Vứt bát cơm bỏ chạy tránh đá bay
Theo đơn của một số hộ dân ngụ xã Quỳnh Vinh, TX Hoàng Mai (tỉnh Nghệ An), mỏ đá của Nhà máy xi măng Tân Thắng đóng trên địa bàn từ lâu nay nổ mìn làm đá văng vào khu vực sản xuất, lán trại người dân.
Các hộ dân này có đất sản xuất khai hoang từ nhiều năm qua tại các thửa số 02 và 03, tờ bản đồ số 1, khu đồng Bãi Tập, lèn Răng Cưa, cạnh núi Kim Giao. Các hộ dân đã khoanh đất, trồng cây lâu năm, rừng sản xuất, chăn nuôi kiếm thu nhập.
Từ khoảng tháng 5/2020, Cty CP Xi măng Tân Thắng trong quá trình nổ mìn, mở đường lên đỉnh núi Kim Giao để khai thác đá đã làm đá rơi vung vãi xuống khu vực sản xuất nói trên của các hộ dân, gây thiệt hại cây cối, hoa màu.
Sau khi bị người dân phản ánh với chính quyền địa phương, nhà máy đã hứa sẽ đền bù nhưng đến nay vẫn chưa chốt phương án. Cuối tháng 8/2020, các hộ dân đã trực tiếp gặp phía nhà máy yêu cầu dừng việc nổ mìn, lập hồ sơ bồi thường, cắm mốc hành lang an toàn cho cây trồng, vật nuôi và người xung quanh.
Ông Nguyễn Xuân Quỳnh (ngụ xóm 11) cho biết, nhà ông có hơn 9ha đất rừng tại đây, xây trang trại chăn nuôi kết hợp trồng trọt. Trong một lần đang ngồi ăn cơm trưa với hai người làm thì mìn nổ đá văng bay qua đầu, ông hốt hoảng vứt bát cơm bỏ chạy thoát thân. “Có hôm đi làm về đang ngồi trước lán nghỉ ngơi thì nghe tiếng nổ ầm ầm, đá bay rào rào. Có viên đá to hơn cái ấm bay qua đầu, nếu chỉ bay thấp một gang tay thì nguy cơ mất mạng”, ông Quỳnh kể lại. Ông Quỳnh cầm hòn than trong bếp viết lên tường dòng chữ “hòn đá rơi ngày 26/6 âm lịch - kỷ niệm “suýt chết” để ghi lại sự cố đáng sợ đó.
Những lần nổ mìn sau đó, nhân viên Xi măng Tân Thắng đều đến bảo ông Quỳnh tạm lánh đi chỗ khác cho an toàn. Sau mỗi lần nổ mìn, đá văng vương vãi khắp nơi, ông Quỳnh nhặt dồn được thành đống trong vườn.
Báo cáo của Sở Công thương có chính xác?
Ngày 10/8/2020, các hộ dân gửi đơn đến UBND xã Quỳnh Vinh và TX Hoàng Mai nhưng không nhận được trả lời. Các hộ dân tiếp tục gửi đơn đến UBND tỉnh Nghệ An. Ngày 9/10/2020, UBND tỉnh có Công văn 7013 gửi Giám đốc Sở Công thương, giao đơn vị này chủ trì, phối hợp với các tổ chức đơn vị liên quan xử lý nội dung công dân phản ánh, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo, xử lý vụ việc đúng quy định.
Sở Công thương Nghệ An ngày 27/10/2020 có Công văn 1806 báo cáo UBND tỉnh, cho rằng “các hộ dân đã rút đơn” nên không tham mưu, xử lý vụ việc, cũng không thông tin lại sự việc cho người dân được biết.
Phản bác thông tin của Sở Công thương đưa ra, ông Nguyễn Hữu Trị, một trong số các hộ dân, nói: “Chúng tôi gửi đơn cho tỉnh, tỉnh giao Sở Công thương chủ trì giải quyết nhưng chưa một lần thấy cán bộ về làm việc để hỏi ý kiến với chúng tôi dù thời hạn trả lời đã quá nhiều tháng”.
Ông Vũ Lê Hùng, Chủ tịch xã Quỳnh Vinh cho biết, nhận được đơn của người dân về sự việc, trong thời gian giải quyết thì người dân gửi đơn vượt cấp lên tỉnh nên tỉnh đang xử lý. Ông Hùng cho rằng phía Cty cần phải trích đo, cắm mốc đền bù cho dân.
Một cán bộ Phòng TN&MT TX Hoàng Mai cho rằng trước khi có công văn báo cáo tỉnh như trên, Sở Công thương đã làm việc với nhà máy. Ngày 27/10/2020, Cty CP Xi măng Tân Thắng có Công văn 205 “giải quyết vướng mắc với các hộ dân có đơn tố cáo”, nội dung cho rằng trong quá trình thi công tuyến đường mở mỏ đá vôi Kim Giao đoạn từ Km-320 đến Km0-400 vách dựng đứng, công tác nổ mìn phá đá làm ảnh hưởng đến diện tích đất trồng keo, bạch đàn của các hộ dân phía dưới chân núi. “Ngày 26/10/2020, Cty đã trực tiếp làm việc với 5 hộ dân, các hộ đồng ý rút đơn kiện từ 30 – 50 ngày để Cty thực hiện thỏa thuận bồi thường với các hộ dân”.
Ông Võ Minh Tuấn, Chánh Thanh tra Sở Công thương cho rằng, ngay sau khi nhận được văn bản của tỉnh giao trách nhiệm thì phía Sở nhận được báo cáo của Cty về việc người dân đã rút đơn. Vẫn lời ông Tuấn, mỏ đá Kim Giao của Xi măng Tân Thắng vừa mới đưa vào khai thác nên Sở này chưa tiến hành kiểm tra định kỳ theo quy định. Thay vì gặp trực tiếp các hộ dân để ghi nhận các ý kiến và giải quyết thì Thanh tra Sở này cho rằng, người dân đã không còn khiếu nại nên Thanh tra Sở không trực tiếp xác minh.