Ô nhiễm khắp làng
Có mặt tại địa phương, chúng tôi được người dân chỉ vị trí xả thải của Trạm xử lý nước thải (TXLNT) thuộc Cụm công nghiệp An Xá và đập vào mắt là dòng mương thoát nước đen ngòm; tại cửa cống Cửa Cầu là hình ảnh nhiều khóm bèo tây nhợt nhạt, héo úa. Trong khi đó, bèo tây được xem là loài thực vật có sức sống mãnh liệt, có khả năng thích nghi với nhiều môi trường nước mặt.
Đi sâu vào làng với mùi thum thủm, chúng tôi được ông H.N.L cho biết: Dòng kênh này được đào từ năm 1977 để tưới tiêu cho các cánh đồng. Hiện nó có tên là T33.3A do Cty Khai thác thủy nông Mỹ Thành quản lý, phục vụ tưới tiêu cho toàn bộ huyện Vụ Bản.
Từ khi TXLNT CCN An Xá với công suất 3000m3/ngày đi vào hoạt động, không khi nào dân xóm Thắng được yên. Thậm chí, người dân còn lấp miệng cống của nhà máy vì cho rằng ban quản lý cụm đang lợi dụng dòng tiêu nước dân sinh để xả thải ra môi trường từ đầu đường N2 xuống chứ nhà máy không có hệ thống xả riêng. Lý giải điều này được biết, diện tích đất phục vụ TXLNT chỉ tới bờ mương tiêu nước và con mương đó không phải của CCN quản lý.
Theo người dân, việc TXLNT CCN An Xá “xả trộm” vào ban đêm ra dòng mương tiêu thoát nước dân sinh, từ đó tràn sang dòng T33.3A gây ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất của bà con. Ông H.N.L cho biết thêm: “Trước đây, nước thải đen ngòm tràn vào cả ruộng lúa, khiến người dân không tài nào cày cấy được và họ đã phải bồi thường rất nhiều lần. Khoảng 2-3 năm nay tình trạng này có đỡ nhưng mùi hôi thối vẫn không thể nào chịu được. Việc xử lý nước thải chưa đạt tiêu chuẩn và hệ thống không đồng bộ nên nhiều khi nước thải chưa xử lý tràn ra khu hồ.
Còn ông T – một người dân trong xã cho hay: “Các Cty vào CCN An Xá đều phải xây dựng đề án bảo vệ môi trường. Nước thải phải đạt loại B rồi về TXLNT của cụm để xử lý ra loại A. Tuy nhiên, ngay cả CCN An Xá cơ sở vật chất không ổn, không có hệ thống tiêu thoát nước thải”.
Ông Hoàng Vũ Kiện – người nhiều lần khiếu nại tới các cơ quan chức năng về tình trạng xả thải của TXLNT bức xúc: Nguồn nước vào nhà máy, khi xử lý xong sẽ ra hồ 1 chảy zích zắc ra hồ 2 rồi xả ra môi trường. Thế nhưng, còn một đường nữa được xả thẳng trực tiếp ra hồ 2. Cụ thể, một nửa nước sẽ vào trạm xử lý, ra hồ 1 rồi ra hồ 2; còn một nửa không qua xử lý mà vào thẳng hồ 2 và ra hồ 3 để ra môi trường”.
Vấn đề này, ông Đặng Đình Kiên - Giám đốc Trung tâm Phát triển TP Nam Định cho biết: “Chúng tôi vẫn thu gom nước thải của các doanh nghiệp về xử lý để đưa ra môi trường. Cơ bản chúng tôi làm đúng quy trình và đạt yêu cầu nhưng nhiều lúc doanh nghiệp tìm cách né và xả trộm ra môi trường. Từ đầu năm tới giờ, chúng tôi đã phối hợp với Phòng PC49 Công an tỉnh kiểm tra hàng chục doanh nghiệp, xử phạt hàng trăm triệu đồng”.
Đầu tư 30 tỷ đồng vẫn bị… ô nhiễm
Về nguồn gốc của mùi ô nhiễm, ông T cho hay: Đó là do quá trình xử lý, khi họ đưa nước thải lên bể đặt trên mái theo kiểu nước mưa. Dưới bể có một máy sục xử lý khiến mùi bốc lên và theo gió tạt vào trong làng.
Khi người dân đề nghị CCN An Xá lợp mái cho các bể trên thì được trả lời không thể che được vì sẽ làm chết vi sinh vật có trong đó. Nếu quy chiếu theo lý thuyết về phương pháp xử lý nước thải bằng biện pháp hiếu khí thì đúng, nhưng xem xét tới quá trình xử lý trong thực tiễn thì điều này cho thấy nhiều bất cập.
Cụ thể, theo ông T thì hệ thống xử lý nước thải của CCN An Xá là hiện đại nhất Đông Nam Á trị giá hơn 30 tỷ đồng. Thời gian đầu nhà máy vận hành, chúng tôi phối hợp lập đoàn kiểm tra thì nước xả thải người ta có thể múc lên để rửa mặt. Vậy nhưng tại sao nước thải bây giờ lại có màu đen đặc với mùi khó chịu đến vậy. Tại sao nếu có thể rửa mặt được lại phải đền bù hàng vụ cho nhân dân? Phải chăng quá trình xử lý ban quản lý đã “tiết kiệm” điện?
Về phần này, Giám đốc Kiên thừa nhận là hệ thống xử lý nước thải này hơi “tồi”. Nhiều khi đã cho hóa chất nhưng không thể tránh được vì đây là “tình trạng chung và có những lúc làm chưa tròn trách nhiệm”. Phần nhiều đều do doanh nghiệp trong cụm luôn tìm cách xả trộm bằng nhiều hình thức rất tinh vi, rất khó phát hiện dù Ban quản lý cụm đã cố gắng nhưng do chức năng, nhiệm vụ có hạn nên không làm hết được.
Trạm xử lý nước thải CCN An Xá trên 30 tỷ đồng mà hoạt động kém như vậy liệu nguyên nhân do đâu?
Báo PLVN sẽ tiếp tục thông tin về thực trạng này.
