Vụ kiện mà nguyên đơn không nhân chứng, không chứng cứ
Năm 2005 TAND huyện Lâm Hà thụ lý vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất (SDĐ) giữa nguyên đơn Phan Thị Tuyết (SN 1959) và bị đơn là vợ chồng ông Trần Mạnh Tú (SN 1948) - Đinh Thị Mịn (SN 1950, cùng ngụ thôn Tiên Phong, thị trấn Đinh Văn).
Năm 2007, tại phiên sơ thẩm, bà Tuyết cho rằng năm 1981 mua lại đất của ông Nguyễn Vinh ở thôn Đoàn Kết, không đo đạc diện tích mà chỉ viết giấy tay, không qua chính quyền địa phương xác nhận. Năm 1992 nhà bà đến nơi khác sinh sống, cho vợ chồng ông Tú - bà Mịn mượn đất canh tác. Thời gian này vợ chồng ông Tú tự ý đăng ký kê khai quyền SDĐ, được cấp sổ đỏ. Năm 2003 bà đến đòi lại đất không được nên kiện ra tòa.
Vợ chồng bị đơn phản bác, nói nguồn gốc thửa đất do khai phá từ năm 1992; khi khai hoang có làm đơn và được UBND thị trấn xác nhận, không có chuyện “mượn đất”. Bị đơn cho rằng năm 1991 khi về Đinh Văn sinh sống thì chồng bà Tuyết chỉ cho ông vị trí đất hoang hoá, ông đã trả công 0,5 chỉ vàng 24K, chứ không hề mua bán hay vay mượn gì. Gia đình ông sử dụng đến 1997 thì được xét cấp sổ đỏ.
HĐXX sơ thẩm nhận định, theo kết quả xác minh thực tế cũng như lời khai nhận các bên thì thấy rằng diện tích đất tranh chấp rộng 2.466m2, thuộc thửa số 1191, tờ bản đồ 26, tổ dân phố Tiên Phong. Diện tích này đã được cấp sổ đỏ cho vợ chồng ông Tú tháng 11/2000, trong quá trình sử dụng nhà ông Tú đã làm nhà ở, trồng cà phê.
HĐXX nhận định yêu cầu của bà Tuyết là hoàn toàn không có căn cứ, bởi bà Tuyết cho rằng diện tích trên mua lại của ông Vinh, nhưng không xuất trình được chứng cứ chứng minh. Theo tài liệu chứng cứ thể hiện thì diện tích trên do gia đình ông Tú khai phá, được chính quyền địa phương xác nhận, canh tác sản xuất ổn định, không có ai tranh chấp nên đến 1997 được huyện xem xét cấp sổ đỏ. Do vậy cần xác định diện tích đất trên thuộc quyền sử dụng nhà ông Tú.
Bản án sơ thẩm 84/2007/DS-ST ngày 10/8/2007 của TAND huyện bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Tuyết.
Nguyên đơn kháng cáo. Ngày 22/4/200, TAND tỉnh Lâm Đồng xử phúc thẩm, chấp nhận một phần kháng cáo của bà Tuyết, tạm giao bà Tuyết được sử dụng 798m2 có chiều rộng giáp đường liên thôn 31m; tạm giao vợ chồng ông Tú sử dụng 504m2 có chiều rộng giáp đường liên thôn 18m.
Bị đơn có nhiều đơn khiếu nại không đồng ý bản án phúc thẩm. Tại Quyết định kháng nghị 232/2011/KN-DS ngày 13/4/2011, Chánh án TANDTC kháng nghị bản án phúc thẩm, với nhận định: “Bà Tuyết không có chứng cứ chứng minh việc sang nhượng đất và thực tế đất không phải do ông Vinh khai phá để có quyền chuyển nhượng. Bà Tuyết chỉ có công sức đã trực tiếp SDĐ từ 1983 - 1992, rồi đất hoang, không kê khai đăng ký, không thực hiện nghĩa vụ của người SDĐ”.
Theo TANDTC: “Ông Tú vào SDĐ đã có đơn và được chính quyền xã xác nhận, sử dụng liên tục từ 1992 đến nay, đã kê khai nộp thuế và được cấp sổ đỏ nên ông Tú là người SDĐ hợp pháp. Bà Tuyết cũng có quá trình SDĐ trước ông Tú nhưng chỉ là khai hoang nên chỉ được xem xét công sức chứ không thể được công nhận người SDĐ hợp pháp toàn bộ khu đất”.
TANDTC đề nghị Toà Dân sự TANDTC xử giám đốc thẩm, huỷ hai bản án, giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Lâm Hà xử sơ thẩm lại. Tại phiên giám đốc thẩm ngày 21/6/2011, Toà dân sự TANDTC chấp nhận kháng nghị 232 với những nội dung trên.
| |
Ông Tú đề nghị cơ quan chức năng cần có các biện pháp xử lý dứt điểm sự việc. |
| |
Thửa đất đang tranh chấp vẫn được cấp sổ đỏ. |
Nguyên đơn chống lệnh tòa
Ông Tú cho biết, ngày 18/10/2011 nhận được quyết định đình chỉ giải quyết vụ án vì gia đình bà Tuyết rút đơn khởi kiện. Sau đó gia đình ông Tú đã làm đơn khởi kiện yêu cầu toà giải quyết. Năm 2013, ông Tú được hướng dẫn rút rồi nộp lại đơn cho phù hợp vì lúc này vợ chồng ông ly hôn.
Sau khi rút đơn, ngày 20/08/2013, ông nhận được quyết định đình chỉ vụ án, 3 ngày sau, ông tiếp tục nộp đơn khởi kiện. Sau đó nhiều năm liền vụ kiện không được giải quyết dù những lần gửi đơn đều có giấy biên nhận.
Đến ngày 6/3/2019, TAND huyện có thông báo về việc thụ lý vụ án giữa nguyên đơn là ông Tú - bà Mịn và bị đơn là bà Tuyết; yêu cầu bị đơn tháo dỡ 2 căn nhà, trả lại cho nguyên đơn diện tích đất khoảng 798m2 giáp đường liên thôn và 1.635m2 phía sau đồi, thuộc thửa 1191, tờ bản đồ số 26. Đồng thời người khởi kiện yêu cầu toà tuyên hủy Sổ đỏ số CH 546829 do UBND huyện Lâm Hà cấp cho bà Tuyết ngày 10/11/2017 với 2.174m2 thuộc thửa số 1935, tờ bản đồ số 26.
Quá trình giải quyết vụ án, nhận thấy phía bị đơn cố tình xây dựng nhà ở kiến cố trên đất tranh chấp, ông Tú đã có đơn yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp. Ngày 19/5/2022 TAND huyện có quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm thay đổi hiện trạng sử dụng diện tích đất 1.679,9m2, thuộc một phần thửa 417 (thửa 01, 02), tờ bản đồ số 26.
Ngày 20/5/2022, Chi cục THADS huyện ra Quyết định 08/QĐ-CCTHADS về việc tạm dừng đăng ký, chuyển quyền sở hữu, sử dụng, thay đổi hiện trạng tài sản tranh chấp là thửa đất trên.
Ông Tú phản ánh, khoảng thời gian 2018-2019, dù vụ tranh chấp đất đang được giải quyết nhưng nhà bà Tuyết đã xây dựng căn nhà kiên cố hơn 70m2, gia đình ông có ra ngăn cản nhưng bất thành. Mới đây, nhà bà Tuyết vẫn cho máy móc vào thi công xây dựng căn nhà kiên cố thứ hai. Gia đình ông đã nhiều lần trình báo, đề nghị chính quyền địa phương, toà án và các cơ quan liên quan có biện pháp ngăn chặn kịp thời; nhưng nhà bà Tuyết vẫn tiếp diễn hành vi.
Điều ông Tú bất ngờ nữa là dù vụ kiện kéo dài nhiều năm; bản án phúc thẩm bị kháng nghị, vụ án được giao về toà cấp huyện giải quyết từ đầu, bản thân ông cũng liên tục gửi đơn đến cơ quan chức năng; nhưng không rõ vì sao nhà bà Tuyết vẫn được cấp sổ đỏ với phần lớn diện tích đất tranh chấp. “Tôi cũng không hề nhận được thông báo thu hồi sổ đỏ đã được cấp trước đó. Từ đó dẫn đến việc cấp sổ đỏ chồng lấn, khiến sự việc càng phức tạp. Cơ quan chức năng cần làm rõ việc này”, ông nói.
Liên quan đến công tác cấp sổ đỏ tại Lâm Hà, UBND huyện vừa có văn bản kiến nghị Sở TN&MT tỉnh điều động ông Trần Văn Nghĩa, Phó Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) huyện Lâm Hà đến cơ quan, đơn vị hoặc địa phương khác để công tác.
Văn bản nêu rõ, căn cứ tình hình thực tế cũng như phản ánh của người dân về ông Nghĩa, nên ngày 25/4, Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Lâm Hà đã kiểm tra đột xuất một số hồ sơ đo đạc thuộc thẩm quyền xử lý của ông Nghĩa được cấp trên phân công. Qua kiểm tra, xác định ông Nghĩa đã ký hồ sơ nhưng cho chậm phát hành 8/8 hồ sơ (từ 10 đến 41 ngày). Ngoài ra, tại phiếu kiểm soát theo dõi và luân chuyển hồ sơ, các hồ sơ đều được ký và ghi ngày tháng trước nhiều ngày so với ngày phát hành hồ sơ.
Những việc làm của ông Nghĩa đã ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, dẫn đến dư luận không tốt và chỉ số hài lòng của người dân với việc giải quyết thủ tục hành chính của ngành nói chung và huyện nói riêng.