Nữ Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân “giỏi việc nước, đảm việc nhà” tại Lạng Sơn

Quyết liệt chống tội phạm nơi “phên dậu” tổ quốc

Trong danh sách cá nhân có thành tích xuất sắc được UBND tỉnh Lạng Sơn gửi Ban tổ chức Chương trình bình chọn “Gương sáng Pháp luật năm 2025”, chúng tôi ấn tượng với thành tích trích ngang của bà Nguyễn Thúy Liễu. Bà rất nhiều lần nhận được Bằng khen của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao và Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn.

Công tác quản lý tại VKSND tỉnh Lạng Sơn rất bận rộn, phải sắp xếp mãi “Nữ phó tướng” mới có thời gian chia sẻ câu chuyện với chúng tôi.

Ấn tượng đầu tiên với nữ Phó Viện trưởng Nguyễn Thuý Liễu là sự thân tình, cởi mở. Nhưng khi làm việc, mới thấy ở bà toát lên sự cẩn trọng, nghiêm túc, luôn đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật.

Bà Liễu cho biết, sau khi tốt nghiệp Trường Cao đẳng Kiểm sát, năm 1994, bà được tuyển dụng vào ngành Kiểm sát, công tác tại VKSND tỉnh Lạng Sơn. Trải qua nhiều vị trí công tác, đến giữa năm 2019, bà được bổ nhiệm giữ chức Phó Viện trưởng VKSND tỉnh Lạng Sơn.

Công việc chính của bà hiện nay là cùng tập thể lãnh đạo VKSND tỉnh chỉ đạo VKSND hai cấp tỉnh Lạng Sơn triển khai nhiều biện pháp nâng cao hiệu quả công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu nhiệm vụ theo quy định; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Tư pháp như Công an, Tòa án tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm chất lượng điều tra, truy tố và đưa ra xét xử nghiêm minh nhiều vụ án lớn, đảm bảo mọi hành vi vi phạm pháp luật đều được phát hiện, xử lý kịp thời, đúng quy định, không để xảy ra oan sai và bỏ lọt tội phạm.

Bà Nguyễn Thúy Liễu trong một lần làm việc với lực lượng Công an để triển khai mối quan hệ phối hợp công tác giữa hai bên

Lạng Sơn là tỉnh miền núi, có đường biên giới dài với Trung Quốc với nhiều cửa khẩu, cặp chợ biên giới tạo điều kiện cho Lạng Sơn phát triển kinh tế, giao lưu văn hóa, xã hội. “Tuy nhiên, cùng với đó, các đối tượng phạm tội cũng lợi dụng tính chất địa lý này để thực hiện nhiều loại tội phạm khác nhau”, bà Liễu nói và nhấn mạnh, các tội phạm được thực hiện với thủ đoạn ngày càng tinh vi, có chiều hướng gia tăng, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội tỉnh Lạng Sơn. Trong đó, điển hình là các tội phạm liên quan đến lĩnh vực xuất nhập cảnh trái phép; tội phạm về ma túy; vận chuyển hàng cấm...

Trước tình hình đó, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và đấu tranh tội phạm luôn được đặt lên hàng đầu. “VKSND tỉnh Lạng Sơn đang nỗ lực phối hợp với các đơn vị liên quan xử lí nghiêm các đối tượng phạm tội, đồng thời có nhiều hình thức tuyên truyền để người dân nhận thức và tránh xa các loại tội phạm”, bà Liễu chia sẻ.

Trong vai trò là Phó Viện trưởng, bà Liễu đã chủ động phối hợp với lãnh đạo Sở Tư pháp, Công an tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và giải quyết vi phạm, tội phạm tại địa phương.

Theo bà Liễu, có nhiều hình thức tuyên truyền pháp luật, nhưng điển hình và hiệu quả hơn cả là việc tổ chức các phiên tòa xét xử lưu động, nhất là tại các trường học. Từ năm 2012 đến nay, VKSND hai cấp tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức khoảng 20 phiên tòa giả định tại các trường Trung học phổ thông trên địa bàn để tuyên truyền pháp luật về các hành vi vi phạm quy định về giao thông đường bộ, ma túy, buôn bán hàng cấm, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới... “Đã có gần 20.000 lượt học sinh, sinh viên tham gia các phiên tòa lưu động. Việc này rất hiệu quả. Trước đây tình trạng buôn lậu pháo nổ, hàng lậu rất phổ biến, giờ ở Lạng Sơn dạng tội phạm này đã giảm rất sâu”, bà Liễu chia sẻ.

Kỷ niệm vụ án tòa tuyên bị cáo không phạm tội

Đã ba thập niên công tác trong ngành Kiểm sát, bà Liễu tham gia biết bao vụ án lớn nhỏ. Nhưng đáng nhớ nhất với bà là vụ án hình sự xét xử án ma túy tại huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn xảy ra năm 2020. Bà nhớ lại, khi đó Tòa án cấp phúc thẩm đã xét xử tuyên không chấp nhận kháng nghị của Viện kiểm sát, tuyên bị cáo không phạm tội và hủy bỏ một phần bản án hình sự sơ thẩm.

“Tuy nhiên, khi có kết quả xét xử phúc thẩm, chúng tôi vẫn kiên định với quan điểm của mình và đề nghị Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội xem xét kháng nghị theo trình tự giám đốc thẩm đối với vụ án theo hướng hủy bản án hình sự phúc thẩm”, bà Liễu nhớ lại và cho biết, quan điểm đề nghị đó được VKSND cấp cao, Tòa án nhân dân (TAND) cấp cao chấp nhận.

“Việc Tòa án tuyên một bị cáo không phạm tội là một vấn đề rất nghiêm trọng, chưa từng xảy ra trên địa bàn tỉnh, có việc oan, sai đối với bị cáo. Đồng thời còn ảnh hưởng đến uy tín, kết quả công tác điều tra, truy tố của các cơ quan tiến hành tố tụng và nhiều vấn đề khác”, bà Liễu nhớ lại.

Do tính chất quan trọng của sự việc, đến nay bà Liễu vẫn nhớ từng chi tiết vụ án này. Cụ thể, đó là vụ án Hoàng Văn Hùng bị TAND huyện Hữu Lũng xét xử về tội "Tàng trữ trái phép chất ma túy" và tội "Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy”. Sau khi xét xử sơ thẩm, VKSND huyện Hữu Lũng không nhất trí với quyết định của Bản án hình sự sơ thẩm của TAND huyện Hữu Lũng, đã ban hành kháng nghị theo trình tự phúc thẩm đề nghị TAND tỉnh Lạng Sơn xét xử sửa Bản án hình sự sơ thẩm số 34/2020/HSST ngày 31/7/2020 của TAND huyện Hữu Lũng về phần áp dụng khung hình phạt đối với bị cáo Hoàng Văn Hùng về tội "Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy", theo hướng áp dụng điểm d khoản 2 Điều 256 Bộ luật Hình sự, tăng mức hình phạt đối với bị cáo.

Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 54/2020/HSPT ngày 15/9/2020 của TAND tỉnh Lạng Sơn xét xử không chấp nhận kháng nghị của VKS, tuyên bố bị cáo Hùng không phạm tội "Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy", hủy một phần bản án sơ thẩm và đình chỉ một phần vụ án đối với hành vi “Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy”.

Bà Nguyễn Thúy Liễu nhiều lần nhận Bằng khen của Viện trưởng VKSND tối cao.

Nhận thấy quyết định của Hội đồng xét xử phúc thẩm đã tuyên là không có căn cứ, trái quy định của Bộ luật Hình sự 2015, VKSND tỉnh Lạng Sơn đã báo cáo đề nghị Viện trưởng VKSND cấp cao tại Hà Nội xem xét quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án hình sự phúc thẩm của TAND tỉnh Lạng Sơn về phần tội danh đối với bị cáo Hoàng Văn Hùng theo hướng áp dụng điểm d khoản 2 Điều 256 Bộ luật Hình sự, tuyên bị cáo phạm tội "Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy" và tổng hợp hình phạt với tội "Tàng trữ trái phép chất ma túy" đã được cấp sơ thẩm xét xử trong cùng một vụ án để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

“Đây là một trong những vụ án mà cả lãnh đạo và kiểm sát viên VKS chúng tôi thực sự rất quan tâm nghiên cứu, cân nhắc, xem xét đến toàn bộ các yếu tố của vụ án để cùng đánh giá, thống nhất, kết luận quyết định của Hội đồng xét xử phúc thẩm đã tuyên là không có căn cứ, trái quy định của Bộ luật Hình sự, để từ đó có biện pháp tác động tiếp theo”, bà Liễu nhớ lại và cho biết, sau những nỗ lực của VKSND tỉnh Lạng Sơn, bản án phúc thẩm đã bị hủy để xét xử lại theo đúng quan điểm của VKS. “Nếu chúng tôi không nỗ lực đấu tranh, có lẽ công lý đã không được thực thi trong vụ án này”, bà Liễu nhớ lại.

Kinh nghiệm tránh xảy ra oan án của nữ cán bộ “giỏi việc nước, đảm việc nhà”

Nhiều năm trở lại đây, Lạng Sơn gần như không xảy ra vụ án oan sai nào, nhất là những vụ án nghiêm trọng. Bà Liễu cho biết, để không để xảy ra những vụ án oan sai là kết quả của cả quá trình công tác, từ sự chỉ đạo sát sao của các đồng chí lãnh đạo, sự phối hợp của các cơ quan tiến hành tố tụng.

Chia sẻ kinh nghiệm của bản thân để không xảy ra oan sai, bà Liễu cho biết, cần thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, đặc biệt là trong quá trình kiểm sát điều tra, thu thập chứng cứ. Đảm bảo phải đồng thời thu thập cả chứng cứ buộc tội và chứng cứ gỡ tội đầy đủ, khách quan. Phải đảm bảo nguyên tắc suy đoán vô tội trong quá trình tố tụng; đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người bị buộc tội trong suốt quá trình tố tụng, đặc biệt trong các vụ án nghiêm trọng. Trong đó phải đảm bảo quyền bào chữa được thực hiện đúng quy định.

Ngoài ra, cần chú trọng nâng cao công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cả về kiến thức chuyên môn nghiệp vụ và thái độ làm việc công tâm, khách quan, nâng cao tinh thần trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp. “Cũng cần tăng cường công tác rút kinh nghiệm, thỉnh thị khi có khó khăn, vướng mắc. Đồng thời, trên cơ sở quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và các văn bản hướng dẫn cần có sự phối hợp liên ngành các cơ quan để ký kết, ban hành quy chế phối hợp trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ. Những văn bản này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan chức năng thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mỗi ngành”, nữ Phó Viện trưởng cho biết.

Không chỉ là một lãnh đạo mạnh mẽ, quyết đoán trong công việc, bà Liễu còn được biết đến là người tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua của ngành và của địa phương phát động. Những phong trào chung tay vì người nghèo, xóa nhà dột nát; xây dựng nông thôn mới.... được bà nhiệt tình tham gia, có những đóng góp thiết thực, cụ thể.

Nói về cấp dưới của mình, bà Hồ Thị Lan Anh – Viện trưởng VKSND tỉnh Lạng Sơn tỏ ra rất tự hào, quý mến. “Đồng chí Liễu là một cán bộ rất mẫu mực, nghiêm túc, sâu sát trong công việc. Phẩm chất đạo đức, chính trị rất vững vàng. Trong công việc rất tận tụy, trách nhiệm, chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, do đó các công việc chị Liễu làm rất tốt”, Viện trưởng VKSND tỉnh Lạng Sơn nhận xét và cho biết thêm, chị Liễu là vợ một đồng chí công tác trong lực lượng bộ đội biên phòng. “Công việc ở cơ quan vất vả, bận bịu, nhưng chị Liễu vẫn luôn chu đáo, chỉn chu trong gia đình. Việc nước việc nhà, công việc nào chị cũng làm gọn gàng và tốt cả”, nữ Viện trưởng nói về cấp dưới của mình.