Tự ý cho thuê đất
Trước đó, tháng 6/2014, Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Thái, một doanh nghiệp thành viên của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam được UBND TP Hà Nội cho thuê 9.185m2 đất tại phường Xuân Đỉnh, quận Bắc Từ Liêm để hoạt động. Vào năm 2016, doanh nghiệp này tiến hành cổ phần hóa và được thay tên mới là Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Thái (Cty Hà Thái).
Một trong những tài sản đáng giá nhất của doanh nghiệp này được nhắc nhiều nhất trước khi cổ phần là 9.185m2 đất “vàng” tọa lạc ngay trên mặt đường Phạm Văn Đồng, quận Bắc Từ Liêm. Nhưng ngay sát thời điểm cổ phần hóa, hơn 3.000m2 đắc địa nhất nhanh chóng được doanh nghiệp này cắt ra cho 2 doanh nghiệp bên ngoài thuê lại để làm địa điểm kinh doanh nhà hàng, showroom ôtô.
Theo tìm hiểu của PV, giá đất gốc mà UBND TP Hà Nội phê duyệt cho Cty Hà Thái thuê từ năm 2015 cụ thể như sau: Gần 5.000m2 nằm ngoài chỉ giới đường đỏ giá đất làm cơ sở tính tiền thuê đất được Hà Nội duyệt là 18.905 đồng/m2; hơn 2.000m2 nằm trong hành lang an toàn giao thông đường sắt có giá thuê là 17.100 đồng/m2 và hơn 2.000m2 còn lại nằm trong chỉ giới đường đỏ có giá thuê chỉ 16.756 ngàn đồng/m2.
Theo giá đất được duyệt, Cty Hà Thái mỗi năm phải trả cho Nhà nước trên 150 triệu đồng tiền thuê đất cho diện tích hơn 9.000m2. Nhưng sau khi thuê xong, doanh nghiệp này lại tự ý cắt hơn 3.000m2 cho các đơn vị khác thuê lại với giá cao hơn giá mà Hà Nội cho thuê để thu lợi về hàng tỷ đồng mỗi năm. Cần phải nhấn mạnh, năm 2016 sau khi cổ phần hóa, hiện Nhà nước chỉ còn nắm giữ 51% cổ phần tại doanh nghiệp này.
Người dân bức xúc
Liên quan đến mục đích sử dụng đất, theo các quyết định mà UBND TP Hà Nội phê duyệt, Cty Hà Thái chỉ được phép sử dụng 9.185m2 để làm trụ sở văn phòng làm việc, kho xưởng sửa chữa và vật tư thiết bị; với hình thức sử dụng đất là thuê đất trả tiền hàng năm, thời gian thuê đất hàng năm.
Thế nhưng, theo Chi cục Thuế quận Bắc Từ Liêm, trong hơn 9.000m2 mà Cty Hà Thái phải có trách nhiệm nộp tiền thuê đất thì có 1.153m2 đất ngoài chỉ giới và hơn 2.300m2 đất trong chỉ giới được doanh nghiệp này tự ý chuyển mục đích sử dụng đất sang thương mại, dịch vụ, sản xuất thông qua các hợp đồng cho một số đơn vị khác thuê lại.
Việc tự ý cho các tổ chức khác thuê nhà xưởng và hợp tác kinh doanh trái quy định của Cty Hà Thái sau đó cũng bị Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Hà Nội kiểm tra và “tuýt còi”. Tại thời năm 2017, Sở TN&MT khẳng định: Việc Cty Hà Thái tự ý cho tổ chức, cá nhân thuê nhà, xưởng để hoạt động sản xuất kinh doanh là vi phạm khoản 1 Điều 19 Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 về vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai: “Tự ý cho thuê tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hàng năm”.
Hành vi vi phạm này, sau đó, Thanh tra Sở TN&MT đã lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với Cty Hà Thái. Ngày 16/2/2017, Chánh Thanh tra Sở TN&MT đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với Cty Hà Thái với mức tiền phạt 15 triệu đồng.
Trên cơ sở tham mưu của Sở TN&MT, UBND TP Hà Nội cũng đã có văn bản yêu cầu trong thời hạn 3 tháng Cty Hà Thái phải chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật đất đai; đồng thời giao UBND quận Bắc Từ Liêm đôn đốc, giám sát kết quả thực hiện. Trường hợp Cty Hà Thái tiếp tục vi phạm, báo cáo UBND thành phố chỉ đạo, xử lý thu hồi đất.
Tuy nhiên, trong đơn gửi Báo PLVN, người dân sinh sống tại phường Xuân Đỉnh bức xúc cho biết: Cho đến thời điểm hiện tại đã gần 3 năm các chỉ đạo của UBND TP Hà Nội cũng như Sở TN&MT không được UBND quận Bắc Từ Liêm thực hiện nghiêm túc. Các vi phạm nghiêm trọng về pháp luật đất đai mà Cty Hà Thái thực hiện vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Doanh nghiệp này vẫn ngang nhiên sử dụng đất sai mục đích, các gara sửa chữa ô tô, showroom ô tô vẫn tiếp tục hoạt động kinh doanh tại đây.
Theo người dân, hàng ngàn m2 mà TP Hà Nội cho Cty Hà Thái thuê để phục vụ nhiệm vụ của ngành giao thông là duy tu, bảo dưỡng cầu Thăng Long, một số tuyến đường sắt của Nhà nước… nhưng có dấu hiệu lợi dụng thời điểm cổ phần hóa, một số cá nhân cho chuyển đổi mục đích sử dụng, chuyển quyền sử dụng một cách trái phép để thu lợi bất chính. Nếu không quyết liệt xử lý, không chỉ tài sản nhà nước bị chiếm dụng trái phép, gây thất thoát nguồn thu cho ngân sách mà về lâu dài sẽ còn để lại những tranh chấp phức tạp.