Trước đó, tại gói thầu số 7 của dự án có giá trúng thầu 851,6 tỷ đồng; thời gian thực hiện 30 tháng. Đơn vị trúng thầu là Cty CP Xây dựng Thương mại 559 - Cty TNHH Xây dựng Tân Thịnh - Cty CP Đầu tư xây lắp và Thương mại Hồng Hà (Cty 559 là đại diện liên danh). Sau khi trúng thầu và bắt đầu thực hiện thi công dự án, trong khoảng 10 tháng (tháng 4/2022 - 2/2023), Cty 559 đã thực hiện khai thác đất trong dự án với diện tích 300.000m2, từ km21 - km40, tại các xã Tiến Thắng, Tam Tiến, Canh Nậu, Đồng Tiến thuộc huyện Yên Thế. Tổng khối lượng đào 2.060.756,15m3, trong đó khối lượng đào đắp tại chỗ 851.378,45m3, khối lượng đang tập kết trong phạm vi dự án là 1.209.377,70m3. Cty này khai thác đất thuộc dự án khi chưa được cơ quan thẩm quyền chấp thuận.
UBND huyện Yên Thế đã ra quyết định xử phạt DN này 120 triệu đồng, yêu cầu phải đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác tại UBND tỉnh.
Ngày 24/2/2023, Sở TN&MT đã có công văn, cho biết nhận được đơn đề nghị được khai thác khoáng sản (đất san lấp mặt bằng, đất đắp nền đường) trong phạm vi ranh giới, diện tích đoạn tuyến chính thuộc dự án trên của Cty 559. Qua xem xét thực tế và hồ sơ cho thấy, DN đã thực hiện khai thác đất trong dự án khi chưa được cơ quan thẩm quyền chấp thuận.
Sở TN&MT đề nghị Chủ tịch UBND Yên Thế chỉ đạo cơ quan chuyên môn huyện lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính với Cty 559 đã có hành vi vi phạm hoạt động khai thác khoáng sản trong diện tích dự án.
Với Cty 559, yêu cầu phối hợp cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan; phối hợp trong việc lập hồ sơ xử lý vi phạm. Cty 559 phải rà soát lại diện tích, khối lượng, phương án khai thác vận chuyển đất cho phù hợp hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công tại gói thầu.
Ngày 14/3/2023, trao đổi với PV, ông Nguyễn Văn Tuyền, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thế, cho biết, sau khi ra quyết định xử phạt Cty 559, theo đề nghị của Sở TN&MT tỉnh, huyện đã yêu cầu DN này phải làm thủ tục đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác tại cơ quan thẩm quyền cấp tỉnh.
“Hiện tại, chúng tôi đã yêu cầu dừng thi công dự án, khi nào toàn bộ thủ tục hoàn thiện và được cấp phép, Cty 559 mới được tiếp tục thi công trở lại”, ông Tuyền nói.
Từ góc độ pháp lý, một LS thuộc Đoàn LS Hà Nội nhận định, vi phạm của Cty 559 diễn ra trong thời gian dài, khối lượng khai thác hơn 2 triệu m3; nhưng phải gần 1 năm sau mới bị phát hiện và xử phạt. Điều này cho thấy địa phương cần quản lý chặt chẽ hơn.
“Theo Điều 5, Điều 43 Nghị định 36/2020/NĐ-CP, Cty 559 bị huyện xử phạt 120 triệu đồng là đúng; nhưng chưa đủ. Khối lượng đất khai thác “chui” rất lớn, hành vi thực hiện trong thời gian dài, cần xác định DN này thu lợi bao nhiêu, hậu quả từ hành vi này là gì, việc khai thác “chui” đó có ảnh hưởng gì đến dự án hay không”, LS nêu quan điểm.
