Tranh chấp từ chuyện nhờ trông hộ nhà đất
Cụ thể, năm 1988, ông Long vào khu vực đồi Ngón Tay (Đồng Nhạn, xã Thiện Kế) để khai hoang, tạo lập đất ở, đất vườn và đất trồng cây lâu năm. Tổng diện tích gia đình ông khai hoang, tạo lập được vào thời điểm đó là 6.456m2, trong đó, đất ở: 504m2;
đất vườn: 204m2 và đất trồng cây lâu năm có diện tích 5.500,3m2. Ngoài ra, sau khi ổn định đời sống, gia đình ông Long còn được UBND xã Kế Thiện giao cho quản lý 5,28 ha đất rừng sản xuất để canh tác, phủ kín đất trống, đồi trọc. Năm 1995, do hoàn cảnh khó khăn nên gia đình ông Long quyết định vào miền Nam lập nghiệp.
Trước khi đi, ông gửi toàn bộ tài sản và đất cho chú ruột là ông Nguyễn Văn Bình trông nom.
Năm 2005, gia đình ông Long trở về quê hương sinh sống, lúc này ông Long mới biết toàn bộ tài sản của gia đình nhờ người khác trông nom hộ đã thuộc sở hữu của ông Nguyễn Văn Hùng (con ruột ông Bình). Tất cả đất đai đã được sang tên, đổi chủ từ lúc nào ông Long không hay biết. Sau đó ông Long liên tục khiếu nại, đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc, đòi lại tài sản và đất ở cho gia đình ông. Sau đó ông Long đã đồng ý phương án giải quyết là mỗi gia đình được hưởng 50% số đất ở và đất vườn đang tranh chấp.
Còn đối với diện tích đất trồng cây 5.500,3m2 còn lại, UBND xã Thiện Kế cho rằng mình không có thẩm quyền giải quyết nên đề nghị UBND huyện Bình Xuyên giải quyết. Diện tích này thuộc thửa đất số 5924, tương ứng với thửa số 277 tờ bản đồ số 19 VN 2000 đo vẽ năm 2007. Thế nhưng kể từ khi hòa giải cho đến nay, phần đất này vẫn không được xem xét, giải quyết, khiến tranh chấp kéo dài, càng gay gắt hơn khi khu đất này bị thu hồi để thực hiện dự án KCN Bá Thiện 2.
Xác định sai người thụ hưởng?
Trong khi tranh chấp chưa được giải quyết thì Ban hỗ trợ GPMB huyện Bình Xuyên thực hiện chi trả tiền đền bù, hỗ trợ cho gia đình ông Hùng khiến sự việc rắc rối hơn.
Gần đây nhất, ngày 9/7/2019, UBND huyện Bình Xuyên ra văn bản trả lời rằng: Dựa trên cơ sở Báo cáo số 02/BC-UBND của UBND xã Thiện Kế và phiếu xác nhận diện tích đất đai của hộ ông Nguyễn Văn Hùng (tự ý kê khai khi chưa được sự đồng ý của gia đình ông Long - PV) phủ định yêu cầu được nhận bồi thường đối với thửa đất 5924 của ông Long.
Ông Long cho biết, nguồn gốc đất bị thu hồi đã được UBND xã Kế Thiện nhiều lần xác nhận do gia đình ông khai phá, tạo lập. Không chỉ vậy, người dân địa phương và một số cán bộ thôn Đồng Nhạn cũng xác nhận diện tích đất bị thu hồi là của gia đình ông khai hoang.
Cụ thể, biên bản hòa giải ngày 24/2/2005 do UBND xã Thiện Kế tổ chức đã nêu rõ nguồn gốc đất đang tranh chấp là của gia đình ông Long khai hoang mà có. Báo cáo số 79/BC-UBND ngày 22/11/2018, UBND xã Thiện Kế gửi UBND huyện Bình Xuyên về việc xác định nguồn gốc sử dụng đất tranh chấp cũng thể hiện rõ nội dung đất tranh chấp do gia đình ông Long khai hoang.
Mặt khác, trong báo cáo mới nhất (Báo cáo số 02/BC-UBND, ngày 18/1/2019) của UBND xã Thiện Kế gửi huyện Bình Xuyên tiếp tục khẳng định đất tranh chấp do gia đình ông Long tạo lập. Cụ thể, báo cáo nêu rõ: Phần diện tích 5.500,3m2 tại thửa đất số 5924 là diện tích đất thừa so với GCNQSDĐ đã cấp cho gia đình ông Hùng trước đó. Từ năm 1988 đến cuối năm 1994 do hộ ông Long quản lý và sử dụng, từ cuối năm 1994 sau khi hộ nhà ông Long đi làm ăn kinh tế tại miền Nam đến nay do ông Hùng quản lý và sử dụng.
Trao đổi với PLVN, ông Đào Trọng Tuấn - Chủ tịch UBND xã Thiện Kế cho rằng, phần diện tích hiện đang nằm trong phạm vi thửa đất số 5924 trước đây là do vợ chồng ông Long bỏ công sức khai hoang. Tuy nhiên thời điểm vợ chồng ông Long đi làm ăn xa có chuyển nhượng hay nhờ ông Bình trông giữ hay không thì không có giấy tờ chứng minh. Khi làm thủ tục cấp sổ đỏ thì vợ chồng ông Long không có mặt tại địa phương. Khi thực hiện thu hồi và bồi thường thì chỉ xác định dựa trên những đối tượng có sổ đỏ để giải quyết.
Khi phóng viên hỏi: Tại sao phần đất không có sổ đỏ mà địa phương vẫn xác định đối tượng được bồi thường GPMB là ông Hùng chứ không phải ông Long? Chủ tịch UBND xã Kế Thiện không trả lời với lý do việc này thuộc thẩm quyền của cấp huyện.
Để làm rõ sự việc nêu trên, ngày 23/7/2019 phóng viên đã liên hệ làm việc với UBND huyện Bình Xuyên. Tuy nhiên, đến nay UBND huyện Bình Xuyên vẫn không có phản hồi về nội dung này. Trao đổi qua điện thoại, ông Nguyễn Minh Trung - Chủ tịch UBND huyện Bình Xuyên khuyên nhủ phóng viên rằng: “Việc này huyện đang làm, nếu Báo vào sẽ khó khăn thêm…”.
Luật sư Hồ Diên Trung - Công ty Luật TNHH Khoa Tín cho rằng, trong trường hợp trên, gia đình ông Long là người có công khai hoang, và từng đề xuất được làm sổ đỏ, không chuyển nhượng, tặng cho mà chỉ nhờ người trông nom nên có thể coi là người toàn bộ quyền sử dụng đối với phần đất đã bỏ công sức khai hoang, tôn tạo nhiều năm. Còn ông Hùng đã nêu rõ là đối tượng trồng cây, hoa màu trong thời gian vợ chồng ông Long đi làm ăn xa chỉ là người có tài sản trên đất.
Vậy theo quy định của pháp luật thì khi bồi thường, GPMB để triển khai Dự án phải xác định nguồn gốc đất để thực hiện bồi thường đúng đối tượng có quyền sử dụng đất phải là người được hưởng quyền lợi GPMB chính khi thu hồi, còn người có tài sản trên đất sẽ được hỗ trợ vì công sức gieo trồng chăm sóc theo mức giá thu mua sản phẩm ngoài thị trường (hoặc tuỳ thoả thuận).
Như vậy trong trường hợp trên khi UBND huyện Bình Xuyên xác định đối tượng giải quyết bồi thường về thửa đất 5924 cho hộ ông Hùng mà không phải hộ nhà ông Long là không phù hợp với quy định của pháp luật.
