Hội nghị do Ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) phối hợp tổ chức vào cuối tuần qua với chủ đề “Kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng kỳ họp HĐND cấp tỉnh”.
Chủ tọa phải có kỹ năng dẫn dắt, gợi mở
Phát biểu đề dẫn, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, Hội nghị là diễn đàn để các đại biểu bàn về những nhiệm vụ trọng tâm đối với hoạt động HĐND, nhất là nhiệm vụ giải pháp đổi mới nội dung, chất lượng kỳ họp HĐND trong thời gian tới, tiếp tục có đề xuất các giải pháp cả về cơ chế, chính sách, pháp luật và phương thức tổ chức thực hiện để dần tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn để khẳng định vị trí, vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương…
Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu QH tỉnh Ninh Bình Nguyễn Thị Thu Hà khẳng định, những kết quả quan trọng mà Ninh Bình đạt được trong thời gian qua có phần đóng góp đặc biệt quan trọng của HĐND các cấp. Nội dung và phương thức hoạt động của HĐND không ngừng được đổi mới. Hoạt động chất vấn đi vào thực chất, tập trung vào những vấn đề còn nhiều hạn chế, vướng mắc, được cử tri và nhân dân quan tâm. Hoạt động giám sát được đẩy mạnh với hình thức đa dạng. Chất lượng ban hành chính sách được nâng cao, tập trung tháo gỡ những vấn đề quan trọng cấp bách một cách thiết thực, hiệu quả, làm cơ sở pháp lý, tiền đề quan trọng cho hoạt động điều hành phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận, trao đổi kinh nghiệm hay, bài học quý và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng kỳ họp HĐND cấp tỉnh, góp phần nâng cao vai trò, vị trí và chất lượng hoạt động của HĐND các cấp.
Theo đại diện Thường trực HĐND tỉnh Nam Định, thành công và chất lượng các kỳ họp HĐND phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Một trong số đó là kỹ năng điều hành của chủ tọa kỳ họp. Chủ tọa muốn điều hành kỳ họp theo đúng kế hoạch, phát huy được trí tuệ, trách nhiệm của đại biểu HĐND thì không thể chỉ có kiến thức, kinh nghiệm mà còn phải có kỹ năng dẫn dắt, gợi mở và kỹ năng tạo không khí dân chủ, bảo đảm tính khoa học trong điều hành các kỳ họp.
Đôn đốc, giám sát việc giải quyết các kiến nghị của cử tri
Lắng nghe báo cáo và các tham luận tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực QH Trần Thanh Mẫn đánh giá, thời gian qua nhiều tỉnh, thành phố đã có đổi mới, sáng tạo, hoạt động thiết thực, điển hình như mở rộng đối tượng chất vấn, tăng cường thời gian chất vấn (Hà Nội, Quảng Ninh); đổi mới chất vấn theo hướng “hỏi nhanh - đáp gọn” như Bắc Ninh; tăng cường khảo sát thực tế để thu nhận được nhiều thông tin, phản biện các báo cáo thẩm tra trình kỳ họp như Hải Dương; đổi mới cách thức thẩm tra, thảo luận, biểu quyết nghị quyết như Vĩnh Phúc...
Nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND, ông Mẫn đề nghị, Thường trực HĐND các tỉnh thành cần xác định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của mình; đồng thời phải bám sát nội dung các văn kiện ĐH Đảng các cấp để thực hiện tốt 9 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Điều 19 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
“Tôi cho rằng việc nắm chắc các Nghị quyết, chỉ thị, chính sách, quy định, thông tin, số liệu, tình hình kinh tế - xã hội là rất quan trọng; vừa qua tôi yêu cầu tổng hợp một số chỉ số cơ bản như thu - chi ngân sách, tăng trưởng, thu nhập bình quân đầu người, xuất nhập khẩu… nhưng một số tỉnh không nắm chắc. HĐND mà không nắm chắc văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, không nắm chắc số liệu, tình hình thực tế thì làm sao quyết định, giám sát, thẩm tra được”, ông Mẫn chỉ rõ.
Ông Mẫn nhấn mạnh, việc lựa chọn nội dung, chương trình, chuẩn bị các báo cáo thẩm tra là khâu then chốt, rất quan trọng. Nội dung trình HĐND xem xét, quyết định phải bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, giải quyết những vấn đề cử tri và dư luận quan tâm. Bên cạnh đó, HĐND cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan trong việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình, làm rõ những nội dung còn có ý kiến khác nhau…
Ông Mẫn cũng lưu ý, HĐND các cấp cần tổ chức giám sát đối với 4 chuyên đề của QH, UBTVQH trong năm 2022 đạt kết quả cao nhất; mỗi đại biểu HĐND cần thường xuyên nghiên cứu, nâng cao trình độ, kỹ năng để thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thể hiện rõ quan điểm, chính kiến và đề xuất các giải pháp. Cùng với đó, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri, đôn đốc, giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri; chú trọng tuyên truyền trước, trong và sau mỗi kỳ họp, nhất là các phiên thảo luận tại hội trường, cần tiếp tục duy trì phát thanh, truyền hình trực tiếp để cán bộ, cử tri, nhân dân theo dõi, giám sát…
Theo Phó Chủ tịch HĐND Hà Nội Phạm Quý Tiên, thời gian qua, các kỳ họp HĐND Hà Nội đều dành thời gian thỏa đáng cho chất vấn và trả lời chất vấn.
Thực tế cho thấy, hoạt động này đã góp phần khẳng định vai trò, năng lực, hiệu quả hoạt động của HĐND, giúp cho công tác điều hành phát triển kinh tế-xã hội có những chuyển biến tích cực. Một số vấn đề bức xúc từng bước được công khai, dân chủ, minh bạch, tìm giải pháp khắc phục kịp thời.
Kinh nghiệm là nhằm nâng cao chất lượng chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp và nâng cao chất lượng hoạt động giải trình, Thường trực HĐND cần tăng cường công tác chỉ đạo; Công tác điều hành của chủ tọa nên được đổi mới, linh hoạt trong việc dẫn dắt đại biểu HĐND thực hiện chất vấn, tái chất vấn theo đúng trọng tâm của nhóm câu hỏi chất vấn.
Phó Chủ tịch HĐND Hải Dương Nguyễn Khắc Toản thì cho biết, trong chất vấn vẫn còn tình trạng thủ trưởng một số đơn vị trả lời chung chung, sa vào kể thành tích, né tránh trách nhiệm, chưa làm rõ nguyên nhân, thực trạng, thiếu giải pháp và thời hạn khắc phục. Một số đại biểu kinh nghiệm hoạt động còn ít, tâm lý ngại va chạm, chưa thực sự tích cực tham gia phát biểu, thảo luận, chất vấn tại kỳ họp.
Từ thực tiễn hoạt động và đối chiếu với các quy định của pháp luật, Thường trực HĐND Hải Dương đề xuất một số giải pháp như cần nhận thức đầy đủ và sâu sắc về vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, Thường trực HĐND trong hoạt động giám sát; nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị kỳ họp, thẩm tra các báo cáo, tờ trình và dự thảo nghị quyết; đổi mới hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn; nâng cao năng lực, trách nhiệm của đại biểu HĐND, hiệu quả hoạt động của các cơ quan tham mưu, giúp việc.