Theo Quyết định ban hành, trong quá trình thực hiện, tùy điều kiện cụ thể của dự án, UBND TP.Thủ Đức và các quận, huyện được phép rà soát, cân đối (mục đích sử dụng đất, vị trí, tuyến đường để điều chỉnh hệ số cho phù hợp với giá chuyển nhượng.
Hệ số K chỉ có ý nghĩa để lập phương án bồi thường, tái định cư lấy ý kiến người dân có đất thu hồi (giá T1), không phải là giá đất cụ thể của loại đất thu hồi tại thời điểm quyết định thu hồi.
Giá T1 được xây dựng theo nguyên tắc lấy bảng giá đất do UBND TP.HCM ban hành nhân với hệ số K. Giá T1 sẽ được niêm yết để lấy ý kiến của người dân có đất bị thu hồi. Nếu người dân đồng ý, giá này sẽ trở thành giá bồi thường.
Đây là cách xây dựng giá T1 theo Nghị quyết 27 ngày 9/3/2020 của Chính phủ về việc cho phép áp dụng thí điểm cơ chế, quy trình đặc thù để rút ngắn thời gian thực hiện quy trình bồi thường, hỗ trợ tái định cư trên địa bàn TP.HCM.
Thời gian qua cho thấy bồi thường, hỗ trợ tái định cư là một trong những điểm nghẽn chính sách khi triển khai các dự án có thu hồi đất tại TP.HCM. Điều này khiến các dự án trọng điểm, nhất là các dự án về hạ tầng, bị chậm, dẫn đến đội giá, chậm tiến độ.
Theo một số lãnh đạo quận ở TP.HCM cho rằng, với việc áp dụng hệ số K sẽ rút ngắn thời gian xây dựng giá T1 khoảng 6 tháng. Bởi trước đây để có giá T1, Sở TN-MT phải chọn đơn vị thẩm định giá độc lập, sau đó tổ chức thẩm định giá đất xây dựng giá T1 để lấy ý kiến của dân. Nếu người dân đồng ý thì T1 thành giá đền bù, nếu dân không đồng ý sẽ thẩm định giá lần 2, xây dựng giá T2 là giá bồi thường.
 |
| Đồ họa Hồng Sơn |
Thực tế cho thấy, hầu hết các dự án thu hồi đất phải thẩm định giá lần 2 vì giá thẩm định lần đầu sau hàng loạt thủ tục nhiêu khê thì hết hạn của chứng thư thẩm định giá nên phải thẩm định lại mới đúng luật. Điều này làm cho quá trình bồi thường kéo dài, dẫn đến phương án giá đưa ra không còn phù hợp, người dân không chấp nhận, khiến việc bồi thường kéo dài.
“Với quy định về hệ số K, ít nhất cũng kỳ vọng công tác đền bù sẽ được nhanh chóng hơn, rút ngắn thời gian và đưa ra được mức đền bù sát giá thị trường”, Một số vị lãnh đạo quận cho hay.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM Lê Hoàng Châu trả lời báo chí, hệ số K được ban hành giúp đẩy nhanh việc giải phóng mặt bằng cho 200 dự án đầu tư công đang ách tắc hiện nay.
Khi giá đất nhà nước bồi thường cho người dân thấp hơn doanh nghiệp, dẫn đến khiếu kiện gay gắt. Một giải pháp nữa là tái định cư tại chỗ bằng cách hoán đổi nền đất, căn hộ sẽ giúp người dân có lợi hơn nhiều so với lấy tiền mặt. Như một dự án khu đô thị công nghiệp ở tỉnh Bình Phước hiện người có đất trong dự án đang “năn nỉ” được đổi đất tại chỗ. Chính sách này được người dân đồng thuận, đảm bảo được giá trị gốc của đất đai.
Quan điểm của UBND TP.HCM ngoài việc ban hành hệ số K còn mong muốn Chính phủ cho phép thành lập trung tâm phát triển quỹ đất quận, huyện trên cơ sở ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận, huyện. Cơ quan này sẽ góp phần giảm đáng kể thời gian, nhân lực khi thành phố được chủ động ban hành hệ số K làm cơ sở lấy ý kiến người dân và ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Bên cạnh đó, UBND các quận, huyện được ủy quyền cân đối mặt bằng giá bồi thường, được phê duyệt hệ số K đối với các dự án nhóm C.
Hiện nay bình quân mỗi năm TP.HCM có 700 dự án mới, tương ứng số hồ sơ cần thẩm định giá đất để bồi thường, giải tỏa rất lớn. Nếu chỉ có một cửa duy nhất để thực hiện là Sở TN-MT sẽ dẫn đến quá tải, khiến thời gian giải phóng mặt bằng, đền bù giải tỏa kéo dài. Nếu có được cơ chế đặc thù, ước tính sẽ rút ngắn quy trình bồi thường - giải tỏa - tái định cư xuống rất nhiều.
