Vừa qua trên một số phương tiện thông tin đại chúng phản ánh có chi nhánh Thành Công của Vietcombank từ chối mở thẻ ATM cho 4 người khuyết tật của Công ty Kym Việt Nam đã thu hút sự chú ý của dư luận vì cho rằng 4 người đó không đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của NHNN.
Tại văn bản này, NHNN khẳng định đây không phải là quy định của NHNN mà chỉ là ý kiến của cánhân cán bộ Vietcombank trong quá trình tác nghiệp. Theo quy định tại Thông tư 19/2016/TT-NHNN ngày 30/6/2016 quy định về hoạt động thẻ ngân hàng và Bộ luật Dân sự năm 2005 thì những người khuyết tật (bị câm điếc) không nằm trong diện mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự, do đó họ vẫn thuộc đối tượng được xem xét để phát hành và sử dụng thẻ.
Cũng theo điều 13 Luật Người khuyết tật quy định về việc tạo điều kiện về việc làm cho Người khuyết tậ. Mục đích mở thẻ của những người kia là để nhận lương nhưng bị ngân hàng từ chối đã vô tình tạo rào cản tiếp cận khả năng lao động và tương tác với cộng đồng của người khuyết tật.
Trường hợp 4 bạn khuyết tật hiện đang tham gia vào lực lượng lao động, được ký hợp đồng lao động và góp phần đóng góp cho xã hội bằng năng lực làm việc của chính mình. Họ có quyền và nghĩa vụ công dân đầy đủ và bản thân họ nhận thức được đầy đủ công việc của mình khi làm hồ sơ xin mở thẻ ATM. Họ chỉ bị hạn chế về giao tiếp do đặc điểm khuyết tật, nên việc giao tiếp với họ cần có sự hỗ trợ từ phương tiện, hình thức khác (có thể viết ra giấy), hoặc nhờ người đi cùng hỗ trợ phiên dịch. Tuy nhiên, phía nhân viên của VCB Chi nhánh Thành Công đã có những động thái không phù hợp, không hỗ trợ và đi ngược lại với những chính sách của chính ngân hàng mình đang hỗ trợ dành cho người khuyết tật.
Đây là 1 trường hợp rất điển hình về việc vi phạm quyền của người khuyết tật, gây cản trở người khuyết tật tham gia vào các hoạt động xã hội. Trước đó cũng từng có nhiều trường hợp người khuyết tật không được hỗ trợ tham gia vào các giao dịch ngân hàng mà chỉ đến khi nhờ liên hệ được với người quen hoặc thông qua truyền thông lên tiếng thì họ mới được can thiệp, hỗ trợ.
Do vậy, NHNN yêu cầu Vietcombank khẩn trương kiểm tra lại thông tin báo chí đã phản ánh và thực hiện đúng theo quy định của NHNN về hoạt động thẻ ngân hàng và các quy định của pháp luật có liên quan.
Trong Hiến pháp sửa đổi năm 2013 và bộ luật Dân sự sửa đổi đã quy định rõ “không đủ năng lực hành vi dân sự chỉ được khẳng định khi đối tượng hoặc chưa đủ tuổi công dân, hoặc không kiểm soát được hành vi, không có năng lực nhận thức",còn người khuyết tật (NKT) cụ thể về câm, điếc hay còn gọi là khuyết tật nghe nhìn chỉ là bị hạn chế về sức khoẻ, đặc điểm lý tính do khiếm khuyết trên cơ thể gây ra.
