Gia đình ông Quách Văn Nga (SN1959) được Nhà nước giao đất để làm nhà ở tại thôn Chùa, xã Đức Hòa, huyện Sóc Sơn, TP.Hà Nội từ trước những năm 1980. Gia đình ông Nga đã làm nhà ở, sân phơi và các công trình phụ, có vườn cây, ao cá và ở ổn định từ đó đến nay không có tranh chấp. Năm 1992, cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã đo vẽ bản đồ địa chính thôn Chùa, thửa đất ở của gia đình ông được xác định là thửa đất số 09, tờ bản đồ số 05, có tổng diện tích 773m2.
Bỗng nhiên gia đình ông Nga nhận được thông báo không số ngày 21/9/2015 của UBND xã Đức Hòa yêu cầu hộ gia đình ông giải phóng mặt bằng để mở đường dân sinh. Tiếp đó, ngày 6/11/2015, UBND xã này tiếp tục ra Thông báo số 237/TB-UBND với nội dung: “UBND xã Đức Hòa yêu cầu hộ gia đình ông Quách Văn Nga phải tự giải phóng mặt bằng, không gây cản trở và nếu trong quá trình triển khai hộ gia đình nào gây cản trở sẽ chịu hoàn toàn trách nhiệm theo quy định pháp luật hiện hành”.
Theo ông Nga, gia đình ông chỉ nhận được thông báo mà không hề nhận được quyết định thu hồi đất nào của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cũng không có biên bản kiểm đếm, đo đạc giải phóng mặt bằng; phương án đền bù, hỗ trợ như thế nào.
Trong khi đang chờ ý kiến trả lời thì ngày 08/11/2015, ông Đào Văn Hào, người vừa mua thanh lý diện tích đất ao của tập thể trái pháp luật thuộc thửa đất số 11, tờ bản đồ số 05, diện tích 1.892m2 liền kề với thửa đất của nhà ông Nga đã tự ý đưa máy xúc, máy ủi vào đổ đất, san nền, đập phá tường rào, ao và công trình phụ của gia đình ông Nga; dùng máy ủi hất hết cả bụi tre sắp thu hoạch cùng 3.000 viên gạch của gia đình ông Nga xuống ao, san đất lấp lên mất hết.
Hành vi chuyển quyền sử dụng đất trái pháp luật cho ông Đào Văn Hào đã gây thiệt hại kinh tế cho người bị xâm hại quyền lợi chính đáng, gây thất thu thuế. Bên cạnh đó, dường như ở đây có sự bao che để cho ông Hào thực hiện hành vi hủy hoại và cố ý làm hư hỏng tài sản của gia đình ông Nga.
Ngôi nhà lợp ngói của gia đình ông Nga đang ở được xây dựng từ những năm 1980 đến nay đã xuống cấp trầm trọng, ông đã phải chắt chiu, dành dụm nhiều năm mới mua được ít gạch, khóm tre để chuẩn bị sửa chữa lại ngôi nhà, nay thì cả tre và gạch đều đã bị hủy hoại, chôn vùi xuống ao và lấp đất lên.
Ngày 9/12/2015, ông Nga đã trực tiếp nộp đơn tố cáo hành vi “Chuyển quyền sử dụng đất trái pháp luật” của địa phương thôn Chùa và hành vi “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” của ông Hào đến Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn và Cơ quan CSĐT Công an huyện Sóc Sơn.
Tuy nhiên, từ đó đến nay, ông Nga vẫn không hề nhận được văn bản trả lời của xã Đức Hòa và Cơ quan CSĐT Công an huyện Sóc Sơn về việc giải quyết đơn tố cáo và những kiến nghị của ông theo quy định tại Điều 21 Luật Tố cáo.
Nhận định về vụ việc trên, Luật sư Phạm Văn Kỳ (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: Theo quy định của Luật Tố cáo, đơn tố cáo của ông Nga có nội dung rõ ràng, chứng cứ cụ thể. Đối tượng cần xác minh trong cùng một địa bàn cấp huyện, có cơ sở để xử lý ngay nhưng Chủ tịch UBND xã và Cơ quan CSĐT Công an huyện Sóc Sơn vẫn không xử lý, giải quyết là vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 8, Điều 21 Luật Tố cáo.
Hành vi “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” của ông Hào nếu thực tế đã gây thiệt hại từ hai triệu đồng trở lên thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo tội danh đã được quy định tại Điều 143 của Bộ luật Hình sự. Ông Hào còn phải bồi thường về tài sản và các thiệt hại thực tế khác do hành vi “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” đã gây ra cho ông Nga theo quy định của pháp luật.
Theo Luật sư Kỳ: “Căn cứ các quy định của pháp luật về đất đai, về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; căn cứ bản đồ địa chính tại thôn Chùa, xã Đức Hòa được đo vẽ năm 1992; đo đạc, chỉnh lý lại tại thực địa ngày 23/5/2000 đều thể hiện: Toàn bộ diện tích đất ao mà thôn Chùa đã bán cho ông Đào Văn Hào là diện tích đất ao của Hợp tác xã, thửa đất số 11, tờ bản đồ số 05 có diện tích 1.892m2. Việc thôn Chùa tự ý chuyển mục đích sử dụng đất và chuyển quyền sử dụng đất cho ông Đào Văn Hào là hành vi vi phạm pháp luật, không đúng thẩm quyền được quy định tại Điều 37 Luật Đất đai năm 2003 và Điều 59 Luật Đất đai năm 2013.
Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 33 Luật Tố cáo, lẽ ra khi nhận được đơn tố cáo và sau khi tiến hành xác minh nội dung tố cáo là có căn cứ, Chủ tịch UBND xã Đức Hòa phải kịp thời báo cáo, kiến nghị UBND huyện Sóc Sơn căn cứ theo thẩm quyền, áp dụng quy định của Luật Đất đai năm 2013 để thu hồi diện tích đất ao này do đất được giao không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền. Đồng thời đề xuất biện pháp xử lý những tập thể, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai tại địa phương”.
