Một Lễ trao nhận con nuôi ở Hòa Bình. Ảnh minh họa |
Báo cáo tổng kết năm 2014, Cục trưởng Cục Con nuôi Nguyễn Văn Bình cho biết, ước tính đến hết ngày 31/12/2014, kết quả đăng ký nuôi con nuôi trong nước của cả nước là 2.924 trường hợp và giải quyết số hồ sơ con nuôi nước ngoài được 484 trường hợp. So với năm 2013, số lượng trẻ em được giải quyết làm con nuôi trong nước tăng 259 trẻ, làm con nuôi nước ngoài tăng 150 trẻ.
Riêng trong lĩnh vực con nuôi nước ngoài, năm qua là năm đầu tiên Cục xây dựng Báo cáo tổng thể đánh giá việc theo dõi tình hình phát triển của trẻ em Việt Nam được cho làm con nuôi nước ngoài từ trước đến nay, làm cơ sở cho việc soạn thảo Thông tư liên tịch hướng dẫn về vấn đề này và bảo hộ trẻ em trong các trường hợp cần thiết.
Cục cũng hoàn thành cơ bản những nhiệm vụ của Cơ quan Trung ương về nuôi con nuôi, đáp ứng yêu cầu mà Công ước Lahay đặt ra. Đối với việc xem xét, thiết lập, mở rộng quan hệ hợp tác trong lĩnh vực con nuôi quốc tế với các nước thành viên Công ước, Cục đã thực hiện đúng Lộ trình hợp tác giai đoạn 2012 – 2015.
Việc ký Thỏa thuận chỉ còn là vấn đề thủ tục, phụ thuộc vào việc sắp xếp thời gian từ phía cơ quan bạn. Với các nước đã có quan hệ hợp tác, Cục chủ động, tích cực cùng phía đối tác đánh giá tình hình thực hiện Thỏa thuận hợp tác nhằm tăng cường chất lượng hợp tác.
Cục trưởng Nguyễn Văn Bình thẳng thắn nhìn nhận một số tồn tại như việc phối hợp liên ngành ở Trung ương và địa phương chưa thật hiệu quả, vẫn còn vướng mắc trong sử dụng nguồn lệ phí đăng ký giải quyết nuôi con nuôi tại một số địa phương…
Đại diện một số đơn vị thuộc Bộ còn nêu lên những hạn chế khác. Chẳng hạn, vẫn còn khoảng 1.400 trường hợp trẻ em được nuôi dưỡng ở các cơ sở tôn giáo vốn không phải môi trường gia đình đúng nghĩa; thể chế trong lĩnh vực nuôi con nuôi cơ bản đã hoàn thiện nhưng quan trọng là tuyên truyền, đưa Luật vào cuộc sống ra sao, giải quyết như thế nào khi quyết định công nhận con nuôi mà người mẹ lại “mất tích”…
“Trẻ em phải được đặt làm trung tâm”
Để khắc phục những bất cập trên, năm 2015 Cục Con nuôi sẽ thực hiện hàng chục đầu việc theo 3 nhóm nhiệm vụ. Đáng chú ý là đẩy mạnh thực hiện Kế hoạch đăng ký nuôi con nuôi thực tế trên phạm vi cả nước, đề xuất phương án xử lý vấn đề đăng ký nuôi con nuôi thực tế sau ngày 31/12/2015; tiếp tục triển khai Thông tư số 15/2014/TT-BTP hướng dẫn thủ tục tìm gia đình thay thế ở nước ngoài cho trẻ em khuyết tật, trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo, trẻ em từ 5 tuổi trở lên, hai trẻ em trở lên là anh chị em ruột cần tìm gia đình thay thế…
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc chúc mừng những kết quả đạt được và chia sẻ những khó khăn trong năm 2014 của Cục Con nuôi. Tuy nhiên, Thứ trưởng đề cập 3 điểm tồn tại cần lưu ý về thể chế, về thủ tục hành chính và công tác phối hợp liên ngành. Cụ thể, về thể chế đã xây dựng đồng bộ nhưng chưa phát huy hết hiệu quả các quy định trong lĩnh vực con nuôi, chưa xác định được số lượng trẻ em có nhu cầu tìm gia đình thay thế.
Đặc biệt, qua thực tế cho thấy, để nhận nuôi con nuôi rất khó khăn về thủ tục hành chính nên Thứ trưởng yêu cầu cần giảm thiểu tối đa vướng mắc trong giải quyết thủ tục hành chính. “Trẻ em phải được đặt làm trung tâm, phải quyết tâm tìm gia đình thay thế cho trẻ chứ không phải để trẻ em sống tại các trung tâm bảo trợ xã hội” – Thứ trưởng nhấn mạnh.