Bất ngờ trước nhận định trên, bị đơn đề nghị TANDTC cần xem xét lại chứng cứ để rút kháng nghị, sớm chấm dứt vụ kiện thừa kế này để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình.
Sổ đỏ đã có nhưng chưa trao chủ đất…
Theo bản án sơ thẩm của TAND TP Hà Nội và bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại Hà Nội thì vào tháng 6/2005, vợ chồng ông Bằng đã được bố mẹ (cụ Phạm Đỗ Nghị và cụ Trần Thị Quý) lập bản khai cho tặng nhà đất 12 Hàng Buồm.
Trên cơ sở kê khai của ông Bằng và các hồ sơ liên quan, ngày 02/11/2005, UBND quận Hoàn Kiếm đã cấp sổ đỏ cho vợ chồng ông Bằng. Tuy nhiên, vào tháng 1/2006, trong khi chính quyền chưa kịp trao sổ đỏ cho vợ chồng ông Bằng thì cụ Nghị đã có đơn và ý kiến đề nghị UBND phường Hàng Buồm tạm thời ngừng trao sổ đỏ cho ông Bằng để có sự thống nhất trong gia đình…
Khi UBND phường mời lên làm việc, cụ Nghị, cụ Quý vẫn thừa nhận việc mình đã ký vào bản khai cho quyền sở hữu nhà đất là đúng sự thật. Tuy nhiên, trong khi cụ Nghị thì đổi ý định, muốn mình được đứng tên lại nhà đất thì cụ Quý vẫn nhất trí cho ông Bằng nhà đất 12 Hàng Buồm.
Đến năm 2014, sau khi cụ Nghị, cụ Quý mất thì các nguyên đơn (một số anh chị em ông Bằng) khởi kiện vợ chồng ông Bằng để yêu cầu chia thừa kế nhà 12 Hàng Buồm vì cho rằng nhà đất này là di sản của bố mẹ. Trong khi đó, ông Bằng đưa ra yêu cầu phản tố đề nghị Tòa chia thừa kế nhà nhà số 7, ngõ 19 Liễu Giai (đã được cấp sổ đỏ cho một trong các nguyên đơn - Phạm Thị Kim Ngân).
Xét xử sơ thẩm vụ kiện vào năm 2016, TAND Hà Nội đã ra phán quyết chấp nhận yêu cầu nguyên đơn, chia nhà 12 Hàng Buồm cho các đồng thừa kế; bác yêu cầu phản tố của bị đơn chia thừa kế nhà ở Liễu Giai.
Năm 2017, TAND Cấp cao tại Hà Nội xử phúc thẩm, sửa án sơ thẩm theo hướng: Không chấp nhận đơn khởi kiện chia thừa kế nhà 12 Hàng Buồm; Chấp nhận yêu cầu phản tố ông Bằng về việc chia thừa kế nhà tại Liễu Giai.
Tuy nhiên, đến ngày 18/6/2019 thì Phó Chánh án TANDTC đã có Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 32/2019/KN-DS, đề nghị hội đồng thẩm phán hủy án sơ thẩm, phúc thẩm để xét xử lại.
…không thể đánh đồng với “chưa cấp”
Kháng nghị cho rằng: ý chí cụ Nghị là không cho tặng ông Bằng nhà đất; tại thời điểm cụ Nghị đề nghị hủy bỏ sổ đỏ mang tên ông Bằng thì cơ quan có thẩm quyền chưa cấp sổ đỏ cho vợ chồng ông Bằng. Vì vậy, chỉ có một nửa nhà đất là cụ Quý cho tặng ông Bằng. Còn một nửa nhà đất của cụ Nghị (chưa cho ai) là di sản thừa kế.
Cho rằng nhận định trên tại Quyết định kháng nghị là không đúng thực tế, ông Bằng cho rằng, hồ sơ vụ án cũng như trả lời của cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương đều thừa nhận ngày 2/11/2005, UBND quận Hoàn Kiếm đã cấp Sổ đỏ số AD 611052 cho vợ chồng ông.
Cho đến ngày 16/1/2006 (tức hơn nửa tháng sau) thì UBND phường Hàng Buồm mới nhận được đơn của cụ Nghị đề nghị ngừng trao sổ đỏ cho ông Bằng. Sau đó, cụ Nghị chuyển đề nghị thành “hủy sổ đỏ mang tên ông Bằng”. Như vậy thì thời điểm này, bản thân cụ Nghị cũng đã thừa nhận việc ông Bằng đã được cấp Sổ đỏ nên mới có đề nghị như trên.
Hơn nữa, khi trả lời tòa thì các cơ quan chuyên môn và UBND quận Hoàn Kiếm cũng đều khẳng định việc cấp sổ đỏ cho ông Bằng là đúng quy định, quy trình và thủ tục hiện hành.
Năm 2017, Thanh tra Bộ TN&MT cũng có văn bản cho rằng, sau khi sổ đỏ được cấp, chính quyền địa phương không thực hiện trao cho hộ ông Bằng là chưa đúng quy định… Tại thời điểm cụ Nghị, cụ Quý chết, sổ đỏ cấp cho ông Bằng chưa bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi hoặc hủy bỏ nên vẫn có giá trị pháp lý và hộ ông Bằng là người sử dụng đất hợp pháp đối với nhà đất tại 12 Hàng Buồm.
Đối chiếu với quy định của Bộ luật Dân sự, ông Bằng cho rằng kể từ ngày 02/11/2005 (ngày cấp sổ đỏ), vợ chồng ông đã chính thức là chủ sử dụng đất và chủ sở hữu nhà 12 Hàng Buồm. Nhà đất đã được cụ Nghị, cụ Quý cho tặng, rồi được cơ quan nhà nước làm thủ tục đứng tên vợ chồng ông Bằng thì hai cụ không còn là chủ sở hữu, sử dụng nữa. Hồ sơ vụ án không có chứng cứ, tài liệu nào cho thấy quyền sở hữu, sử dụng nhà đất của vợ chồng ông Bằng tại 12 Hàng Buồm đã bị chấm dứt hoặc chuyển dịch lại cho cụ Nghị, cụ Quý.
Đồng quan điểm này, HĐXX phúc thẩm TAND Cấp cao tại Hà Nội cũng từng nhận định, về thực tế, Sổ đỏ số AD 61052 ngày 2/11/2005 của UBND quận Hoàn Kiếm chưa bị hủy hay bị thu hồi bởi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Việc Tòa cấp sơ thẩm xác định nhà đất tại 12 Hàng Buồm thuộc quyền sở hữu, sử dụng hợp pháp của cụ Nghị, cụ Quý là không đúng.
Với khối nhà đất thứ hai trong vụ tranh chấp thừa kế này, Quyết định kháng nghị thừa nhận cụ Nghị, cụ Quý mua nhà tại số 7, ngõ 19 Liễu Giai (Ba Đình) của ông Vượng năm 1994 nhưng lại cho rằng, đến năm 2012, ông Vượng đã ký hợp đồng chuyển nhượng nhà đất cho bà Ngân và sau đó bà Ngân được cấp sổ đỏ. Như vậy, nhà đất thuộc sở hữu của bà Ngân, không phải là của cụ Quý, cụ Nghị.
Phản đối nhận định này, ông Bằng cho rằng không có bất cứ chứng cứ nào thể hiện cụ Nghị, cụ Quý đã tặng, cho bà Ngân nhà đất hay đồng ý hủy giấy mua bán cũ và cho phép ông Vượng ký giấy mua bán mới với bà Ngân. Việc mua nhà đất trước đây giữa cụ Nghị, cụ Quý với ông Vượng là hợp pháp, đã hoàn thành và chưa bị hủy bỏ thì không thể có một hợp đồng mới của bà Ngân đối với cùng nhà đất này. Vì vậy, việc bà Ngân được cấp sổ đỏ là không đúng và nhà đất này phải được coi là di sản chưa chia.
