Điểm lại từ khi vụ việc có dấu hiệu oan khuất của gia đình cụ Lê Thị Phương Mai (SN 1942, chủ DNTN Thuận An 2, sau này là Công ty TNHH Thành Thuận, ngụ tại 325, khu 3, ấp 2, cư trú tại xã An Hòa, TP Biên Hòa, Đồng Nai) được Báo PLVN đăng tải dài kỳ, không ít cơ quan quản lý Nhà nước ở Trung ương đã có văn bản yêu cầu tỉnh Đồng Nai giải quyết dứt điểm.
Tuy nhiên, địa phương dường như như đã chọn giải pháp im lặng trước những đòi hỏi không gì chính đáng hơn từ Trung ương.
Bộ TN&MT nhắc 2 lần
Gần đây nhất là Văn bản số 4487/BTNMT-TTr gửi UBND tỉnh Đồng Nai ngày 11/9/2019 của Chánh Thanh tra Bộ TN&MT đề nghị tỉnh giải quyết dứt điểm vụ việc của cụ Mai.
Văn bản trên đánh giá sự việc “nội dung phức tạp, kéo dài và đến nay chưa xử lý dứt điểm, thoả đáng” và giao Thanh tra Bộ phối hợp các cơ quan vào cuộc xử lý. Tuy nhiên, đến nay, UBND tỉnh Đồng Nai vẫn chưa giải quyết và báo cáo vụ việc theo trình tự.
Sau khi xem xét, Bộ TN&MT có ý kiến như sau, theo phản ánh của bà Mai, gia đình bà có doanh nghiệp (tên là Công ty TNHH Thành Thuận) đã làm thủ tục để xin thăm dò, khai thác trên phần đất của gia đình bà nhưng không được địa phương cho phép.
Khi thu hồi đất của gia đình bà để giao cho Donacoop thì địa phương thực hiện áp giá bồi thường ban đầu với số tiền là 32,925 tỷ đồng, nhưng sau đó lại giảm xuống còn 9,507 tỷ đồng không đúng quy định.
Gia đình bà đã nhiều lần có đơn về các nội dung trên nhưng chưa được chính quyền địa phương xem xét, giải quyết, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của gia đình bà.
Cũng theo Bộ TN&MT, năm 2015 Bộ đã có Văn bản số 991/BTNMT-TTr ngày 27/3/2015 đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai kiểm tra, giải quyết theo quy định và thông báo kết quả đến Bộ TN&MT.
Nhưng đến nay (sau hơn 3 năm – PV) Bộ chưa nhận được kết quả giải quyết của UBND tỉnh và bà Mai vẫn tiếp tục gửi đơn khiếu nại và kêu oan.
Quá hạn hơn 2 tháng vẫn chưa trả lời
Cần nhấn mạnh, vụ việc của gia đình cụ Lê Thị Phương Mai trong tháng 4/2019 đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai xem xét giải quyết sự việc và báo cáo Thủ tướng trước ngày 30/8/2019.
Cụ thể, Văn phòng Chính phủ cũng có Văn bản số 3912/VPCP-V.I truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình về sự việc. Công văn nêu rõ, Thủ tướng Chính phủ đã nhận được phản ánh về khiếu nại của cụ Lê Thị Phương Mai và Công ty TNHH Thành Thuận bị gây khó khăn, phân biệt đối xử trong việc cưỡng chế, thu hồi đất để giao cho Dona Coop khai thác đá.
Công văn của Bộ TN&MT
“Về việc này, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai xem xét, giải quyết những phản ánh của Báo PLVN về khiếu nại, kiến nghị của gia đình bà Mai theo đúng quy định pháp luật, thông báo kết quả cho Báo PLVN và báo cáo Thủ tướng trước ngày 30/8/2019”.
Dai dẳng một nỗi oan
Báo Pháp Luật Việt Nam có Văn bản số 113/CV-BPLVN ngày 08/4/2019 chuyển thông tin phản ánh liên quan đến cưỡng chế thu hồi đất của gia đình bà Mai không đúng quy định của pháp luật.
Trước đó, Báo PLVN trong tháng 3 và tháng 4/2019 đã có loạt bài “Chính quyền bức tử doanh nghiệp” phản ánh việc cụ Lê Thị Phương Mai tố cáo bị chính quyền TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai phân biệt đối xử trong đầu tư kinh doanh; cưỡng chế tài sản trái quy định pháp luật…
Cụ thể, từ đầu tháng 3/2019, sau khi phát hiện vụ việc của gia đình cụ Mai đã gây bức xúc dư luận từ nhiều năm qua tại Đồng Nai, Báo PLVN có loạt bài “Chính quyền bức tử doanh nghiệp”.
Loạt bài có nội dung phản ánh dấu hiệu sai phạm của địa phương với DN của cụ Mai liên quan các vấn đề giao đất; thu hồi đất; quy hoạch, khai thác tài nguyên khoáng sản; thoả thuận, đền bù giá đất; tổ chức cưỡng chế, giải toả…
Từ gần 20 năm trước, gia đình cụ Lê Thị Phương Mai vừa khai hoang, vừa nhận chuyển nhượng hơn 20 ha đất (tại ấp Tân Cang, xã Phước Tân, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) xây dựng các công trình trên đất, xin lập Khu du lịch sinh thái. Tỉnh Đồng Nai yêu cầu phải làm 11km, xây cầu bê tông dài hơn 25m bắc qua sông.
Tuy nhiên, sau khi cụ Mai đã thực hiện xong các yêu cầu từ các cơ quan chức năng thuộc tỉnh, khu đất bất ngờ rơi vào quy hoạch mỏ đá Tân Cang. Cụ Mai xin chuyển sang được khai thác đá trên đất của mình phù hợp với quy hoạch của Nhà nước, thu hồi vốn đầu tư, thực hiện các quyền của người sử dụng dất.
Thế nhưng Đồng Nai không chấp nhận, cho rằng tỉnh có “chủ trương” chỉ cho các doanh nghiệp Nhà nước khai thác khoáng sản. Theo nhận định của các chuyên gia “chủ trương” này có dấu hiệu vi phạm Luật Khoáng sản và các quy định về đầu tư kinh doanh khác, vì Thủ tướng mới có thẩm quyền.
Dù đây là dự án đầu tư muốn lấy đất phải thỏa thuận với người có đất, nhưng Đồng Nai vẫn ra quyết định thu hồi hơn 10 ha đất cụ Mai, giao Dona Coop – không phải là doanh nghiệp Nhà nước - khai thác đá, cưỡng chế mang toàn bộ tài sản nhà cụ Mai đi đâu chưa rõ. Số tiền bồi thường ban đầu là hơn 30 tỷ, sau đó Đồng Nai hạ dần, chỉ còn hơn 7 tỷ.
Số đất còn lại hơn 5 ha, cụ Mai tiếp tục xin được khai thác đá nhưng vẫn không được chấp nhận. Cụ Mai mất hết tiền bạc, công sức đầu tư, chỉ còn lại 5 ha đất nằm giữa mỏ đá bụi mù mịt, không thể làm ăn được gì, hiện lại có dấu hiệu bị Dona Coop lấn đất.
Sau khi PLVN đăng tải sự việc, nhiều cơ quan chức năng như Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao), Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam… đã làm việc với Báo, tìm hiểu sự việc.
PLVN sẽ tiếp tục phản ánh các diễn biến mới liên quan sự việc.