Năm 2016, hộ bà Nguyễn Thị Trúc Diễm (thôn Vạn Trung) bị thu hồi 800m2 để thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng QL24 đoạn qua địa bàn xã Phổ Phong tại Km8 - Km12. Đổi lại, hộ bà Diễm được cấp 1 lô tái định cư diện tích 300m2, nhưng từ đó đến nay vẫn chưa thể được làm nhà ở.
Tương tự bà Diễm, bà Nguyễn Thị Kiểm, ông Ngọc Mẫn, ông Phạm Ngọc Quang (cùng ngụ thôn Vạn Trung) cũng thuộc diện giải tỏa nhà ở, thu hồi đất và cấp đất tái định cư. Việc cấp đất tái định cư đã 6 năm trôi qua nhưng các hộ dân này chưa được UBND Đức Phổ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. “Sáu năm nay, chính quyền địa phương mới chỉ cho gia đình chúng tôi vị trí đất, chứ chưa cấp sổ nên từ khi bị tháo dỡ nhà, các hộ ai nấy phải đi “ăn nhờ ở đậu”, không thể xây dựng nhà”, các hộ dân bày tỏ.
Theo tìm hiểu, dự án trên được triển khai thực hiện từ 2016, do Ban Quản lý (BQL) dự án 85 thuộc Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) làm chủ đầu tư. Trong dự án này, UBND Đức Phổ được giao làm chủ đầu tư Tiểu dự án giải phóng mặt bằng, thực hiện công tác bồi thường. Trong quá trình thực hiện dự án, có 4 hộ dân bị tháo dỡ nhà cửa, cần phải tái định cư. Tuy nhiên, với dự án này, BQL dự án 85 đã không xây dựng khu tái định cư tập trung.
Địa phương thống nhất sử dụng 4 lô đất tái định cư còn dư của dự án nâng cấp, mở rộng QL24 đoạn Km0 - Km8 để cấp cho các hộ dân. Sau khi dự án được quyết toán hoàn thành, số công nợ của dự án mà BQL dự án 85 còn phải trả cho địa phương 938 triệu đồng. Trong số này có 418 triệu đồng là tiền chênh lệch giữa tiền bồi thường đất người dân được nhận và tiền sử dụng đất phải nộp cho lô đất tái định cư.
Tuy nhiên, đến ngày 29/6/2020, BQL dự án 85 có Văn bản 1200/BQL-DDHDA2 trả lời cho địa phương rằng hiện nay nguồn kinh phí bố trí cho dự án đã hết. Chính vì vậy, số tiền còn thiếu này hiện không thể chi trả, chờ xem xét của Bộ GTVT.
Thông báo “xem xét” đã 2 năm trôi qua, khoản công nợ vẫn tiếp tục chưa thanh toán được cho địa phương, đã làm ảnh hưởng đến đời sống của 4 hộ dân thuộc diện phải di dời, tái định cư. “Dự án hàng trăm tỷ đồng, nhưng chỉ vài trăm triệu để tái định cư cho người dân, lại thiếu nợ. Gia đình từ đó đến giờ không thể làm nhà để ổn định cuộc sống, nên rất khổ sở, bức xúc”, bà Kiểm nói.
Không chỉ chịu cảnh đi ở nhờ, ở thuê, các hộ dân này còn lo lắng bị cơ quan thuế phạt chậm nộp. Theo những hộ dân này trình bày, từ khi dự án chỉ đất tái định cư, cơ quan thuế đã phát thông báo số tiền phải nộp. Nhưng vì dự án không chi trả, đến nay nếu họ chi trả số tiền đó, cơ quan thuế có thể thu thêm tiền chậm nộp.
Theo UBND Đức Phổ, hiện 2 hộ dân vì quá bức xúc cảnh không thể làm nhà nên đã có đơn cam kết đóng luôn phần kinh phí mà Bộ GTVT còn nợ để được nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Bên cạnh đó, UBND Đức Phổ cũng kiến nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo Sở Tài chính tham mưu tạm ứng kinh phí để giải quyết việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân. Số tiền tạm ứng này, tiếp tục chờ Bộ GTVT chuyển trả sẽ hoàn ứng.
Trong cuộc họp báo mới đây nhất, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh cho biết: “Do vướng từ dự án của Bộ GTVT nên chúng tôi cũng chưa có hướng giải quyết”.
Một luật sư thuộc Đoàn Luật sư TP HCM nhận xét: “Trong quá trình triển khai các dự án, kinh phí phục vụ bồi thường, tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng phải được ưu tiên đặt lên hàng đầu. Có như vậy, người dân mới đồng thuận, chấp hành di dời tạo điều kiện cho các dự án được thuận lợi”.
