Vui mừng nhìn con khỏe từng ngày
Mô hình “Mặt trời bé thơ” là một trong những sáng kiến hoạt động của Dự án Alive & Thrive (A&T) do Quỹ Bill & Melinda Gates Foundation tài trợ, được triển khai tại Việt Nam trong vòng 6 năm (2009 – 2014), tập trung vào các dịch vụ chuẩn mực như khuyến khích và hỗ trợ cho con bú sữa mẹ hoàn toàn, quản lý cho con bú sữa mẹ hoàn toàn, khuyến khích ăn bổ sung và quản lý ăn bổ sung, qua đó góp phần cải thiện tình trạng trẻ bị suy dinh dưỡng.
Trong quá trình thực hiện, mô hình được triển khai tại 15 tỉnh, thành trên cả nước, gồm: Hà Nội, Thái Nguyên, Hải Phòng, Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Đắk Lắk, Đắk Nông, Khánh Hòa, Vĩnh Long, Tiền Giang và Cà Mau; nhiều địa phương trong đó đã ghi nhận những cải thiện đáng kể trong cách thức nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ nhỏ.
Tại tỉnh Thanh Hóa, dự án đã thành lập 117 Phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ” tại 4 huyện. Qua 5 năm hoạt động, Phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ” đã khám và điều trị khoảng gần 400.000 lượt trẻ với những biểu hiện của các bệnh liên quan đến dinh dưỡng. Riêng tại Phòng tư vấn dinh dưỡng “Mặt trời bé thơ” của Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, bác sĩ Lương Ngọc Trương - Giám đốc Trung tâm cho biết, năm vừa qua đã khám, tư vấn cho hơn 1.200 lượt trẻ em, gần 9.000 bà mẹ tại các huyện, xã và các trường mầm non trên địa bàn tỉnh.
Năm 2014 là năm cuối thực hiện dự án, với mục đích duy trì và phát huy những thành quả đạt được trong những năm qua, Sở Y tế - Ban Quản lý Dự án A&T của tỉnh Thanh Hóa đã quyết định tiếp tục triển khai, duy trì hoạt động của hệ thống phòng tư vấn và nhân rộng ra các địa bàn khác ngoài dự án đến năm 2015 và các năm tiếp theo với mục tiêu phủ kín toàn bộ các xã tại 4 huyện đã triển khai; huy động nguồn lực và nhân rộng mô hình ra 23 huyện/thị trong tỉnh.
Tại Quảng Bình, toàn tỉnh đã có hơn 61 Phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ” hoạt động ở một số trạm y tế tuyến xã. Mô hình “Mặt trời bé thơ” tại Trạm y tế Võ Ninh được đánh giá là một trong những mô hình thực hiện có hiệu quả nhất ở Quảng Bình. Trong năm 2013, trạm đã tư vấn cho hơn 1.100 lượt phụ nữ mang thai. Năm 2014 con số này đã tăng lên hơn 1.500 lượt phụ nữ đến tư vấn.
Ngoài những nội dung về các kiến thức chăm sóc trẻ trong những tháng đầu sau khi sinh thì mô hình còn lồng ghép tư vấn thêm các nội dung về các bệnh thường gặp ở trẻ như viêm phổi, tiêu chảy... Cùng với đó, ở nhiều tỉnh, thành khác, mô hình này cũng đã đạt được những kết quả đáng khích lệ…
Nỗ lực chống suy dinh dưỡng ở trẻ em
Hầu hết các thai phụ đến Phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ” để được tư vấn xoay quanh việc cho con bú sữa non hoàn toàn trong sáu tháng đầu; sữa mẹ được tiết ra lúc nào và cách cho con bú hiệu quả, đúng cách để con phát triển tốt; cách cho trẻ ăn dặm đúng thời điểm, đúng dinh dưỡng theo từng quá trình phát triển và thức ăn phù hợp với các giai đoạn của trẻ... Ngoài những nội dung này thì mô hình còn lồng ghép tư vấn thêm các nội dung về các bệnh thường gặp ở trẻ như viêm phổi, tiêu chảy.
Thống kê cho thấy, từ năm 2000 đến năm 2014, sau khi thực hiện Dự án Alive & Thrive ở Việt Nam, tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn đã tăng từ 19% lên 58%. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến khẳng định, với những kết quả đạt được của mô hình Phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ” nói riêng và của dự án nói chung đã góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đi đầu trong cuộc chiến chống suy dinh dưỡng ở trẻ em.
Sau 5 năm triển khai, dự án đã hỗ trợ thành lập gần 800 Phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ” tại các cơ sở y tế của 15 tỉnh trên cả nước (và mở rộng thêm 250 phòng vào cuối kỳ dự án). Riêng tại Hà Nội, đã có 121 Phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ” được thành lập trên 12 huyện, từ năm 2009 đến nay số lượng Phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ” đã tăng gấp 7 lần số lượng phòng tư vấn ban đầu, với số lượt tư vấn trung bình tại mỗi phòng là trên dưới 100 lượt/tháng.
Hiện nay, mô hình “Mặt trời bé thơ” đã được chuyển giao cho Viện Dinh dưỡng Quốc gia tiếp quản. Viện cam kết sẽ tiếp tục duy trì bền vững và nhân rộng mô hình “Mặt trời bé thơ”, để nơi đây trở thành ngôi nhà chung của những người đang nuôi trẻ nhỏ và đảm bảo cho họ có cơ hội tiếp cận với nguồn thông tin và dịch vụ tư vấn về dinh dưỡng chất lượng cao.
