Dân bức xúc trước “nạn” khai thác cát
Theo thông tin phản ánh của người dân xóm 2, 3, 4 thôn Đông Yên, xã Chân Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, tình trạng khai thác cát ở ven sông Hồng thuộc xã Chân Lý diễn ra từ lâu. Đặc biệt từ năm 2013, khi UBND tỉnh Hà Nam cấp phép hoạt động khai thác cát cho Công ty TNHH Phú Gia, Công ty Tiến Lộc và Công ty Đồng Phát. Bên cạnh đó, Công ty TNHH xây dựng và đầu tư Phúc Lợi Hà Nội (thuộc Bộ NN&PTNT) dưới danh nghĩa nạo vét, cải tạo sông Hồng hoạt động khai thác cát diễn ra “rầm rộ” cả ngày lẫn đêm. Hoạt động của các công ty gây ra tiếng ồn, làm sụt lún một số đoạn bờ kè sông Hồng và diện tích đất nông nghiệp của người dân bị cuốn trôi. Đã nhiều lần nhân dân trong thôn Đông Yên bức xúc trước hành động khai thác cát trái phép đã gõ trống để xua đuổi cát tặc và đã xảy ra trường hợp ông Trần Đăng Trào (xóm 2, thôn Đông Yên) bị nhân viên Công ty TNHH xây dựng và đầu tư Phúc Lợi Hà Nội tạt xăng vào mắt bị bỏng giác mạc độ hai vào ngày 3/1/2016 vừa qua.
Ông Trần Đăng Trào, người dân xóm 2, thôn Đông Yên bức xúc: “Các công ty khai thác cát hoạt động cả ngày lẫn đêm khiến người dân chúng tôi mất ăn mất ngủ. Đặc biệt trước đó có Công ty TNHH xây dựng và đầu tư Phúc Lợi Hà Nội dưới danh nghĩa nạo vét, cải tạo sông Hồng phải di chuyển, nhưng thực tế công ty này cho tàu đứng một chỗ để hút cát”.
Cũng theo ông Trào, do bức xúc trước những hành động nạo vét, hút cát của Công ty Phúc Lợi Hà Nội gây sụt lún đê kè và đất nông nghiệp, ngày 3/1/2016 có hơn 100 người dân xóm 1-2 thôn Đông Yên đã ra tận văn phòng đại diện của công ty đóng trên địa bàn đòi ngừng mọi hoạt động nạo vét, hút cát. Sau đó bị nhân viên công ty mang can xăng 20 lít và bình ga ra đe dọa. Hậu quả ông Trào bị té xăng vào mắt nên bị bỏng giác mạc độ 2.
Còn ông Trần Xuân Toát, người dân xóm 2, thôn Đồng Yên nói: “Không những các công ty khai thác hoạt động vào ban ngày mà còn diễn ra cả buổi đêm. Đã nhiều lần tôi và nhân dân trong thôn đánh trống khua chiêng để đuổi nhưng không ăn thua. Trong quá trình hút cát đã làm các con rồng, trụ đá gia cố đê kè sông Hồng bị lún và nước cốn trôi. Theo tôi được biết, tiêu chuẩn được phép nạo vét và khai thác cát cách bờ gần nhất là 197m, còn xa bờ thì 215m. Nhưng trong quá trình nạo vét và khai thác cát, có nhiều hôm dân chúng tôi thấy các tàu hút cát cách bờ 20m làm đất nông nghiệp của người dân bị sụp lún”.
Chính quyền địa phương “bó tay”?
Chứng kiến tình trạng khai thác cát diễn ra hàng ngày tại địa phương gây sụt lún bờ kè sông Hồng, đất nông nghiệp bị sạt lở trong những năm gần đây, nhân dân trong thôn Đồng Yên đã nhiều lần kiến nghị lên chính quyền xã Chân Lý nhưng xã mới chỉ lập biên bản và nhắc nhở, tuyệt nhiên chưa có biện pháp xử lý dứt điểm.
Theo bà Trần Thị Minh - Trưởng xóm 3, thôn Đông Yên: “Tình trạng khai thác cát ở ven sông Hồng diễn ra từ lâu, nhưng cơ quan chức năng chưa xử lý mạnh tay. Đặc biệt hai năm trở lại đây, trên địa bàn xóm 3, thôn Đông Yên có tất cả 3 công ty khai thác cát được UBND tỉnh Hà Nam cấp phép hoạt động ở khu vực Bãi Non. Nhưng cứ vào buổi tối, các tàu lại vào gần bờ để hút cát khiến người dân trong thôn vô cùng bức xúc. Với tình trạng khai thác cát như hiện nay, không bao lâu toàn xóm 3 có tất cả 200 hộ dân, trong đó có khoảng 100 hộ có đất canh tác nông nghiệp ở ngoài đê có nguy cơ bị xóa sổ”.
Trao đổi với phóng viên Báo PLVN, ông Trần Quang Vinh - Chủ tịch UBND xã Chân Lý cho biết: Sự việc Công ty TNHH xây dựng và đầu tư Phúc Lợi Hà Nội (thuộc Bộ NN&PTNT) cải tạo nạo vét đoạn sông Hồng chạy qua địa phận xã Chân Lý làm sụt lún đê kè sông Hồng và gây ảnh hưởng đến đất nông nghiệp đã gây bức xúc và xảy ra xô xát với người dân trong thôn Đồng Yên, chúng tôi cũng nắm bắt được. Sau khi sự việc xảy ra, UBND xã đã xuống lập biên bản sự việc và yêu cầu bên phía công ty dừng mọi hoạt động nạo vét cát trên khu vực kè sông Hồng thuộc địa phận xã Chân Lý để xin chỉ đạo của cấp trên.”.
Ba công ty (Công ty TNHH Phú Gia, Công ty Tiến Lộc và Công ty Đồng Phát) được UBND tỉnh Hà Nam cấp phép hoạt động khai thác cát từ năm 2013 và thông qua huyện. Còn việc các công ty khai thác cát hoạt động cả ngày lẫn đêm và không xác định được địa điểm vị trí khai thác như người dân phản ánh, hiện tại UBND xã đã lập tổ tuần tra kiểm tra nhưng chưa bắt được trường hợp nào. Mặt khác, xã còn thả phao để xác định vị trí các công ty được khai thác cát tại khu vực Bãi Non. Trong thời gian tới, UBND xã đã báo cáo lên UBND huyện Lý Nhân cùng phối hợp với các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý những trường hợp vi phạm.
Theo ghi nhận của phóng viên, hiện nay Công ty TNHH xây dựng và đầu tư Phúc Lợi Hà Nội đã đi khỏi địa phương, nhưng tình trạng khai thác cát của các công ty vẫn hoạt động bình thường ở Bãi Non.