Mặc dù vẫn còn khoảng cách trong một số công nghệ cốt lõi, nhưng nhờ vào sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ, chuỗi cung ứng nội địa phát triển và nhu cầu ứng dụng cao, Trung Quốc đang củng cố vị thế của mình trong lĩnh vực đầy tiềm năng này.
Theo báo cáo mới nhất từ ngân hàng đầu tư Morgan Stanley, Trung Quốc đang vượt qua phương Tây về quy mô ngành công nghiệp robot hình người, khi kiểm soát hơn 56% số công ty niêm yết tham gia vào lĩnh vực này.
Báo cáo do nhóm chuyên gia của Adam Jonas dẫn đầu công bố cho thấy, trong số 100 công ty đại chúng trên toàn cầu được xác nhận có tham gia phát triển robot hình người, hơn một nửa có trụ sở tại Trung Quốc. Ngoài ra, nước này cũng là nơi tập trung 45% số công ty tích hợp robot—những doanh nghiệp chuyên tùy chỉnh robot theo nhu cầu thực tế của người dùng cuối.
“Chúng tôi thường nghe các nhà đầu tư than phiền rằng ngoài Tesla và Nvidia, không có nhiều công ty phương Tây để thêm vào danh mục đầu tư robot hình người của họ,” Morgan Stanley nhận định.
Báo cáo cũng nhấn mạnh, Trung Quốc đang có những bước tiến vượt bậc trong ngành này nhờ ba yếu tố chính: sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ, khả năng tiếp cận chuỗi cung ứng nội địa và mạng lưới doanh nghiệp rộng lớn sẵn sàng ứng dụng công nghệ robot vào thực tế.
Hiện nay, phần lớn robot hình người đang được sử dụng trong môi trường công nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực logistics và sản xuất. Ngoài ra, chúng còn xuất hiện trong các viện nghiên cứu và giáo dục.
Không chỉ dừng lại ở đó, tại Trung Quốc, những robot mô phỏng cơ thể con người này còn được sử dụng trong các khách sạn để thực hiện các công việc lặp đi lặp lại. Mới đây, trong chương trình Gala Mừng Xuân do Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) tổ chức, một nhóm robot thậm chí đã cùng nhau trình diễn một điệu nhảy, thu hút sự chú ý lớn từ công chúng.
Theo các chuyên gia, việc Trung Quốc duy trì ngành công nghiệp sản xuất quy mô lớn trong nhiều thập kỷ qua, trong khi nhiều quốc gia phương Tây rút lui khỏi lĩnh vực này, đã tạo ra lợi thế lớn cho các công ty robot của nước này.
Mark Natkin, Giám đốc Điều hành của Công ty Tư vấn Marbridge Consulting có trụ sở tại Bắc Kinh, nhận định: “Các công ty Trung Quốc học rất nhanh từ lịch sử. Họ quan sát thấy rằng các quốc gia khởi đầu bằng việc sản xuất các sản phẩm giá rẻ, sau đó sẽ dần nâng cao vị trí trong chuỗi giá trị toàn cầu.”
Bởi Trung Quốc đã có nền tảng sản xuất vững chắc, nên nước này có thể thử nghiệm các giải pháp tự động hóa mà không gây ra quá nhiều gián đoạn nếu có trục trặc xảy ra. Đồng thời, hệ sinh thái công nghiệp rộng lớn của nước này cũng giúp các công ty robot tiếp cận dễ dàng hơn với chuỗi cung ứng linh kiện.
Trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (giai đoạn 2021-2025), Trung Quốc đặt mục tiêu trở thành “trung tâm đổi mới robot toàn cầu”, đồng thời cam kết tăng trưởng doanh thu ngành robot hơn 20% mỗi năm.
Giới chức nước này đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực tự động hóa trong bối cảnh lực lượng lao động ngày càng suy giảm. Năm 2023, dân số Trung Quốc đã giảm 1,39 triệu người, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp nước này chứng kiến đà sụt giảm dân số. Các chuyên gia cho rằng, để duy trì năng suất trong ngành sản xuất, chính phủ Trung Quốc đang đẩy mạnh phát triển robot nhằm bù đắp sự thiếu hụt lao động.
Mặc dù đạt nhiều thành tựu vượt bậc, Trung Quốc vẫn còn khoảng cách với các nước phương Tây trong một số công nghệ cốt lõi của ngành robot, đặc biệt là trong sản xuất vít me bi—một linh kiện quan trọng giúp chuyển đổi chuyển động quay của động cơ robot thành chuyển động thẳng.
Báo cáo của Morgan Stanley chỉ ra rằng, lĩnh vực này hiện vẫn do các công ty châu Âu và Nhật Bản thống lĩnh, với khoảng cách lớn về hiệu suất, khả năng chịu tải và độ chính xác so với các sản phẩm tương tự do Trung Quốc sản xuất.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp Trung Quốc đang từng bước thâm nhập vào phân khúc vít me bi cao cấp, mở ra cơ hội thu hẹp khoảng cách công nghệ với phương Tây trong tương lai gần.
Với những lợi thế hiện có, Trung Quốc được đánh giá là đang có những bước tiến mạnh mẽ để dẫn đầu ngành công nghiệp robot hình người toàn cầu. Trong bối cảnh nước này tiếp tục đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển, kết hợp với nhu cầu ứng dụng thực tế ngày càng cao, nhiều chuyên gia tin rằng Trung Quốc sẽ sớm vượt qua các rào cản công nghệ còn tồn đọng để củng cố vị thế của mình trên thị trường robot quốc tế.
