Đủ căn cứ truy tố các bị cáo
Theo đối đáp lần 2 của đại diện VKS, về biên bản giám định, Bộ Xây dựng đã giao cho Cục Giám định thực hiện các quy định giám định, tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. Cơ quan cảnh sát điều tra đã trưng cầu giám định của Bộ Xây dựng, trong đó có giám định nguyên nhân vỡ ống. Theo hồ sơ vụ án, cơ quan điều tra đã thu thập hồ sơ và cung cấp, phục vụ cho công tác giám định.
Trong quá trình giám định có giám định về mẫu đất, kết cấu vật liệu thi công tại hiện trường… Sau khi giám định, Bộ Xây dựng đã có kết luận giám định tư pháp kết luận về nguyên nhân chính gây vỡ tuyến ống là do chất lượng ống không đảm bảo, không có cơ sở xác định độ bền ống 50 năm. “Từ phân tích nêu trên, Cơ quan điều tra đã có đủ căn cứ xác định về các lần vỡ ống, nguyên nhân do chất lượng ống không đảm bảo”, nữ đại diện VKS nói.
Về nội dung luật sư cho rằng tiêu chuẩn ANSI/AWWA C950 – 01 là tiêu chuẩn nước ngoài, sử dụng công nghệ mới. Ở nội dung này, quan điểm của VKS cho biết, tiêu chuẩn ANSI/AWWA C950 – 01 là do chủ đầu tư phê duyệt áp dụng. Ngày 4/4/2005, bị cáo Trần Cao Bằng – GĐ Công ty ống sợi thủy tinh Vinaconex đã ký công bố tiêu chuẩn ANSI/AWWA áp dụng cho ống sợi thủy tinh. Doanh nghiệp cam kết kinh doanh hàng hóa theo đúng tiêu chuẩn công bố nêu trên. Theo quy định, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh phải tuân thủ theo pháp luật, đảm bảo hàng hóa và chịu trách nhiệm về hàng hóa do mình sản xuất, kinh doanh. Như vậy, nhà thầu tư vấn giám sát phải tuân thủ theo đúng tiêu chuẩn ANSI/AWWA C950 – 01.
Về hành vi của các bị cáo, Cơ quan tố tụng xác định bị cáo Hoàng Thế Trung không tuân thủ quy định của pháp luật về xây dựng công trình nên khi ký kết hợp đồng kinh tế với nhà thầu cung cấp ống composite cho dự án đã không yêu cầu chi tiết quy định cụ thể về quy trình kiểm tra, cấp chứng nhận chất lượng sản phẩm mà nhà thầu cung cấp vật tư, vật liệu cung cấp sản xuất cho dự án không thực hiện đầy đủ việc kiểm tra theo quy định. Bị cáo Nguyễn Văn Khải và Trương Trần Hiển được bổ nhiệm mua sắm thiết bị thực hiện dự án đã không kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ phần thí nghiệm sản phẩm composite cung cấp cho dự án khi không đúng với tiêu chuẩn… Theo VKS, hành vi của các bị cáo này đã vi phạm quy định Pháp lệnh về chất lượng hàng hóa 1999 và Luật Xây dựng 2003.
Về hậu quả vụ án, các luật sư nêu không có thiệt hại. Tuy nhiên, VKS cho rằng, vụ án truy tố xét xử 9 bị cáo với 18 lần vỡ ống và 23 cây ống bị vỡ. Theo tài liệu có trong hồ sơ vụ án thì đơn vị vận hành đã chi phí cho việc khắc phục sự cố vỡ ống là hơn 16,6 tỷ đồng. Việc vỡ ống đã gây ra thiệt hại nhưng đơn vị khai thác dự án có văn bản không yêu cầu các bị cáo phải bồi thường với lý do là đã dùng nguồn tiền dự phòng để chi phí. Tuy nhiên, đây chỉ là quan điểm của công ty khai thác.
Trong phần tranh luận, các luật sư cho rằng ống composite cốt sợi thủy tinh là vật liệu áp dụng công nghệ mới. Về điều này, VKS cho rằng Bộ Khoa học và Công nghệ đã có văn bản nêu rõ ống composite cốt sợi thủy tinh không nằm trong danh mục áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật. Qua đó cho thấy cáo trạng truy tố các bị cáo là đủ căn cứ.
Bị cáo, luật sư “không phục” kết luận giám định
Trước đối đáp lần 2 của đại diện VKS, bị cáo Khải cho rằng kết luận giám định còn nhiều mâu thuẫn. “Cáo trạng cũng như luận tội của VKS đều căn cứ trên kết luận điều tra, cái này lại căn cứ trên kết luận giám định”, bị cáo Khải nói. Theo lời bị cáo này, trong 18 lần vỡ ống có 5 lần ống vỡ ở vị trí cắt ngang qua đường ngang dân sinh, 7 lần vỡ trên nền đất yếu, không ổn định… “Ở vị trí cầu chui dân sinh, theo quy định tại tiêu chuẩn Việt Nam thiết kế hệ thống cấp nước có quy định, đường ống qua đường xe lửa, tàu điện, ô tô nói chung phải đặt trong cống ngầm, khi cần thiết phải đặt trong đường hầm. Tuy nhiên, trong tất cả 5 đường ống bị vỡ đều không có đặt trong cống ngầm. Do vậy, 5 vị trí qua cầu chui dân sinh không phải do chất lượng mà do thiết kế vi phạm”, bị cáo Khải khẳng định.
Cũng theo lời bị cáo này, có 3 trường hợp ống bị dị vật đâm vào; ống trong nền đất yếu… “Nhóm trong nền đất yếu có ghi rõ, đặc biệt tại khu vực dốc nước đến nơi xung tích, ống vỡ 7 lần, khu vực này có đặc thù nền đất yếu, địa chất không ổn định. Vậy cơ quan giám định đã xác định nguyên nhân ống vỡ đối với trường hợp trên nền đất yếu hay chưa?”, bị cáo Khải nêu vấn đề. Đồng thời cho rằng qua tính toán 14 hố đào, bị cáo này thấy tất cả hố đào đều thể hiện đáy ống chìm rất sâu so với bản vẽ. “Ở đây tôi nghĩ hình như thiết kế đã quên trọng lượng nước trong ống, Bởi mỗi ống chứa đầy nước trọng lượng nước mỗi ống là 24 tấn, nếu không xử lý nền đất lún chắc chắn ống sụt lún đề nghị các cơ quan giám định xem xét lại”, bị cáo Khải nói và đề nghị tòa xem xét có bao nhiêu lần vỡ ống do nguyên nhân chất lượng kém.
Đến lượt mình, bị cáo Vũ Thanh Hải cho rằng việc không thí nghiệm 2 trong số 7 chỉ tiêu rồi suy diễn thành chất lượng ống không đảm bảo, ống vỡ… “Đây là bài toán con gà có trước hay quả trứng có trước. Nếu giải đáp được vấn đề này thì mọi vấn đề sẽ được giải quyết”, bị cáo Hải nói.
Trong khi đó, luật sư bào chữa cho bị cáo Bằng cho rằng kết luận giám định vi phạm pháp luật về giám định. Theo luật sư này, trong kết luận giám định có phụ lục nhưng không có bất kỳ giám định viên nào ký vào phụ lục này; danh sách giám định viên của Bộ Xây dựng cũng không được gửi đến cơ quan khác theo quy định. “Về giám định bổ sung, chúng tôi thấy công văn 107 của Bộ Xây dựng không phải là kết luận giám định nhưng cơ quan điều tra vẫn lấy đó làm căn cứ, làm kết luận giám định là không đúng theo quy định của pháp luật”, vị luật sư nêu quan điểm.
