30 năm đi đòi đất cho mượn
Bà Tôn Nữ Thị Luân (77 tuổi, trú tại 209/4, đường Phan Đình Phùng, TP Đà Lạt) phản ánh: Năm 1947, mẹ bà là cụ Nguyễn Thị Chút (đã mất năm 1997) nhận sang nhượng lại công khai phá thửa đất của ông Huỳnh Đắc Bính (nay là các lô từ số 28 đến 33 tờ bản đồ số 10, phường 2, TP Đà Lạt) tổng diện tích hơn 1.600m2. Sau năm 1975, gia đình cụ Chút vẫn canh tác và thực hiện nghĩa vụ về thuế cho Nhà nước. Năm 1986, cụ Chút đã kê khai quyền sử dụng thửa đất này và được công nhận tại tờ bản đồ số 2, phường 1, TP Đà Lạt (nay là tờ bản đồ số 10, phường 2).
Năm 1985, cụ Chút cho 3 người gồm: ông Lê Ích Phần, ông Lê Ích Phận và ông Nguyễn Văn Chương mượn thửa đất trên để sản xuất nông nghiệp. Ba năm sau, cụ Chút liên tục đòi đất nhưng không được nên đã gửi đơn tới cơ quan chức năng đề nghị giải quyết.
Tại Văn bản số 123/BBTD ngày 27/4/1995, UBND TP Đà Lạt xác định: “Bà Nguyễn Thị Chút là người có công khai phá, cải tạo, bồi bổ đất. Lô đất đăng ký năm 1985 do bà Chút kê khai có diện tích là 1.150m2. Các hộ ông Lê Ích Phần, Lê Ích Phận và Nguyễn Văn Chương đã sử dụng lô đất này 10 năm và có sự đồng ý của bà Chút”.
Trên cơ sở đó, ngày 31/5/1995, UBND TP Đà Lạt ra Thông báo số 25/TB-UB về việc giải quyết tranh chấp đất theo hướng công nhận công khai phá, đầu tư vào 1.110m2 đất, gồm các lô mang số 28, 29, 30, 31 đã đăng ký tại hồ sơ 299/TTg ngày 24/1/1986 cho cụ Chút. Thông báo số 25/TB-UB nêu rõ: “Mọi hình thức sử dụng các lô đất trên kể từ năm 1986 đến nay cần phải có trách nhiệm đền bù thỏa đáng với bà Chút”.
Tuy nhiên, sau đó các hộ đang sử dụng đất đã không đền bù, cũng không trả lại đất cho gia đình cụ Chút.
Sau khi cụ Chút qua đời năm 1997, bà Tôn Nữ Thị Luân đại diện gia đình tiếp tục đi đòi đất cho mượn. Ngày 23/12/2002, UBND tỉnh Lâm Đồng có Văn bản số 4273/UB đề nghị UBND TP Đà Lạt yêu cầu các hộ sử dụng đất mà bà Luân đang khiếu nại phải có nghĩa vụ thỏa thuận đền bù cho bà Luân theo đúng nội dung Thông báo số 25/TB-UB của UBND TP Đà Lạt.
Sau đó, UBND phường 2 (TP Đà Lạt) đã làm việc với các bên liên quan nhưng vẫn không thống nhất được giá cả đền bù cho bà Luân.
Tiền hậu bất nhất!
Ngày 2/7/2002, Thanh tra TP Đà Lạt có Báo cáo số 42/BC-TTr về việc giải quyết đơn khiếu nại của bà Tôn Nữ Thị Luân. Sau khi dẫn lại Thông báo số 25/TB-UB ngày 31/5/1995 của UBND TP Đà Lạt, Thanh tra TP Đà Lạt nhấn mạnh: “Thông báo số 25/TB-UB đã không thực hiện được do các hộ không thỏa thuận được giá cả đền bù và năm 1997 bà Nguyễn Thị Chút đã qua đời”.
Điều ngạc nhiên, tại Báo cáo số 42/BC-TTr, Thanh tra TP Đà Lạt lại cho rằng bà Luân không cùng hộ khẩu với cụ Chút nên “theo quy định của pháp luật thừa kế thì bà Luân không có quyền và nghĩa vụ liên quan đến lô đất tranh chấp nêu trên”. Tiếp đó, ngày 25/7/2002 UBND TP Đà Lạt ra Quyết định số 1092/QĐ-UB không chấp nhận đơn khiếu nại đòi đền bù công khai phá theo Thông báo giải quyết tranh chấp đất số 25/TB-UB ngày 31/5/1995 của UBND TP Đà Lạt. Lý do là cụ Nguyễn Thị Chút đã mất từ năm 1997. Bà Tôn Nữ Thị Luân không được cụ Chút ủy quyền khiếu nại và không đủ điều kiện được thừa kế lô đất đang tranh chấp trên.
Không đồng ý, bà Luân tiếp tục khiếu nại lên UBND tỉnh Lâm Đồng. Nhưng tại Quyết định số 2872/QĐ-UBND ngày 18/10/2005, UBND tỉnh Lâm Đồng xác định cụ Nguyễn Thị Chút, sau này là bà Luân khiếu nại đòi 1.110m2 là không có cơ sở để xem xét giải quyết vì cho rằng thửa đất này cụ Chút trước kia chỉ thuê lại của ông Huỳnh Đắc Bính.
Đến nay, do đã lớn tuổi nên bà Luân đã ủy quyền lại cho con gái Lê Thị Phúc Hiền (51 tuổi) tiếp tục đi đòi lại đất đã cho mượn.
Chị Hiền bức xúc cho biết, việc UBND TP Đà Lạt cho rằng mẹ chị là bà Luân không được cụ Chút ủy quyền, không cùng chung hộ khẩu là hoàn toàn sai sự thật bởi trong Giấy chứng nhận Đăng ký nhân khẩu thường trú do Trưởng an ninh TP Đà Lạt cấp ngày 1/11/1975 thể hiện rất rõ cụ Nguyễn Thị Chút là mẹ của bà Luân. Như vậy, đương nhiêu khi cụ Chút mất thì mẹ chị có quyền hưởng thừa kế và tiếp tục thực hiện công việc mà cụ Chút để lại.
“Quyết định số 2872/QĐ-UBND của UBND tỉnh Lâm Đồng cho rằng thửa đất mà gia đình tôi tranh chấp từ năm 1988 đến nay có nguồn gốc là thuê lại của ông Huỳnh Đắc Bính là cố tình làm sai lệnh bản chất, phủ nhận toàn bộ sự thật khách quan, vì từ năm 1986 gia đình tôi đã kê khai với cơ quan chức năng và được công nhận tại sơ đồ lô đất phê duyệt ngày 8/4/1986. Quyết định này đã xâm hại đến quyền lợi chính đáng của gia đình tôi!”, chị Hiền bức xúc cho biết.
Thiết nghĩ, chính quyền tỉnh Lâm Đồng cần xem xét lại toàn bộ vụ tranh chấp, trên cơ sở tôn trọng sự thật khách quan để đưa ra quyết định giải quyết thấu tình, đạt lý nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho gia đình bà Tôn Nữ Thị Luân.
