Phường nói không, quận nói có tranh chấp
Tháng 3/2019, ông Toàn nộp hồ sơ tới UBND phường xin cấp sổ đỏ với nhà đất tại số 63 Hàng Than với các giấy tờ, tài liệu chứng minh nguồn gốc. UBND phường Nguyễn Trung Trực cho rằng nhà đất này đang có đơn của bà Nguyễn Thị Vân Anh (em họ ông Toàn) đề nghị dừng cấp sổ đỏ. Theo bà Vân Anh, căn nhà 63 được mua bằng tiền của bà nội mình là cụ Nguyễn Thị Hợp nên bà có quyền thừa kế tài sản.
Trong khi đó, ông Toàn cho rằng bà Vân Anh không có quyền lợi gì tại nhà đất 63; chỉ là người ở nhờ. Nhà đất này là do bố mẹ ông là cụ Nguyễn Công Phú và Vũ Thị Tỵ mua từ 1955 (có giấy tờ xác nhận, vào sổ đăng ký). Sau khi mua nhà, cụ Phú đón mẹ của mình là cụ Nguyễn Thị Hợp và 3 người em (trong đó có cụ Nguyễn Công Ngọ - bố của bà Vân Anh) về ở cùng. Đến năm 1989, cụ Phú (hiện đã mất) đã đề nghị gia đình bà Vân Anh đi nơi khác do nhà đã đông người, chật chội.
Cũng theo ông Toàn thì giấy tờ bà Vân Anh đưa ra chỉ là giấy khai sinh, giấy chứng tử của cụ Ngọ mà không có tài liệu chứng minh nhà đất 63 là của cụ Hợp hay có phần thừa kế của bà Vân Anh.
Sau hơn 2 năm, đến tháng 4/2021, UBND phường mới kết luận nhà đất không có tranh chấp và hợp lệ; nên chuyển hồ sơ đến UBND quận Ba Đình thẩm định, làm thủ tục cấp sổ đỏ cho nhà ông Toàn.
Không rõ việc đánh giá, xem xét ở cấp quận ra sao nhưng sau đó, UBND quận đã không đồng ý cấp sổ đỏ cho nhà ông Toàn và trả hồ sơ về phường tiến hành hòa giải với lý do “nhà đất đang có tranh chấp”.
Ngày 10/12/2021, UBND phường tiếp tục tổ chức hòa giải giữa các bên. Tuy hai bên đều có mặt nhưng phiên hòa giải này bị hoãn vì ông Nguyễn Trung Cường (cán bộ địa chính phường) cho rằng phường đã không trực tiếp mời LS của bà Vân Anh tham gia.
Buổi hòa giải ngày 17/12/2021 cũng bị hoãn do LS của bà Vân Anh cáo bận dù đã được mời đúng thủ tục.
| |
Giấy tờ mua bán nhà của bố mẹ ông Toàn năm 1955. |
Cách xử lý của cơ quan chức năng có hợp lý?
Ông Toàn nói: “Tôi rất mệt mỏi, bất bình với cách làm việc trên đây. Phải chăng bà Vân Anh đang muốn gây khó và “câu giờ” với gia đình tôi, bởi nếu có quyền thừa kế thì tại sao bà này không khởi kiện ra Tòa đòi quyền lợi của mình? Nếu địa phương cứ viện vào lý do “đang tranh chấp” thì không biết đến bao giờ mẹ tôi năm nay 93 tuổi mới nhìn thấy sổ đỏ, trong khi đây là quyền lợi chính đáng của gia đình? Chẳng lẽ cơ quan nhà nước chịu “bó tay”, không thể làm thủ tục cấp sổ đỏ cho gia đình tôi nếu bà Vân Anh chỉ có đơn đến địa phương mà không khởi kiện ra tòa để làm rõ trắng đen?”.
Một LS thuộc Đoàn LS Hà Nội nhận định, nếu bà Vân Anh chỉ có đơn đề nghị dừng cấp sổ đỏ cho gia đình ông Toàn một cách chung chung thì không thể coi đây là tranh chấp vì không liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất (khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai 2013).
Nếu bà Vân Anh có đơn cho rằng mình có quyền thừa kế nhà đất 63 thì sau khi hòa giải không thành (trường hợp một trong các bên vắng mặt đến lần thứ hai cũng được coi là hòa giải không thành), UBND phường hoặc quận cần hướng dẫn bà này khởi kiện ra Tòa; “chứ chính quyền địa phương không thể cứ tổ chức hòa giải hết lần này đến lần khác được”, LS nói.
Đánh giá về việc trả hồ sơ của UBND quận, LS cho biết, theo khoản 11 Điều 7 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT, nếu ông Toàn đã có đủ hồ sơ; và không có tài liệu thể hiện việc thụ lý giải quyết tranh chấp; thì việc quận trả hồ sơ vì lý do chung chung “nhà đất có tranh chấp” là không hợp lý.
Trường hợp không đồng ý với việc bị trả hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ, ông Toàn có thể thực hiện quyền khiếu nại của mình hoặc khởi kiện với hành vi hành chính của cơ quan có liên quan.