Giao dịch, thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ là hình thức thanh toán rẻ, nhanh, không phụ thuộc khoảng cách địa lý, mà còn giúp số hóa dòng tiền và quản lý tài chính thông minh; thúc đẩy công nghệ fitech phát triển (Mobile Banking, ví điện tử, thẻ, mã QR codwe, Vn Pay, thanh toán qua điện thoại,…).
Phó Thủ tướng đánh giá: Trong những năm qua, thanh toán không dùng tiền mặt đã có bước phát triển nhanh chóng, vượt bậc. Cụ thể, cuối năm 2024, Việt Nam có hơn 204,5 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân; 154,1 triệu thẻ ngân hàng; có 86,97% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng. Chúng ta đã thực hiện phần đa thanh toán trực tuyến như viện phí, học phí; giao thông, xăng dầu… gắn với xuất hóa đơn tạo thuận lợi, giảm chi phí cho doanh nghiệp và người dân.
Phó Thủ tướng cho biết: Quốc hội đã ban hành nhiều luật liên quan đến lĩnh vực này, như: Luật Giao dịch điện tử, An ninh mạng, Luật Công nghệ thông tin, viễn thông, Luật An toàn thông tin, Luật Dữ liệu số, Luật Phòng, chống rửa tiền, Luật Tổ chức tín dụng, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân… Chính phủ đã ban hành các nghị định liên quan. Đây là những nền tảng pháp lý hết sức quan trọng tạo đà cho sự phát triển nền tảng số, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và ngược lại, thúc đẩy kinh tế số phát triển.
Nhấn mạnh, chúng ta luôn ý thức được lợi ích của việc thanh toán không dùng tiền mặt, Phó Thủ tướng cho rằng, đối với doanh nghiệp và người dân, thanh toán không dùng tiền mặt giúp tăng hiệu quả kinh doanh, dễ kiểm soát dòng tiền, mở rộng thị trường online, tiết kiệm chi phí, giảm dùng giấy để giảm ô nhiễm môi trường, đồng thời, mang đến tiện ích, an toàn cho người dân khi sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn những thách thức cần khắc phục trong thời gian tới. Chẳng hạn như, thói quen dùng tiền mặt, tâm lý sợ lưu vết, ngại chia sẻ. Hạ tầng chưa đồng bộ nên có nơi sóng yếu, chập chờn, thanh toán khó khăn. Rủi ro về an ninh, bảo mật (giả mạo tin nhắn, căn cước công dân, mã OTP,…) nên bị mất tiền. Một số nền tảng pháp lý chưa được hoàn thiện như tiền mã hóa, thanh toán xuyên biên giới, tiền ảo…
Theo Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, thời gian tới chúng ta cần có các giải pháp đồng bộ để phát triển nhanh thanh toán không dùng tiền mặt thúc đẩy kinh tế số phát triển.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh một số giải pháp cần tập trung thực hiện mà trước tiên là phải hoàn thiện pháp luật, để tạo khung pháp lý tạo đà cho sự phát triển. Đơn cử, hiện nay chúng ta chưa có cơ sở pháp luật về tiền ảo, tiền mã hóa, thanh toán xuyên biên giới… Chính phủ đã giao cho Bộ Tài chính nghiên cứu, xây dựng khung pháp lý về vấn đề này. Đây là vấn đề rất khó, nhiều rủi ro, nhưng là xu thế phát triển của thế giới. Chính vì vậy, theo Phó Thủ tướng "chúng ta không thể đứng ngoài cuộc". Bên cạnh đó, cần nghiên cứu, hoàn thiện cơ sở pháp lý về thanh toán xuyên biên giới.
Đồng thời tiếp tục tập trung phát triển mạnh mẽ hạ tầng dùng chung, hạ tầng công nghệ thông tin, công nghệ thanh toán… Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ. Nâng cao an ninh, bảo mật chống tội phạm mạng, bảo vệ lợi ích của người dân trong thanh toán không dùng tiền mặt và đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức người dân và doanh nghiệp. Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương, đơn vị và chất lượng nguồn nhân lực để triển khai thực hiện hiệu quả các mục tiêu đề ra.