tải hay là đơn vị công nghệ.
Như vậy, theo đại diện Ban soạn thảo, với định nghĩa trên thì các đơn vị như Uber, Grab nếu sử dụng phần mềm để phục vụ chung cho các đơn vị kinh doanh vận tải, thực hiện điều hành các phương tiện kinh doanh vận tải để vận chuyển hành khách (quyết định phương tiện nào sẽ thực hiện đón khách), quyết định giá cước vận tải thì phải là đơn vị kinh doanh vận tải. Trường hợp các đơn vị phần mềm này bán hoặc cung cấp dịch vụ ứng dụng phần mềm cho các đơn vị kinh doanh vận tải, các đơn vị kinh doanh vận tải sử dụng phần mềm để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, điều hành phương tiện của mình để đón trả khách, quyết định giá cước thì khi đó các đơn vị phần mềm là các đơn vị cung ứng dịch vụ công nghệ.
