Năm 1967, gia đình ông Mã Văn Chỉnh từ Hà Quảng xuống không có đất ở và sản xuất nên bố ông Tiến đã cho ông Chỉnh mượn mảnh đất này để canh tác. Quá trình ông Chỉnh sử dụng, gia đình ông Tiến vẫn quản lý. Năm 1987, nhà ông Chỉnh có ý định xây một căn nhà kiên cố nhưng gia đình ông Tiến không đồng ý, vì thế căn nhà chỉ xây xong móng thì bỏ dở, hiện vẫn nguyên trạng.
Đến năm 2004, khi phát hiện có người lạ kéo máy móc vào san gạt đất, ông Tiến ra ngăn cản thì mới biết mảnh đất đã được ông Chỉnh tự ý xin cấp sổ đỏ đứng tên ông Chỉnh từ năm 1991 và đã chuyển nhượng cho người khác.
Tranh chấp xảy ra, ông Tiến yêu cầu chính quyền địa phương giải quyết. Trong biên bản hòa giải được lập tại UBND phường Sông Hiến (năm 2005) với sự chứng kiến của Chủ tịch phường, Trưởng Công an phường, trưởng các tổ chức chính trị xã hội địa phương và trưởng thôn cùng những hộ dân xung quanh mảnh đất, ông Chỉnh đã thừa nhận mảnh đất tranh chấp là được bố ông Tiến cho mượn để ở và canh tác. Biên bản hòa giải được lập với con dấu của UBND phường, tất cả những người chứng kiến ký tên xác nhận.
Ông Đinh Ngọc Tục (nguyên Trưởng thôn Đồng Tâm), người chứng kiến việc lập biên bản hòa giải tranh chấp đất khẳng định thời điểm lập biên bản ông Chỉnh đã nhiều lần nói rằng mình được gia đình ông Tiến cho mượn đất, việc ông Chỉnh thừa nhận và ký tên vào biên bản là hoàn toàn tự nguyện, không bị áp lực hay ép buộc.
Thế nhưng, một số thành viên gia đình ông Chỉnh không chịu trả vì cho rằng thửa đất là do gia đình ông Chỉnh tự khai phá, sử dụng từ năm 1967. Để đòi lại mảnh đất, ông Tiến đã buộc khởi kiện vụ án ra tòa.
Cuối năm 2019, vụ án “Tranh chấp đất đai và hủy quyết định hành chính” nguyên đơn là ông Hoàng Văn Tiến và bị đơn là ông Mã Văn Chỉnh được TAND tỉnh Cao Bằng đưa ra xét xử theo trình tự sơ thẩm.
Tại Bản án số 08/2012/DS-ST ngày 20/11/2019 của TAND tỉnh Cao Bằng, ông Tiến yêu cầu tòa hủy các quyết định hành chính của UBND TX Cao Bằng (nay là TP Cao Bằng) về việc giao đất giao rừng và cấp sổ đỏ mảnh đất tranh chấp cho ông Chỉnh trái pháp luật. Hồ sơ cấp sổ đỏ cho ông Chỉnh có nhiều điểm đáng ngờ như biên bản nhận đất lại không có chữ ký ông Chỉnh…
Tại phiên xử, đại diện VKSND tỉnh cũng phát biểu: Căn cứ các chứng cứ trong hồ sơ vụ án, kết quả tranh luận tại phiên tòa, thấy rằng chữ ký trong đơn xin nhận đất rừng không phải chữ ký ông Chỉnh, biên bản nhận đất rừng ông Chỉnh không ký... Không đủ cơ sở để UBND TX ra Quyết định số 200/QDGĐGR ngày 30/6/1991 giao đất giao rừng cho ông Chỉnh và như vậy không có đủ cơ sở để cấp sổ đỏ vào ngày 14/12/1991.
Thế nhưng, tòa cấp sơ thẩm không làm rõ các chi tiết này mà vẫn cho rằng ông Chỉnh sử dụng mảnh đất liên tục, công khai và ngay tình trên 30 năm nên có quyền chiếm hữu. Tòa cũng cho rằng các quyết định hành chính giao đất, giao rừng và cấp sổ đỏ cho ông Chỉnh là đúng luật. Từ đó, tòa bác yêu cầu khởi kiện của ông Tiến về việc yêu cầu ông Chỉnh trả lại quyền sử dụng đất và hủy các quyết định giao đất, giao rừng và cấp sổ đỏ mảnh đất.
Ông Tiến cho rằng nhận định của tòa cấp sơ thẩm là chưa đúng bản chất, phán quyết không khách quan, ảnh hưởng đến quyền lợi gia đình, nên đã làm đơn kháng cáo lên TAND Cấp cao tại Hà Nội.
