Sáng 15/5, TAND cấp cao tại Hà Nội đưa cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Phan Quốc Việt (ông chủ Cty Việt Á) và nhiều bị cáo khác ra xét xử phúc thẩm về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”. Phiên tòa được mở theo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, được hưởng án treo… của bị cáo; kháng cáo của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Trả lời HĐXX, bị cáo Phan Quốc Việt cho biết, bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, xin HĐXX xem xét lại khoản thiệt hại hơn 1.200 tỉ đồng, xem xét lại vấn đề định giá. Trước đó, ông chủ Việt Á bị cấp sơ thẩm tuyên 29 năm tù về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” và “Đưa hối lộ”.
Thừa nhận các hành vi mà bản án sơ thẩm đã kết luận, bị cáo Việt phân trần, mong tòa phúc thẩm xem xét bối cảnh phạm tội, bối cảnh dịch bệnh. “Lúc đó cả nước cần Việt Á để chống dịch”, bị cáo Việt nói.
Trình bày về các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo Việt, luật sư cho rằng cấp sơ thẩm chưa áp dụng hết các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo như: tích cực hợp tác, chủ động khai báo về hành vi đưa hối lộ giúp làm sáng tỏ bản chất vụ án. Ngoài ra, luật sư cho biết, trước khi phiên tòa phúc thẩm diễn ra, bị cáo Việt đã nộp thêm 200 triệu đồng khắc phục hậu quả vụ án.
Quá trình thẩm vấn tại tòa, ông chủ Việt Á cho rằng kit xét nghiệm không phải là mặt hàng mà Nhà nước quy định giá, giá sản phẩm theo thị trường. “Bị cáo có quyền đưa ra mức giá, ở đây là thuận mua vừa bán”, Phan Quốc Việt nói.
Theo bản án sơ thẩm, giá thành 1 kit xét nghiệm là hơn 143.000 đồng bao gồm các loại chi phí, thuế và mức lợi nhuận 5%. Tuy nhiên, Cty Việt Á đã “thổi giá”, nâng khống giá và được phía Bộ Y tế chấp thuận khi hiệp thương giá, bán ra thị trường mức 470.000 đồng/1 kit xét nghiệm.
Tuy nhiên, trả lời VKS, bị cáo Phan Quốc Việt lại thừa nhận kit xét nghiệm là kết quả của đề tài nghiên cứu khoa học Nhà nước, thuộc sở hữu Nhà nước.
Đến lượt mình, bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Trước đó, ông Hùng bị tuyên phạt 14 năm tù về tội “Nhận hối lộ” vì đã nhận 350.000 USD (hơn 8 tỉ đồng).
Trình bày về tình tiết mới làm căn cứ xin giảm nhẹ hình phạt, ông Hùng nói bản thân đã nộp thêm tiền để khắc phục hết hậu quả vụ án. Bị cáo cũng đã nộp 100 triệu đồng hình phạt bổ sung, nộp án phí sơ thẩm và nộp 50 triệu đồng để khắc phục hậu quả chung của vụ án.
Ông Hùng còn trình bày thêm các thành tích của bản thân, thành tích trong lao động của vợ, thành tích của con cũng như các huân chương, huy chương của bố vợ và xin HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt.
Theo bản án sơ thẩm, với mục đích để Cty Việt Á được tham gia Đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm (viết tắt: Đề tài) do Bộ KH&CN phê duyệt, Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng đề xuất, tác động với Lãnh đạo Bộ KH&CN ký các văn bản triển khai thực hiện Đề tài; ký thành lập Hội đồng nghiệm thu Đề tài (nghiệm thu giai đoạn 1, không có trong kế hoạch của Đề tài) để Cty Việt Á sử dụng kết quả nghiệm thu này làm và nộp hồ xin cấp số đăng ký lưu hành test xét nghiệm không đúng quy định của pháp luật, vi phạm quyền sở hữu của Nhà nước đối với sản phẩm nghiên cứu của Đề tài.
Sau đó, Phan Quốc Việt tiếp tục thông đồng với Trịnh Thanh Hùng tác động đến các bị cáo có thẩm quyền tại Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ, nhờ những người này trực tiếp thực hiện hoặc can thiệp với cơ quan, người có thẩm quyền khác thực hiện việc thẩm định test xét nghiệm, cấp số đăng ký lưu hành không đúng chủ sở hữu, hiệp thương giá, công bố giá hiệp thương (nâng khống giá test xét nghiệm gấp nhiều lần so với giá trị thực), xử lý kết quả kiểm tra giá hiệp thương trái quy định của pháp luật tạo. Điều này tạo điều kiện cho Cty Việt Á sản xuất, bán thương mại test xét nghiệm trên phạm vi cả nước.
Phan Quốc Việt và một số nhân viên cấp dưới đã trao đổi, thoả thuận với một số cán bộ, nhân viên tại các cơ quan, đơn vị y tế địa phương thực hiện nhiều hành vi sai phạm trong mua bán test để phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn, gây thiệt hại số tiền hơn 1.235 tỷ đồng của Nhà nước, cơ quan, tổ chức khác. Trong đó, thiệt hại cho Nhà nước là hơn 402 tỷ đồng.
Ngoài việc sử dụng mối quan hệ quen biết cá nhân, Phan Quốc Việt còn dùng tiền để tác động các bị cáo có vị trí, chức vụ, quyền hạn thực hiện hành vi trái pháp luật, tạo lợi thế bất hợp pháp cho Cty Việt Á, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
