Bạn đọc Lê Bá Minh (Tân Yên, Bắc Giang) hỏi: Theo tôi được biết, BHTN là một trong những chính sách an sinh xã hội nhằm hỗ trợ NLĐ bị thất nghiệp. Vậy Luật hiện hành quy định như thế nào về chế độ này? Những quy định nào NLĐ cần nắm rõ để đảm bảo quyền lợi cho mình khi tham gia BHTN?
Ông Đào Duy Hiện - Phó Trưởng Ban Thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội, BHXH Việt Nam – cho biết: Chính sách BHXH, BHYT, BHTN là những trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, góp phần thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, giữ vững ổn định an ninh-chính trị, trật tự an toàn xã hội. Trong đó, chính sách BHTN đã giúp cho NLĐ bù đắp một phần thu nhập khi bị mất việc làm, hỗ trợ NLĐ học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm.
Theo đó, khi tham gia BHTN, ngoài chế độ trợ cấp thất nghiệp (TCTN) thì trong thời gian NLĐ đang hưởng TCTN còn được hưởng chế độ BHYT và được hỗ trợ học nghề khi NLĐ có nhu cầu trong thời gian tìm kiếm việc làm mà đã tham gia BHTN đủ thời gian theo quy định.
Về chế độ TCTN, ông Đào Duy Hiện - cho biết: NLĐ đang đóng BHTN được hưởng TCTN khi có đủ các điều kiện sau đây:
Thứ nhất, chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ), hợp đồng làm việc (HĐLV) theo đúng quy định của pháp luật (trừ trường hợp hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động);
Thứ hai, đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng trước khi chấm dứt HĐLĐ, HĐLV đối với trường hợp làm việc theo HĐLĐ, HĐLV có thời hạn từ 12 tháng trở lên hoặc trong vòng 36 tháng đối với trường hợp làm việc theo HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo công việc nhất định có thời hạn từ 03 tháng đến dưới 12 tháng;
Thứ 3, đã nộp hồ sơ đề nghị hưởng TCTN trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ, HĐLV;
Thứ 4, chưa tìm được việc làm sau 15 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ đề nghị hưởng;
Mức hưởng TCTN hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp, nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở đối với lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước hoặc không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật Lao động đối với NLĐ đóng BHTN theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt HĐLĐ hoặc HĐLV.
Thời gian hưởng TCTN được tính theo số tháng đóng BHTN, cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng TCTN, sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng TCTN nhưng tối đa không quá 12 tháng.
Bên cạnh đó, nếu NLĐ đang đóng BHTN bị chấm dứt HĐLĐ hoặc HĐLV mà có nhu cầu tìm kiếm việc làm được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí.
Cùng với đó, NLĐ đang đóng BHTN được hỗ trợ học nghề khi có đủ các điều kiện sau đây: Đã đóng BHTN từ đủ 9 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt HĐLĐ hoặc HĐLV theo quy định của pháp luật; Chấm dứt HĐLĐ, HĐLV đúng quy định của pháp luật; đã nộp hồ sơ đề nghị hưởng trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ, HĐLV và chưa tìm được việc làm sau 15 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ đề nghị hưởng.
Theo quy định, thời gian hỗ trợ học nghề theo thời gian học nghề thực tế nhưng không quá 6 tháng. Mức hỗ trợ học nghề cho người lao động tham gia BHTN theo quy định hiện hành tại QĐ số 77/2014/QĐ-TTg ngày 24/12/2014 thì mức hỗ trợ tối đa 1 triệu đồng/người/tháng, mức hỗ trợ cụ thể được tính theo tháng, tùy theo từng nghề, mức thu học phí và thời gian học nghề thực tế theo quy định của cơ sở dạy nghề.
Ông Hiện lưu ý, khi NLĐ chấm dứt HĐLĐ hoặc HĐLV mà có nhu cầu hưởng TCTN thì cần phải nộp hồ sơ đúng thời hạn theo quy định đã nêu trên. Thực hiện khai báo về tình trạng việc làm hàng tháng theo lịch hẹn của Trung tâm DVVL. Khai báo trung thực về tình trạng việc làm, trường hợp đang hưởng TCTN mà thuộc một trong các trường hợp bị chấm dứt hưởng TCTN theo quy định tại khoản 3 Điều 53 Luật Việc làm như: tìm được việc làm, đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên, thực hiện nghĩa vụ quân sự.v.v… thì cần khai báo kịp thời cho trung tâm Dịch vụ việc làm (trong thời hạn 3 ngày kề từ ngày kể từ ngày thuộc một trong các trường hợp bị chấm dứt hưởng TCTN) để được bảo lưu thời gian đóng BHTN tương ứng với thời gian chưa hưởng TCTN (nếu có).
Đối với trường hợp không khai báo, hoặc khai báo không trung thực hoặc khai báo không đúng thời hạn thì sẽ không được bảo lưu thời gian đóng BHTN tương ứng với thời gian chưa hưởng TCTN (nếu có) và bị thu hồi số tiền đã hưởng sai.
