“Nhà đầu tư Đức chưa hề lừa đảo ông Nam hay FaceCar”
FaceCar vốn là phần mềm ứng dụng gọi xe qua smartphone của nhóm startup Việt Nam được đưa vào sử dụng chính thức từ tháng 12 năm 2016. Theo App Annie xếp hạng ngày 4/3/2017, FaceCar chỉ xếp sau Grab và Uber đối với mảng ứng dụng đặt xe.
Tuy nhiên, ứng dụng FaceCar chỉ thực sự được “nóng” lên hơn bao giờ hết khi bất ngờ xuất hiện thông tin một nhà đầu tư từ Đức quyết định đầu tư 400 triệu USD trong 6 tháng cho công tác hoàn thiện hạ tầng, giải pháp công nghệ, xây dựng bộ máy hoạt động và thương hiệu; 20% được giải ngân trong 4 tháng tiếp theo.
Thương vụ FaceCar này càng trở thành cú hích cho các nhà khởi nghiệp 4.0 khi thông tin quá trình thương lượng này được hãng tin Bloomberg xác nhận. Hãng tin lớn hàng đầu nước Mỹ này đã đưa tin FaceCar, một ứng dụng Việt Nam tại phần tin tức dành riêng cho giới tài chính toàn cầu với 350.000 tài khoản VIP.
Tuy nhiên, ngay lúc sự việc tưởng chừng rất tốt đẹp, thì trên facebook cá nhân của ông Trần Thành Nam, đã xuất hiện bài viết với thông tin cho rằng phía nhà đầu tư Đức đã lừa đảo và hoàn toàn không có bất kỳ kế hoạch khả thi cho việc đầu tư và phát triển FaceCar.
Dòng facebook này ngay lập tức khiến cộng đồng khởi nghiệp 4.0 xôn xao. Hàng loạt báo chí đăng lại. Trong đó, cụ thể một trang thông tin của ngành IT cũng đăng tải nội dung thông báo “chấm dứt khẩn cấp” việc hợp tác này. Nội dung bài báo ghi rõ, khi liên hệ ông Trần Thành Nam, cá nhân ông Trần Thành Nam cho biết những thông tin đăng trên facebook là sự thật.
Càng bất ngờ hơn khi tiếp theo đó, bài viết của ông Trần Thành Nam trên facebook cá nhân của ông đã bị xóa khỏi facebook.
Và ngay sau bài viết “Vụ đầu tư 1 tỷ USD vào ứng dụng gọi xe FaceCar có dấu hiệu lừa đảo", làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự và uy tín của nhà đầu tư Đức, phía ICTNews đã đăng bài đính chính với nội dung “ông Nam Trần, nhà sáng lập ứng dụng gọi xe FaceCar khẳng định với ICTnews rằng nhà đầu tư Đức và FaceCar chưa từng ký kết hợp tác đầu tư với nhau, đồng thời khẳng định nhà đầu tư Đức chưa hề lừa đảo ông Nam hay FaceCar”.
Sự việc tưởng chừng lắng đọng khi mọi thông tin đã trôi qua, khi đôi bên lại tiếp tục thực hiện các công việc của mình, thì mới đây, trên facebook xuất hiện thông tin dẫn chứng đầy đủ cơ sở pháp lý, cho thấy, ông Trần Thành Nam đã vu khống nhà đầu tư một cách nhẫn tâm, buộc nhà đầu tư phải chịu rất nhiều tổn thất về danh dự, tài chính, kế hoạch kinh doanh trong thời điểm họ vừa gia nhập lĩnh vực công nghệ 4.0.
Trước hết, thông tin ông Trần Thành Nam là chủ của FaceCar là không đúng, không phải sự thật. Cụ thể, theo giấy chứng nhận đăng kí doanh nghiệp được cấp bởi Sở KH&ĐT TPHCM, thành viên góp vốn của Công ty TNHH Ứng dụng Công nghệ FaceCar là ông Nguyễn Ánh Dương với 51% cổ phần và bà Huỳnh Thị Nga với 49% cổ phần.
Như vậy, ngay từ thời điểm kêu gọi hợp tác với nhà đầu tư, ông Trần Thành Nam không được xem là người sở hữu hợp pháp của ứng dụng FaceCar.
Theo giới chuyên môn phân tích, nếu ứng dụng này chưa được chuyển nhượng cho Công ty TNHH FaceCar, trở thành tài sản do Cty FaceCar quản lý và khai thác, thì thực ra FaceCar là ứng dụng đang hoạt động chưa được pháp luật Việt Nam bảo hộ.
Như vậy, giấy phép này, nếu có, sẽ được cấp cho Công ty TNHH Ứng dụng Công nghệ FaceCar chứ không phải ứng dụng FaceCar. Trong khi đó, ở trường hợp thứ 2, nếu ứng dụng FaceCar đã được chuyển nhượng trở thành tài sản do Công ty FaceCar quản lý và khai thác thì người có trách nhiệm quản lý, sở hữu ứng dụng này phải là Công ty FaceCar, tức là ông Nguyễn Ánh Dương với 51% cổ phần và bà Huỳnh Thị Nga với 49% cổ phần.
Ngoài ra, khi ông Dương đã ký hợp đồng hợp pháp chuyển nhượng toàn bộ quyền sở hữu, điều phối công ty cho người khác thì ông Trần Thành Nam càng không có bất kỳ tư cách pháp lý để chứng minh là chủ sở hữu.
Ở cả 3 trường hợp, ông Trần Thành Nam đều không có bất kỳ pháp nhân nào để tiến hành kêu gọi, thương lượng, thỏa thuận liên quan FaceCar, càng không có đủ tư cách để kết luận phía nhà đầu tư lừa đảo cá nhân mình.
Đại diện truyền thông của nhà đầu tư người Đức đã phản hồi về sự việc nêu trên rằng cả hai bên chỉ cùng bàn thảo về việc hợp tác đầu tư phát triển dự án FaceCar tại Việt Nam nhưng chỉ dừng lại ở mức độ thẩm định, khảo sát dự án, nên việc bị cáo buộc là “lừa đảo” hay có “dấu hiệu lừa đảo” là không đúng với bản chất sự việc, khiến phía nhà đầu tư trở thành nạn nhân, ảnh hưởng uy tín và thương hiệu.
Tại thời điểm 3 năm trước, khi nhà đầu tư tuyên bố đầu tư 1 tỷ USD cho một ứng dụng đặt xe của người Việt, đã khiến tạo ra 2 làn sóng. Một là hào hứng, chờ đón. Hai là nghi ngờ, phân vân liệu con số khủng kia có là vô lý.
Việc ông Trần Thành Nam vội vã thông báo việc chấm dứt khẩn cấp việc hợp tác với một nhà đầu tư, trong khi, tại thời điểm đó, ông này chưa chứng minh được là người giữ quyền sở hữu, cũng như không thể hình dung thực tế số tiền buộc phải đầu tư cho ứng dụng đặt xe, trên thực tế phải cạnh tranh với cả Grab và Uber, sẽ vô cùng khốc liệt .
Quay trở lại thời điểm 2016, trong buổi gặp gỡ báo giới TP.HCM, nhà đầu tư khẳng định sẽ giải ngân khoảng 400 triệu USD trong 6 tháng tới cho công tác hoàn thiện hạ tầng, giải pháp công nghệ, xây dựng bộ máy hoạt động và thương hiệu; 20% được giải ngân trong 4 tháng tiếp theo, từ đó làm cơ sở đưa FaceCar ra các thị trường quốc tế khác gồm Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Philippines.
Như vậy, việc phải chi trả toàn bộ các chi phí cho công tác hoàn thiện hạ tầng, cũng như phát triển tại 4 quốc gia khác, ngoài phạm vi Việt Nam mà nhà đầu tư vào FaceCar dự toán là hoàn toàn chính xác, khoa học và phù hợp.
Vụ việc tuy đã khép lại, nhưng là bài học quý giá đối với các hoạt động kêu gọi vốn của các Start up. Đồng thời, cũng đã đến lúc, cần có hệ thống pháp luật để bảo vệ nhà đầu tư trong tiến trình tìm hiểu, rốt vốn, triển khai việc góp vốn, nhằm tránh vừa bị mất tiền và ảnh hưởng đến uy tín.