Kiểm tra sau 10 ngày được cung cấp tin
Theo phản ánh của ENV, sau khi tiếp nhận thông tin về việc một số hộ dân trên địa bàn xã Quỳnh Yên, huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) nuôi gấu trái phép (nuôi nhốt các cá thể gấu mà không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp và không đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước hoặc gắn chíp theo quy định), ENV xác định có hộ ông C. (xã Quỳnh Yên) đang nuôi 5 cá thể gấu bất hợp pháp, trong đó có hai cá thể gấu con.
Ngày 18/9, ENV đã gửi Công văn khẩn số 623 đến Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An và Phòng Cảnh sát môi trường (CSMT), Công an tỉnh Nghệ An đề nghị lập phương án xử lý vụ việc. Tiếp đó, ngày 19/9, ENV cũng đã trực tiếp đến gặp, chuyển giao toàn bộ thông tin, hình ảnh vi phạm (tên hộ nuôi nhốt trái phép; địa chỉ cụ thể; video và các tài liệu, hình ảnh khác chứng minh hành vi vi phạm) đến lãnh đạo UBND và cán bộ Phòng CSMT và Chi cục Kiểm lâm Nghệ An.
Tuy nhiên, ngày 27/9, ENV nhận được thông tin đơn vị này chỉ tiến hành kiểm tra tại hai cơ sở nuôi nhốt gấu hợp pháp trên địa bàn xã Quỳnh Yên. Còn thông tin tại hộ gia đình ông C. đã không được kiểm tra (!).
Ngày 28/9, ENV một lần nữa làm việc trực tiếp với Phòng CSMT Công an tỉnh Nghệ An để chuyển giao thông tin và đề nghị kiểm tra. Sáng 29/9 (tức sau 10 ngày kể từ nguồn tin ban đầu), CSMT và Chi cục Kiểm lâm Nghệ An cùng chính quyền địa phương đã tiến hành kiểm tra đúng địa điểm ENV cung cấp nhưng không phát hiện thấy dấu hiệu vi phạm pháp luật. Kết quả kiểm tra tại nhà ông C. chỉ cho thấy ông này nuôi 2 con gà, 4 con hươu sao và vài con chó.
Theo đại diện EVN, với kinh nghiệm và nghiệp vụ của các cơ quan chức năng, việc xác minh thông tin không hề khó. Các cán bộ kiểm tra đã có thể nhìn ra những nghi vấn bất thường như: hình ảnh ông chủ hộ trùng khớp với hình ảnh người cho gấu ăn trong video được ENV cung cấp đến Phòng CSMT Công an tỉnh Nghệ An vào ngày 19/9/2018; các chuồng để trống hoặc nuôi gà trùng khớp với hình dáng và kích thước các chuồng nuôi gấu trong video được ENV cung cấp đến cảnh sát ngày 19/09/2018; gia đình ông C. có nuôi hươu sao ngay bên cạnh khu vực “chuồng gà”.
| |
| Hai cá thể gấu con đã biến mất chỉ sau vài ngày (ảnh do cán bộ đoàn kiểm tra chia sẻ với ENV). |
Theo ENV, việc để một hộ gia đình nuôi gấu bất hợp pháp ngay bên cạnh khu vực nuôi hươu sao nhưng không hề bị các cơ quan chức năng phát hiện trong quá trình kiểm tra định kì cho thấy nghi vấn về sự tắc trách của chính quyền địa phương trong công tác quản lý, bảo vệ động vật hoang dã.
Cũng theo ENV, việc kiểm tra và không còn phát hiện gấu nuôi nhốt tại hộ gia đình nói trên là kết quả tất yếu từ sự thiếu quyết tâm xử lý vụ việc, chậm trễ khi hành động và khả năng rò rỉ thông tin từ chính các cán bộ chức năng khiến người dân có thời gian hành động, che giấu hành vi vi phạm.
Ngành chức năng nói gì?
“Việc xác minh và cung cấp thông tin chính xác cho các cơ quan chức năng nhằm xử lý triệt để vi phạm về động vật hoang dã mất rất nhiều thời gian, công sức và thậm chí có thể gây nguy hiểm cho những cá nhân, tổ chức không phải là cơ quan thực thi pháp luật như ENV. Nhưng với kết quả kiểm tra như trên khiến ENV rất thất vọng” - bà Nguyễn Phương Dung - Phó Giám đốc ENV cho biết.
Trao đổi với phóng viên Báo PLVN về vụ việc trên, ông Nguyễn Mạnh Cường – Chi cục phó Chi cục Kiểm lâm Nghệ An cho hay, sau khi nhận được thông tin phản ánh từ Trung tâm ENV và công văn khẩn của UBND tỉnh, đơn vị đã yêu cầu lực lượng Kiểm lâm Quỳnh Lưu phối hợp với Kiểm lâm Diễn Châu tiến hành kiểm tra ngay.
Kết quả tại nhà ông C. có nuôi gấu đã đăng kí và có gắn chíp theo dõi có hồ sơ của ngành chức năng. Đúng là theo video của ENV cung cấp và thời điểm kiểm tra đều có chuồng và kích thước chuồng gấu như nhau nhưng không có gấu con mà chỉ phát hiện nuôi gà. Phía Kiểm lâm và Trung tâm đã phối hợp kiểm tra, phía cảnh sát cũng tiến hành kiểm tra độc lập.
Ông Cường cho rằng, không có cơ sở xác định nguồn tin bị lộ khi đoàn kiểm tra đến, vì nhận được nguồn tin là tổ chức kiểm tra ngay. Nếu phát hiện ra thông tin rò rỉ hay có dấu hiệu vi phạm thì cảnh sát đã tìm ra ngay.
Còn Thượng tá Trần Phúc Thịnh – Trưởng Phòng CSMT Công an tỉnh Nghệ An cho biết, sau khi tiếp nhận tin báo đã bố trí cán bộ đi xác minh và có báo cáo lại với ENV. Bằng các biện pháp nghiệp vụ kiểm tra tại hai hộ dân thì không phát hiện gấu nuôi trái phép trong đợt kiểm tra đầu tiên. Sau đó, ENV cung cấp thông tin cụ thể địa chỉ (hộ ông C.), Phòng tiến hành kiểm tra và kết quả là không có gấu nuôi trái phép. Thời điểm đó, cảnh sát đã điện thoại thông báo với đại diện ENV để đến tham gia xác minh nhưng họ không tham gia.
Thượng tá Thịnh khẳng định, Phòng Cảnh sát môi trường Công an Nghệ An đã làm đúng chức năng, nhiệm vụ sau khi tiếp nhận tin báo.
Theo ENV, vào cuối năm 2015, đầu năm 2016, ENV cũng đã từng chuyển giao thông tin đến Phòng CSMT Công an tỉnh Nghệ An về trường hợp 5 cá thể hổ bị nuôi nhốt trái phép trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu và cũng đã nhận được kết quả tương tự như vụ chuồng gấu vừa qua.
Trao đổi với phóng viên, Thượng tá Trần Phúc Thịnh – Trưởng phòng CSMT Công an tỉnh Nghệ An cho hay, không biết là ENV đã cung cấp thông tin cho CSMT khi nào. Nhưng từ khi ông Thịnh về công tác ở Phòng thì đây là lần đầu tiên nhận được tin báo của ENV.