Ngày12/4, TAND TP Hà Nội đưa 19 bị cáo trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO) ra xét xử.
19 bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: Trần Trọng Mừng (SN 1949, nguyên TGĐ TISCO), Mai Văn Tinh (SN 1952, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Thép Việt Nam - VNS), Trần Văn Khâm (SN 1961, nguyên Chủ tịch HĐQT, TGĐ TISCO), Đậu Văn Hùng (SN 1951, nguyên TGĐ VNS), Đặng Thúc Kháng (SN 1959, nguyên Ủy viên HĐQT, Trưởng Ban kiểm soát VNS), Nguyễn Trọng Khôi (SN 1957, nguyên Phó TGĐ VNS), Ngô Sỹ Hán (SN 1950, nguyên Phó TGĐ, Trưởng Ban Quản lý Dự án mở rộng sản suất giai đoạn 2 TISCO)…
Trong phần thủ tục, HĐXX cho biết bị cáo Đậu Văn Hùng (Cựu TGĐ – Tổng Công ty thép Việt Nam – VNS) có đơn xin xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe. Trong đơn, bị cáo Hùng nói bản thân đã có lời khai, hiện nay tuổi cao, sức yếu, dễ bị trụy tim mạch, hạ đường huyết, mất trí nhớ, ăn uống hàng ngày phải nhờ vào sự giúp đỡ của người thân… nên xin được xét xử vắng mặt.
Phát biểu ý kiến trong phần thủ tục, luật sư Đinh Anh Tuấn - bào chữa cho bị cáo Trần Trọng Mừng (cựu TGĐ Công ty Gang thép Thái Nguyên – TISCO) cho biết do các Kết luận giám định tư pháp chưa làm rõ được nhiều nội dung nên luật sư đề nghị triệu tập giám định viên Nguyễn Văn Hùng của Bộ Kế hoạch Đầu tư và giám định viên Nguyễn Bắc Thủy của Bộ Xây dựng. Bên cạnh đó, luật sư Tuấn đề nghị HĐXX cho phép luật sư được giao và bị cáo được nhận 1 số tài liệu sao chụp trong hồ sơ để bị cáo được tự bào chữa tại tòa.
Một số luật sư đề nghị triệu tập đại diện Công ty VINAINCON; triệu tập ông Vũ Huy Hoàng…
Trước các ý kiến trên, HĐXX hỏi ý kiến đại diện VKS. Theo nữ kiểm sát viên, theo quy định, bị cáo Hùng có mặt là cần thiết, đề nghị HĐXX xem xét. Đối với sự vắng mặt của một số người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, vì phiên tòa kéo dài, đề ghị HĐXX triệu tập một số người trên theo đề nghị của luật sư.
Sau khi hội ý, HĐXX thống nhất thấy cần thiết triệu tập giám định viên đến tòa. Về vấn đề triệu tập đại diện VINAINCON, chủ tọa cho biết sẽ tiếp tục triệu tập, yêu cầu công an phối hợp. Đối với đề nghị triệu tập ông Vũ Huy Hoàng nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương, HĐXX thấy đã có tài liệu, nếu luật sư thấy cần sẽ công bố…
Theo cáo trạng, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty Gang thép Thái Nguyên do TISCO làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là HĐQT VNS. Dự án ban đầu có tổng mức đầu tư hơn 3.800 tỷ đồng. Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Giá trị hợp đồng trọn gói hơn 160 triệu USD (hơn 3.500 tỷ đồng).
Tuy nhiên, quá trình thực hiện Hợp đồng EPC số 01, MCC đã vi phạm. Cụ thể: chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, không đặt hàng chế tạo máy móc, thiết bị, không triển khi thi công các hạng mục của gói thầu mà rút hết người về nước và nhiều lần đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và tăng giá hợp đồng không có căn cứ, không phù hợp quy định của pháp luật, không đúng với nội dung các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng.
Vậy nhưng với chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, nhiều bị cáo đã không xem xét, chỉ đạo dừng, chấm dứt hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng, áp dụng điều khoản phạt hợp đồng, báo cáo người có thẩm quyền xem xét để hủy đấu thầu và tổ chức đấu thầu lại... Ngược lại, họ lại có hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm hợp đồng EPC số 01 để tiếp tục thực hiện hợp đồng.
Ngoài ra, các bị cáo trên còn chỉ đạo các cá nhân có liên quan thuộc TISCO và VNS tổ chức, thực hiện việc điều chỉnh dự toán chi phí phần C, tham gia ký hợp đồng thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC theo hình thức đơn giá, TISCO trực tiếp nghiệm thu, thanh toán cho nhà thầu, tự chịu mọi rủi ro … Các vi phạm này chính là nguyên nhân dẫn đến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh tăng lãi vay, tăng chi phí đầu tư, gây thất thoát, lãng phí đặc biệt nghiêm trọng tài sản nhà nước.
Trong vụ án này, VKS xác định hành vi của bị cáo Trần Trọng Mừng đã khiến dự án phải dừng thi công, gây thất thoát, lãng phí trên 830 tỷ đồng (đây là khoản lãi vay hàng tháng TISCO đã trả cho các ngân hàng trên tổng số vốn vay trên 3.000 tỷ để đầu tư dự án). Bị cáo Mai Văn Tinh bị VKS cáo buộc có các hành vi sai phạm khiến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án, không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu về tiến độ, giá trị hợp đồng, làm dự án phải dừng thi công gây thất thoát trên 830 tỷ đồng…
