Chậm tiến độ, huy động vốn trái quy định
Năm 2013, UBND tỉnh Điện Biên ban hành Quyết định số 826/QÐ-UBND chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở Tân Thanh (dự án – tại phường Tân Thanh và phường Him Lam, TP Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên) do Công ty CP Đầu tư xây dựng và Công nghệ môi trường tỉnh Điện Biên (Cty Điện Biên) làm chủ đầu tư.
Sau đó, dự án được điều chỉnh chủ trương đầu tư ngày 10/5/2016. Tổng quỹ đất được giao thực hiện dự án là 49.120m2, thuộc trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua đấu giá. Tuy nhiên, ngay từ khi bắt đầu triển khai, dự án đã phát sinh hàng loạt vấn đề; nhiều lần Sở Xây dựng tỉnh Điện Biên đã kiểm tra, chấn chỉnh, đôn đốc chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ liên quan song chủ đầu tư dự án không chấp hành.
Mới đây, tại Thông báo kết luận thanh tra số 201/TB-TTr, Thanh tra tỉnh Điện Biên tiếp tục chỉ rõ hàng loạt vi phạm xảy ra trong quá trình triển khai thực hiện dự án này. Cụ thể, công tác lập, thẩm định trình UBND tỉnh Điện Biên phê duyệt chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư của dự án chưa tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật; một số nội dung thẩm định, đánh giá về điều kiện năng lực của chủ đầu tư, tổng mức đầu tư, nguồn vốn và cơ cấu nguồn vốn đầu tư, xác định tiền thu sử dụng đất chưa chặt chẽ, thiếu căn cứ; chưa lấy ý kiến thẩm định tổng mức đầu tư dự án trước khi trình phê duyệt điều chỉnh.
Dự án được triển khai đăng ký đầu tư, cấp giấy phép xây dựng và đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nhưng chưa được cấp phép xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng năm 2014; chứng nhận đăng ký đầu tư với quy mô, mục tiêu và tổng vốn đầu tư của dự án không phù hợp với các nội dung đã được chấp thuận đầu tư.
Chủ đầu tư được UBND tỉnh Điện Biên thu hồi, giao đất để triển khai thực hiện với diện tích 41.218,1m2/49.120m2 thuộc quy mô dự án. Tuy nhiên, quá trình thực hiện chưa đánh giá, thẩm định đầy đủ về điều kiện, năng lực của chủ đầu tư khi Nhà nước giao đất theo quy định.
Ngoài ra, việc tổ chức bồi thường và bàn giao một phần mặt bằng thi công dự án khi chưa phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB), chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và phương án trồng rừng thay thế; quá trình bàn giao đất trên thực địa chưa thiết lập đầy đủ các biên bản bàn giao, biên bản giao đất tổng thể với chủ đầu tư theo quy định; phương án bồi thường; GPMB còn có những tồn tại, vướng mắc nhưng chưa kịp thời rà soát, xử lý dứt điểm.
Đáng chú ý, công tác quản lý, sử dụng đất được giao chưa chặt chẽ, thiếu kiểm tra giám sát để chủ đầu tư tự ý hoán đổi, sử dụng sai mục đích và thi công ngoài phạm vi dự án và diện tích đất được giao nhưng chưa kịp thời phát hiện, xử lý theo quy định.
Cũng theo kết luận thanh tra, quá trình tổ chức thực hiện dự án chưa đảm bảo tiến độ được phê duyệt, chủ đầu tư chưa tuân thủ đầy đủ, nghiêm túc các quy định về quản lý dự án, quản lý chất lượng đầu tư, bảo vệ môi trường. Việc khắc phục các tồn tại, khuyết điểm qua kết quả kiểm tra của các cơ quan chức năng của tỉnh, kiểm toán nhà nước còn chậm, chưa triệt để.
“Chủ đầu tư tổ chức huy động vốn của các tổ chức, cá nhân để đầu tư cho dự án khi chưa đảm bảo điều kiện theo quy định; ký kết một số nội dung về hợp tác kinh doanh khai thác, hợp tác đầu tư dự án không đúng quy định; sử dụng diện tích đất được giao thực hiện dự án tham gia góp vốn và đảm bảo thế chấp trái với mục đích giao đất của UBND tỉnh; thiếu kiểm tra giám sát việc thực hiện nội dung ủy quyền để bên được ủy quyền ký kết các hợp đồng hợp tác đầu tư huy động vốn trái quy định của pháp luật” - Thông báo của Thanh tra địa phương này nêu.
Buông lỏng quản lý nhà nước
Cũng theo Thông báo kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh Điện Biên, nguyên nhân để xảy ra những sai phạm trên một phần là do công tác phối hợp tham mưu, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được UBND tỉnh Điện Biên giao theo chức năng, nhiệm vụ và lĩnh vực quản lý nhà nước của UBND TP Điện Biên Phủ, của một số sở, ngành tỉnh còn chưa chặt chẽ, quyết liệt, một số nội dung chưa được xem xét, đánh giá đầy đủ, toàn diện theo quy định của pháp luật, còn có biểu hiện buông lỏng quản lý và né tránh, đùn đẩy trách nhiệm.
Bên cạnh đó, chủ đầu tư chấp hành chưa nghiêm túc các quy định của pháp luật của chủ trương đầu tư cũng như chỉ đạo của UBND tỉnh liên quan đến dự án nhất là về trình tự, thủ tục, quản lý đầu tư dự án, huy động vốn đầu tư; chưa nghiêm túc tiếp thu chấn chỉnh và khắc phục kịp thời những tồn tại, hạn chế theo kiến nghị của các cơ quan chức năng sau kết luận kiểm tra, kiểm toán.
Công tác bồi thường, GPMB, tái định cư dự án còn vướng mắc về trình tự, thủ tục và chưa tạo được sự đồng thuận, ủng hộ của một số hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng của dự án, do đó việc giải phóng, bàn giao mặt bằng triển khai dự án còn gặp nhiều khó khăn và kéo dài.
Theo cơ quan Thanh tra, để xảy ra những sai phạm trên trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân và người đứng đầu một số sở, ngành liên quan và UBND TP Điện Biên Phủ trong công tác tham mưu, thẩm định, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm của dự án theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Bao gồm: UBND TP Điện Biên Phủ; Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Tài chính; Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng…
