Tòa án Tối cao Mỹ hôm thứ Hai - 7/6 đã đã tuyên bố rằng Mỹ có thể không cấp quy chế thường trú (thẻ xanh) nếu những người này nhập cảnh bất hợp pháp, dù trước đó họ được cho ở lại theo một chương trình tạm thời để bảo vệ họ khỏi bị trục xuất trong một số tình huống nhất định, CNN đưa tin.
Các chuyên gia pháp luật đến từ Trường Luật của Đại học Texas phân tích, quyết định này không chỉ là một "bước lùi" gây thất vọng đối với những người nhập cư bất hợp pháp hiện đang ở trong Tình trạng được bảo vệ tạm thời, mà còn có tác dụng cảnh báo những người đang có mơ mộng nhập cảnh Mỹ, cho đến khi và trừ khhi Quốc hội nước này đưa ra một hành lang pháp lý mang tính luật định xác định những trường hợp được công nhận hợp pháp.
Theo giáo sư Steve Vladeck, dù cơ quan hành pháp có thể có một số thẩm quyền để trao các hình thức tư cách pháp nhân tạm thời cho những người vượt biên trái phép, nhưng Tòa án Tối cao đã đưa ra quyết định về vấn đề này, gián tiếp chỉ ra rằng, Quốc hội mới có thể đưa ra câu trả lời cuối cùng.
Quyết định trên được đưa ra liên quan đến vụ việc vợ chồng Jose Sanchez và Sonia Gonzales - một cặp vợ chồng ở New Jersey đến Mỹ bất hợp pháp vào năm 1997 và 1998. Họ hiện có 4 người con, và đứa bé nhất sinh ra ở Mỹ có quyền công dân.
Sau một loạt các trận động đất ở El Salvador vào năm 2001, họ đã nộp đơn xin và nhận được Tình trạng được bảo vệ tạm thời, giúp bảo vệ công dân nước ngoài có mặt tại Mỹ khỏi bị trục xuất nếu họ có nguy cơ phải hứng chịu các cuộc xung đột vũ trang hoặc thảm họa môi trường tại quê hương của họ. Năm 2014, cặp đôi này đã tìm cách nộp đơn xin "điều chỉnh" tình trạng của mình để trở thành thường trú nhân hợp pháp và xin thẻ xanh.
Các thẩm phán đã bác đơn kháng cáo của cặp vợ chồng trên, qua đó giữ nguyên phán quyết của một tòa án cấp dưới về việc bác đơn xin quy chế thường trú (thẻ xanh) của cặp đôi này do họ đã nhập cảnh trái phép vào Mỹ .
Vụ kiện này được coi là tiền lệ có thể tác động đến hàng nghìn người nhập cư, gồm cả những người đã sống tại Mỹ nhiều năm.
Tổng thống Biden, người có chủ trương đảo ngược nhiều chính sách nhập cư cứng rắn của người tiền nhiệm Donald Trump, đã phản đối những người nhập cư trong trường hợp này bất chấp sự chỉ trích của các nhóm đấu tranh cho quyền lợi của người nhập cư và một số nghị sỹ Dân chủ.
Theo một đạo luật liên bang có tên gọi là Đạo luật Nhập cư và Quốc tịch, những người đang tìm kiếm quy chế trở thành cư dân định cư lâu dài phải bị "thanh tra trước khi được phép chấp nhận vào Mỹ."
Bất kỳ trường hợp nào muốn được cấp Tình trạng bảo vệ tạm thời (TPS) cũng phải thỏa mãn các yêu cầu trên.
Hiện cả nước Mỹ có khoảng 400.000 người đang trong Tình trạng bảo vệ tạm thời và 85.000 người đã cấp quy chế thường trú.
Theo các tổ chức nhân quyền, mỗi năm, khoảng 500.000 người di cư Trung Mỹ vượt qua Mexico để tìm đường tới Mỹ trong cuộc hành trình dài và nguy hiểm. Những người di cư chịu rủi ro cao bị bắt cóc và giết hại bởi các băng nhóm tội phạm có tổ chức.
