Kiểu phân xử “sáng đúng, chiều sai, ngày mai lại đúng”?
Cuối năm 2017, sự việc sư cô Nguyễn Thị Sự (68 tuổi, pháp danh Diệu Thiện) – cùng nhiều nhà sư và bệnh nhân căng những băng rôn lớn để “đòi đất” tại khu đất trống trên đường Phạm Hùng (thuộc địa phận xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP.HCM) đã thu hút sự quan tâm của dư luận. Sư cô phân trần: “Tôi bỏ ra nhiều tỷ đồng mua khu đất trên để xây bệnh viện làm từ thiện, đến thời hạn giao đất người bán là ông Trần Văn Vân trốn tránh. Tôi “ngã ngửa” khi biết mảnh đất trên thuộc sở hữu của một công ty bất động sản.
Đất không được nhận, tiền không đòi được áp lực trả lãi ngân hàng mỗi tháng khiến tôi phải nhiều lần nhập viện cấp cứu”. Sau khi bỏ nhiều thời gian và công sức ra tìm hiểu, PV báo XLPL nhận thấy vấn đề pháp lý của mảnh đất trên có nhiều rắc rối vì một mảnh đất mà có đến 2 “chủ sở hữu”.
Lúng túng đúng, sai
Theo tài liệu của cơ quan tài nguyên và môi trường, tháng 11/1996, vợ chồng ông Trần Văn Bảy và bà Lương Thị Mùi có đơn xin chuyển quyền sử dụng ruộng đất đề nghị, UBND xã Bình Hưng chấp nhận cho vợ chồng ông chuyển nhượng mảnh đất trên cho ông Đỗ Đức Trung. UBND xã Bình Hưng xác nhận “khu vực đất trên không bị ảnh hưởng quy hoạch 2.600 ha đường BNB – NBC. Kính chuyển UBND huyện giải quyết”.
Mặc dù đã xác nhận trên đơn xin chuyển quyền sử dụng đất của vợ chồng ông Bảy và bà Mùi cho ông Đỗ Đức Trung, thế nhưng đến năm 1998, Hội đồng đăng ký đất đai xã Bình Hưng lại có ý kiến trong đơn xin đăng ký quyền sử dụng ruộng đất của bà Mùi với nội dung: “Thuận cấp diện tích 9.793m2 gồm các thửa 58, 59 tờ bản đồ số 15. Kính chuyển Hội đồng xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng đất huyện giải quyết”. Căn cứ vào đây, UBND huyện Bình Chánh đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ bà Lương Thị Mùi.
Tuy nhiên sau này quá trình giải quyết tranh chấp, UBND xã Bình Hưng lại xác nhận từ năm 1996 gia đình ông Đỗ Đức Trung đã sử dụng mảnh đất trên để canh tác (nhưng không nộp thuế), gia đình ông Trần Văn Vân không có quá trình sử dụng đối với phần đất nêu trên?
Năm 2010 ông Trần Văn Bảy lập giấy tờ tặng cho quyền sử dụng 9.793m2 đất nêu trên cho con là Trần Văn Vân, được văn phòng Công chứng Tân Bình xác nhận.
 |
| Quyết định của UBND huyện Bình Chánh về việc cấp giấy chứng cho các hộ (trong đó có hộ bà Lương Thị Mùi) |
Năm 2013, sau khi nhận được đơn khiếu nại của ông Trần Văn Vân, UBND TP.HCM đã chuyển đơn đến UBND huyện Bình Chánh để giải quyết theo quy định. Sau đó UBND huyện đã giao cho phòng Tài nguyên và Môi trường, Thanh tra huyện kiểm tra hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ bà Lương Thị Mùi.
Năm 2014, phòng Tài Nguyên và Môi Trường của huyện Bình Chánh có báo cáo kết luận việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ bà Lương Thị Mùi với diện tích 9.793m2 nêu trên là chưa đúng đối tượng. Đồng thời, Thanh tra huyện Bình Chánh cũng có báo cáo về việc kết quả thẩm tra việc cấp giấy chứng nhận của hộ bà Lương Thị Mùi đã kết luận giấy chứng nhận cấp đúng trình tự thủ tục nhưng cấp sai đối tượng.
Căn cứ vào báo cáo của các cơ quan chuyên môn, tháng 6/2014 UBND huyện Bình Chánh có quyết định về việc thu hồi và hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của hộ bà Lương Thị Mùi do cấp sai đối tượng.
Gia đình ông Vân không đồng ý đã khởi kiện quyết định nêu trên tại TAND huyện Bình Chánh.
Loay hoay xử lý “đèn cù”
UBND huyện Bình Chánh tiếp tục giao cho thanh tra huyện Bình Chánh xem xét lại vụ việc. Bốn tháng sau, Thanh tra huyện Bình Chánh lại có báo cáo kết luận chưa đủ cơ sở để khẳng định UBND huyện Bình Chánh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Mùi là trái quy định của pháp luật. Đồng thời Thanh tra huyện cho rằng, chưa đủ căn cứ để UBND huyện Bình Chánh ban hành quyết định thu hồi và hủy bỏ giấy chứng nhận của hộ bà Mùi.
Một lần nữa căn cứ vào báo cáo của Thanh tra, UBND huyện Bình Chánh lại ra quyết định thu hồi và hủy bỏ quyết định về việc thu hồi và hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của hộ bà Lương Thị Mùi.
Lần này đến lượt công ty Đại Phúc có đơn khiếu nại quyết định của UBND Bình Chánh lên UBND TP.HCM.
Năm 2015 UBND TP.HCM đồng ý với báo cáo của Thanh tra thành phố, giao cho UBND huyện Bình Chánh thu hồi, hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho hộ bà Lương Thị Mùi.
Sau khi có của chỉ đạo của UBND TP.HCM, một lần nữa UBND huyện Bình Chánh lại ban hành quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do UBND huyện Bình Chánh cấp cho hộ bà Lương Thị Mùi; lý do thu hồi: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp không đúng đối tượng sử dụng đất.
Như vậy chỉ trong vòng hơn một năm, UBND huyện Bình Chánh ra 3 quyết định: thu hồi, rồi hủy bỏ thu hồi, cuối cùng lại thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho hộ bà Lương Thị Mùi.
Bên cạnh đó một mặt, Thanh tra huyện Bình Chánh thừa nhận UBND huyện Bình Chánh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng đối tượng. Mặt khác báo cáo của Thanh tra huyện khẳng định “…trình tự thủ tục đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của hộ bà Lương Thị Mùi được thực hiện đủ các bước thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận… theo quy định của Ban quản lý ruộng đất TP.HCM”.
Tuy nhiên, báo cáo tháng 1/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi Trường xác định: Qua kiểm tra hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 92 trường hợp (có bà Lương Thị Mùi) trên địa bàn xã Bình Hưng năm 1998 không có quyết định thành lập Hội đồng đăng ký đất đai xã Bình Hưng. (UBND huyện Bình Chánh bà UBND xã Bình Hưng cũng xác nhận không thành lập Hội đồng đăng ký đất đai và không họp xét việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 92 hộ trên địa bàn xã Bình Hưng năm 1998).
Có thể nói chính giải quyết mâu thuẫn và khó hiểu của chính quyền địa phương là nguyên nhân không nhỏ khiến sự việc càng kéo dài và thêm phức tạp.
(Còn nữa)
