Trong quá trình xét hỏi, nhiều bị cáo nguyên là các cán bộ của UBND huyện Mường La, Sở Tài nguyên Môi trường đã khẳng định mình làm đúng quy định nên không phạm tội.
Kế hoạch đo đạc được ban hành đúng chỉ đạo?
Theo cáo trạng, vào năm 2013, khi công tác chi tiền bồi thường về tài sản, di dời cho các hộ dân trong khu vực Nhà máy Thủy điện Sơn La đã hoàn thành thì Chính phủ cho phép địa phương bồi thường thêm phần chênh lệch giá trị đất giữa nơi đi và nơi đến tại khu tái định cư. Năm 2014, UBND tỉnh Sơn La ra Công văn 617 chỉ đạo UBND huyện Mường La thống kê lại diện tích đất của từng hộ và đề xuất phương án bồi thường.
Bị cáo Trương Tuấn Dũng (lúc đó là Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La) đã ban hành Kế hoạch 41 triển khai chỉ đạo của tỉnh đồng thời chỉ định Văn phòng đăng ký đất đai Sơn La (VPĐKĐĐ) và Cty CP Tư vấn và đo đạc Bảo Bình (Hà Nội) đo đạc, lập bản đồ.
CQĐT và VKSND tỉnh Sơn La cho rằng Kế hoạch 41 nói trên không đúng chỉ đạo của tỉnh, dẫn tới việc các đơn vị khác thực hiện sai quy định về đo đạc, lập bản đồ rồi bồi thường “thừa” hơn 1,2 tỷ đồng cho bị cáo Đèo Văn Ban.
Trong khi đó, Đèo Văn Ban cũng bị truy tố về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Cáo trạng xác định, Ban biết rõ số liệu về diện tích, loại đất, các thửa đất sau khi thực hiện số hóa, chia thửa trên bản đồ là không đúng quy định, không đúng thực tế nhưng vẫn đồng ý ký xác nhận hồ sơ, tài liệu để được bồi thường, hỗ trợ với tổng số tiền trên 1,2 tỷ đồng.
Trả lời trước Tòa, bị cáo Trương Tuấn Dũng (nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La, nguyên Phó Giám đốc Sở Tài chính Sơn La) khẳng định Kế hoạch 41 được ban hành theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Hơn nữa, Kế hoạch này không phải văn bản quy phạm pháp luật nên không có giá trị bắt buộc và đã hết hạn trước khi thực hiện đo đất đền bù...
Ngoài nội dung kêu oan trên, bị cáo Dũng còn đề nghị Kiểm sát viên cần làm rõ tại sao CQĐT xác định sai phạm chỉ xảy ra với hộ Đèo Văn Ban nhưng VKSND lại cho rằng Kế hoạch 41 gây sai phạm với nhiều hộ dân; cáo trạng cũng không nói rõ Kế hoạch 41 của huyện sai so với văn bản nào về quản lý kinh tế nhưng vẫn quy kết bị cáo vi phạm quy định về quản lý kinh tế...
Trong khi đó, người được hưởng đền bù (bị cáo Đèo Văn Ban, bị truy tố về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”) cũng không nhất trí với cáo trạng và khẳng định diện tích đất rộng trên 169.800 m2 của gia đình là có thật trên thực tế. Chính vì vậy, bị cáo đã khiếu nại về đền bù GPMB trong nhiều năm.
Liên quan đến vấn đề đền bù, bồi thường cho bị cáo Ban, bị cáo Phan Tiến Diện (SN 1975, nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La, nguyên Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Sơn La) cho rằng, cơ quan truy tố đã rất vô cảm vì hộ Đèo Văn Ban, có 6 người, sống bằng nông nghiệp nên đương nhiên phải có đất. Nhưng VKSND lại cho rằng hộ của Ban có 200m2 đất thổ cư. Bị cáo này còn khẳng định quá trình thực hiện nhiệm vụ chỉ đạo công tác bồi thường, hỗ trợ đền bù đất nông nghiệp trong và ngoài khu vực mặt bằng Nhà máy thủy điện Sơn La; ký các Quyết định phê duyệt phương án thu hồi đất, phương án bồi thường hỗ trợ cho các hộ dân là đúng theo quy định của pháp luật.
Bị cáo Trương Tuấn Dũng |
Luật sư bị “gây khó” khi thu thập tài liệu, chứng cứ?
Trong phần xét hỏi, ngoài việc thể hiện sự không nhất trí với bản Cáo trạng, bị cáo Trần Mạnh Trì (SN 1977, nguyên Phó trưởng Ban di dân huyện Mường La) cho viết, trong quá trình Điều tra viên lấy lời khai, tuy không bị ép cung, dùng nhục hình nhưng do nhiều áp lực nên có lời khai mâu thuẫn với lời khai tại phiên tòa.
Còn bị cáo Bùi Văn Tân (SN 1979, Tổ trưởng tổ đo đạc Văn phòng Đăng ký đất đai, Sở TN&MT tỉnh Sơn La) khai việc mình đã được Điều tra viên đưa cho bản viết có sẵn và bắt chép lại. Trong toàn bộ quá trình điều tra, chỉ 1 lần lấy lời khai là có sự tham sự của kiểm sát viên.
Cũng liên quan đến giai đoạn điều tra, Luật sư (LS) Trần Thu Nam (bào chữa cho bị cáo Trương Tuấn Dũng) cho HĐXX biết, Cơ quan ANĐT tỉnh Sơn La đã ra văn bản nhằm ngăn cản các luật sư tiếp cận các tài liệu, chứng cứ để bào chữa. Ngay sau đó, Điều tra viên có mặt tại phiên tòa đề nghị luật sư phải có chứng cứ.
Trao đổi với phóng viên sau phiên tòa, LS Trần Thu Nam đã trưng ra văn bản của Cơ quan ANĐT gửi Sở TN&MT tỉnh Sơn La nhằm tìm người cung cấp tài liệu liên quan vụ án. Sau đó, Giám đốc Sở TN&MT có tiếp văn bản yêu cầu rà soát, tìm hiểu xem ai là người cung cấp các tài liệu trong vụ án cho luật sư, thân nhân các bị cáo, báo chí... để báo cáo Cơ quan ANĐT. Văn bản này còn nhấn mạnh: “Đây là nhiệm vụ quan trọng, yêu cầu thủ trưởng các phòng, đơn vị nghiêm túc triển khai thực hiện và báo cáo kết quả bằng văn bản”.
PLVN tiếp tục thông tin về diễn biến phiên xét hỏi và tranh luận tới đây.