Địa bàn trung chuyển “nóng” của nạn mua bán người
Móng Cái có gần 60km biên giới đường bộ tiếp giáp với Trung Quốc, trên tuyến có 1 cửa khẩu quốc tế, 2 cửa khẩu quốc gia, 33 đường mòn và hàng trăm bến sông biên giới, cùng những chính sách mở cửa hội nhập, rất thuận lợi cho việc đi lại, làm ăn thông thương giữa Việt Nam - Trung Quốc. Tuy nhiên, điều này cũng khiến cho tội phạm mua bán người (MBN) qua biên giới liên tục gia tăng và diễn biến ngày càng phức tạp.
Chỉ tính trong 6 tháng đầu năm 2016, Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Móng Cái đã phối hợp với Công an Biên phòng Trung Quốc giải cứu 6 phụ nữ, và làm thủ tục 13 vụ tiếp nhận 20 phụ nữ Việt Nam bị lừa bán qua biên giới do Công an Trung Quốc trao trả. Điển hình là vụ giải cứu 9 cháu nhỏ (7 nam, 2 nữ) từ 13 đến 15 tuổi, đều là người dân tộc Mông, trú tại xã Minh Sơn, huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang bị đối tượng người Trung Quốc không rõ tên tuổi, địa chỉ đến tận nhà dụ dỗ đưa sang Trung Quốc làm thuê. Riêng Công an phường Ka Long đã lập chuyên án, đấu tranh và bắt giữ 2 vụ án với 5 đối tượng, giải cứu được 5 phụ nữ và 1 trẻ sơ sinh 22 ngày tuổi.
Qua điều tra các vụ án MBN cho thấy, các đối tượng MBN chủ yếu là phụ nữ Việt Nam lấy chồng hoặc cư trú trái phép tại Trung Quốc về Việt Nam lừa đảo, dụ dỗ, lôi kéo nạn nhân sang Trung Quốc. Tất cả được che đậy dưới hình thức xuất cảnh thông qua chiêu bài môi giới hôn nhân, việc làm, yêu đương mời đi du lịch, đi buôn bán, thăm thân để bán cho các đối tượng chủ mưu, cầm đầu tại Trung Quốc. Trên 90% hành vi MBN được các đối tượng thực hiện trên đất Trung Quốc, nhất là việc mua bán trẻ sơ sinh được các đối tượng dụ dỗ sang Trung Quốc sinh nở và mua luôn đứa trẻ tại bệnh viện. Đặc biệt, lợi dụng các trang mạng xã hội như Zalo, Facebook, trò chơi trực tuyến trên internet để làm quen, kết bạn, quan hệ yêu đương với các em gái mới lớn, rồi mời đi du lịch để lừa bán.
 |
| Nạn nhân bị bán sau nhiều năm được Bộ đội Biên phòng Móng Cái giải cứu trở về Việt Nam |
Trao đổi về nạn MBN gần đây trên địa bàn, Đại úy Lê Anh Quân, Đội trưởng điều tra hình sự Công an Móng Cái cho biết, tình trạng mua bán trẻ em sơ sinh, phụ nữ, trẻ em gái đến mức báo động, tội phạm MBN đã tổ chức thành những đường dây khá chuyên nghiệp, chặt chẽ trong và ngoài biên giới. Đối tượng lợi dụng chính sách mở cửa, thông thương để đưa người sang Trung Quốc khá dễ dàng mà các cơ quan chức năng không thể kiểm soát được, nếu như chính các nạn nhân là người không lên tiếng. Hơn nữa, hành vi mua bán người thường được thực hiện tại Trung Quốc nên rất khó khăn cho công tác điều tra, truy bắt và giải cứu nạn nhân. Do vậy, việc phát hiện, bắt giữ đối tượng và giải cứu nạn nhân tại khu vực biên giới chiếm tỷ lệ thấp so với các nạn nhân bị mua bán trót lọt. Hiện số lượng đơn kêu cứu của gia đình các nạn nhân MBN trên cả nước gửi đến các cơ quan chức năng ngày một nhiều, riêng Cửa khẩu Quốc tế Móng Cái thường xuyên tiếp nhận từ 5 đến 15 đơn mỗi tháng.
Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về TTXH (C45) Bộ Công an, tính từ năm 2011 đến hết tháng 6/2016, toàn quốc phát hiện, xử lý hơn 2.500 vụ dụ dỗ, lừa bán trên 5200 nạn nhân, tăng 22% số vụ và 15,3% số nạn nhân so với cùng kỳ thời gian trước. Điều đáng quan ngại, các nạn nhân trong những vụ MBN chủ yếu được đưa sang Trung Quốc, chiếm tới 70% tổng số nạn nhân. Tuy nhiên, con số này vẫn là rất nhỏ so với gần 30.000 phụ nữ, trẻ em hiện nay đang vắng mặt tại các địa phương chưa rõ lý do.
Những biện pháp quyết liệt ngăn chặn nạn MBN tại vùng biên
Trước tình hình nạn MBN qua biên giới đang gây bức xúc dư luận trong cả nước, tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các cơ quan chức năng TP Móng Cái đã và đang triển khai mạnh mẽ, quyết liệt nhiều biện pháp đấu tranh phòng chống loại tội phạm này. Từ nhiều năm nay, Móng Cái đã thành lập, tổ chức và duy trì tốt hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, trong đó công tác phòng chống nạn MBN trên địa bàn được đặc biệt quan tâm, đạt được nhiều kết quả thiết thực, là mô hình điểm cho nhiều địa phương nghiên cứu, học tập.
 |
| Công an TP Móng Cái giải cứu trẻ sơ sinh bị bán sang Trung Quốc |
Luôn được nhận định là địa bàn trọng điểm, phức tạp về tình hình MBN, lực lượng Công an Móng Cái đã xác định trách nhiệm và vai trò nòng cốt trong đấu tranh, trấn áp và đẩy lùi loại tội phạm này. Báo cáo của UBND TP Móng Cái cho biết, trong 5 năm qua, bằng những biện pháp nghiệp vụ, trực tiếp lực lượng Công an Móng Cái đã đấu tranh, xử lý 52 vụ, bắt giữ 85 đối tượng và giải cứu 157 nạn nhân.
Đặc biệt, lực lượng công an luôn chủ động phối hợp chặt chẽ với bộ đội biên phòng để triển khai các biện pháp tuần tra, kiểm soát, nhất là ở những đường mòn, đường tiểu ngạch; thường xuyên cập nhật, thống kê các đối tượng nghi vấn cũng như trao đổi thông tin về nạn nhân cần giải cứu, tiến hành quản lý chặt chẽ các đối tượng có tiền án, tiền sự, đối tượng có biểu hiện nghi vấn về hành vi MBN, không để hình thành băng nhóm, đường dây MBN. Kết quả, sau 3 năm phối hợp, lực lượng liên ngành đã bắt giữ 22 vụ/35 đối tượng mua bán phụ nữ và trẻ em, giải cứu 62 người (42 phụ nữ, 20 trẻ em).
Để đấu tranh, giải cứu nạn nhân MBN hiệu quả, những năm qua công tác phối hợp giữa lực lượng chức năng Việt Nam với lực lượng chức năng Trung Quốc ngày càng được tăng cường, chặt chẽ. Bên cạnh đó, Móng Cái đã tranh thủ tối đa sự hỗ trợ của nhiều Tổ chức phi chính phủ quốc tế. Điển hình là Tổ chức trẻ em Rồng Xanh với mục đích giúp đỡ những trẻ em bị mua bán qua đường biên giới, tạo điều kiện cho các em tham gia các khóa đào tạo nghề và hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng.
Không chỉ thực hiện tốt sự chỉ đạo của Trung ương và tỉnh Quảng Ninh, Móng Cái còn chủ động, tích cực và vận dụng sáng tạo triển khai các biện pháp đồng bộ nhằm huy động sức mạnh của toàn hệ thống chính trị vào cuộc, nhất là sự hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn, nỗ lực đẩy lùi tội phạm MBN.
