Theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định 35/2015/NĐ-CP ngày 13/04/2015 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2014 thì mức nộp tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa khi chuyển mục đích sử dụng sang đất phi nông nghiệp: “Tùy theo điều kiện cụ thể của địa phương, UBND cấp tỉnh quyết định mức nộp cụ thể nhưng không thấp hơn 50% số tiền được xác định theo diện tích đất chuyên trồng lúa nước phải chuyển sang đất phi nông nghiệp nhân với giá của loại đất trồng lúa tính theo Bảng giá đất tại thời điểm chuyển mục đích sử dụng đất (SDĐ)…”.
Theo HoREA, đây là một khoản thu ngân sách mới sẽ làm tăng thêm chi phí tạo lập quỹ đất của tất cả dự án có SDĐ nông nghiệp chuyển mục đích sang đất phi nông nghiệp.
Thay vì mức thu chung 50%, Sở Tài chính TP HCM cho rằng đối với lĩnh vực sản xuất, khu công nghiệp, khu chế xuất thường sử dụng diện tích đất tương đối lớn, nhưng lợi nhuận không cao bằng các lĩnh vực nhà ở, thương mại, dịch vụ.
Vì vậy, Sở Tài chính đề xuất phân thành 02 nhóm đối tượng: Với trường hợp chuyển mục đích SDĐ chuyên trồng lúa nước thành đất ở; đất kinh doanh dịch vụ, thương mại; tài chính; nhà hàng; khách sạn; văn phòng làm việc và cho thuê: Tỷ lệ phần trăm xác định số thu tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa tính bằng 80%;
Với trường hợp chuyển mục đích SDĐ để sản xuất công nghiệp, tiểu công nghiệp, thủ công nghiệp; nhà kho, nhà xưởng; hoạt động khoáng sản; sản xuất vật liệu xây dựng, gốm sứ; đất xây dựng công trình công cộng có mục đích kinh doanh; đất xây dựng siêu thị, cửa hàng thương mại - dịch vụ bán hàng bình ổn giá; cửa hàng xăng dầu; xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê tại các khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất; bến cảng, bến tàu, bến phà, bến đò, bến xe, nhà ga: Tỷ lệ phần trăm xác định số thu tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa tính bằng 50%.
Trước đề xuất này của Sở Tài chính, HoREA cho rằng đề xuất này “chưa thật thấu tình, đạt lý”, bởi lẽ không có cơ sở khoa học và cả trong thực tiễn để nói đầu tư vào lĩnh vực sản xuất, khu công nghiệp, khu chế xuất có lợi nhuận không cao bằng các lĩnh vực nhà ở, thương mại, dịch vụ, vì trên thực tế có những DN chủ đầu tư các khu công nghiệp lớn đã đạt lợi nhuận cao và ổn định hơn các chủ đầu tư dự án bất động sản (BĐS).
Hơn nữa, các chủ đầu tư dự án BĐS nhà ở còn phải thực hiện nghĩa vụ dành 20% quỹ đất kinh doanh để làm nhà ở xã hội; phải dành 20% căn hộ của dự án để cho thuê; phải thực hiện bảo lãnh ngân hàng khi bán nhà ở hình thành trong tương lai; phải đầu tư hệ thống cấp điện, cấp nước rồi bàn giao cho Công ty Điện lực, Công ty Cấp nước sở hữu, kinh doanh mà không được bồi hoàn..., nhất là trong lúc các chủ đầu tư đang nỗ lực giảm giá thành để người tiêu dùng có điều kiện tiếp cận nhà ở.
Trong văn bản gửi Thành ủy, UBND TP, HoREA cho rằng do tình hình thị trường BĐS mới vừa phục hồi và tăng trưởng chưa thực sự vững chắc nên đề nghị HĐND, UBND TP chỉ quy định mức nộp bằng 50% giá đất trồng lúa nước theo bảng giá đất thì phù hợp hơn. “Bởi lẽ các DN phát triển BĐS đã phải thực hiện rất nhiều nghĩa vụ khi triển khai dự án, mà cuối cùng người tiêu dùng là người phải gánh chịu các loại chi phí này khi mua nhà...” - Văn bản HoREA lưu ý.
