Đó là tình trạng đang diễn ra tại Nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) Cam Giang (thuộc địa phận thôn Kim Đâu 4, xã Cam An, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị) mà Báo Pháp luật Việt Nam nhận được từ phản ánh của bạn đọc.
Đến thân nhân cũng không thể tìm ra mộ phần
Được biết, NTLS Cam Giang là nghĩa trang cấp xã được phân chia theo khu vực xã Cam Giang trước đây (nay xã Cam Giang được chia tách thành một phần thuộc về phường Đông Giang, TP Đông Hà và xã Cam An, huyện Cam Lộ).
Nghĩa trang này được xây dựng từ năm 1982 với tổng diện tích hơn 500m², là nơi yên nghỉ của 513 anh hùng liệt sĩ đã không tiếc máu xương, ngã xuống trong 2 cuộc chiến đấu thần thánh chống Pháp và Mỹ để gìn giữ nền độc lập tự do cho dân tộc, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ cho Tổ quốc Việt Nam.
Cụ thể hơn, khoảng 1/3 tổng số mộ tại NTLS Cam Giang là nơi yên nghỉ của các anh hùng liệt sĩ có quê quán tại 2 địa phương xã Cam An và phường Đông Giang. Gần 2/3 số mộ phần còn lại là của các liệt sĩ có quê quán ở các tỉnh, thành phía Bắc của nước ta mà đa phần là các phần mộ chưa biết tên.
Theo ông Nguyễn Văn Tài (SN 1951) - quản trang tại NTLS Cam Giang cho biết, từ năm 1982 đến nay, NTLS này đã được chính quyền địa phương và các cấp ngành liên quan trùng tu, nâng cấp nhiều đợt. Vào năm 2013, nghĩa trang được xây dựng thêm công trình nhà bia tưởng niệm và nhà chuông với kinh phí hơn 100 triệu đồng từ nguồn vốn của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Trị, UBND huyện Cam Lộ và ngân sách đóng góp của xã lại.
Gần đây nhất vào năm 2014, các phần mộ được sửa chữa, nâng cấp lại, khắc tên, quét sơn màu. Nhưng do điều kiện thời tiết Quảng Trị với nắng gió, mưa bão luôn khắc nghiệt vào hàng năm nên các dòng chữ ghi thông tin liệt sĩ khắc trên mặt bia ở các phần mộ bị phai mờ nhanh chóng.
Một nguyên nhân nữa là vì trên mặt bia của các phần mộ, dấu khắc chữ thông tin liệt sĩ quá cạn nên sơn màu càng nhanh bị mòn mờ hơn, phần nhiều trong số 513 mộ phần ở nghĩa trang này hiện đã không đọc được chữ. Người dân địa phương ở gần đó lo lắng cho hay, gia đình các liệt sĩ ở xa đến viếng hương cho thân nhân của mình an nghỉ tại nghĩa trang này nhưng đành bất lực vì không thể đọc ra mộ. Cuối cùng đành phải thắp hương đều cho tất cả 513 mộ phần. Thêm vào đó, nhiều đoàn cựu chiến binh hành hương, về nguồn tìm đến thăm đồng đội mình cũng phải chịu tình cảnh tương tự và phải buồn bã trở về.
Chính quyền cấp xã, xin đừng thờ ơ!
Theo quan sát của chúng tôi, thời điểm hiện tại, nhiều hạng mục công trình ở NTLS Cam Giang tiếp tục có dấu hiệu xuống cấp. Phần nền bê tông bao rêu phủ dày đặc, nhiều mảng tường được quét sơn trên lễ đài nay cũng bị bong tróc, xuống cấp. Nhiều nơi cỏ dại mọc um tùm, cao hơn cả các phần mộ. Con đường bê tông từ quốc lộ 1A dẫn vào cổng nghĩa trang này dài khoảng 30m thường xuyên trở thành điểm san chuyển, bốc xếp hàng hóa của các phương tiện giao thông qua đoạn quốc lộ này, rác thải vương vãi khắp nơi. Những khoảng đất trống ngập ngụa cỏ dại trước nghĩa trang này cũng thành nơi chăn thả trâu bò của người dân địa phương.
Trao đổi với PLVN về tình hình tại nghĩa trang này, ông Nguyễn Hưng Thịnh, cán bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, UBND xã Cam An cho biết, phía xã cũng đang bàn tìm kế hoạch nâng cấp, tu sửa lại các mặt bia và các công trình khác bị xuống cấp tại NTLS Cam Giang để kịp thời tri ân các anh hùng liệt sĩ trước dịp Kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7/2017). “Tuy nhiên, nguồn kinh phí của xã vẫn chưa có đủ nên chưa thể thực hiện được. Hiện chúng tôi đang liên hệ với các đơn vị xây dựng để xem xét tổng mức kinh phí,rồi sẽ đề xuất với UBND huyện Cam Lộ, Sở Lao động – Thương Bình và Xã hội tỉnh hỗ trợ thêm kinh phí...” - ông Thịnh giãi bày thêm.
Thiết nghĩ, chính quyền địa phương ngoài việc quan tâm cần thiết cho việc tôn tạo, tu bổ NTLS Cam Giang cần giao thêm trách nhiệm cụ thể cho đoàn thanh niên, trường học trên địa bàn. Để từ đó, các hoạt động vệ sinh, chăm sóc cảnh quan khuôn viên sẽ được diễn ra định kỳ, thường xuyên hơn nhằm gìn giữ vẻ tôn nghiêm trong NTLS này, xứng đáng là nơi yên nghỉ vĩnh hằng của hơn nửa nghìn các anh hùng liệt sĩ và gìn giữ, phát huy tối đa giá trị văn hóa, tâm linh vốn có.