Liên tiếp vi phạm
Mới đây nhất, vào chiều 28/6, xe khách giường nằm 45 chỗ biển số Lào đã đi lùi trên đường vành đai 3 trên cao từ khu vực tòa nhà Keangnam về lối xuống siêu thị Big C (khoảng gần 2 km).
Sáng 23/6, qua hệ thống camera giám sát, Công ty TNHH Một thành viên quản lý và khai thác đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng (Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam-VIDIFI) đã phát hiện 3 ô tô, gồm: một xe khách 12 chỗ biển kiểm soát tỉnh Tây Ninh, một xe 7 chỗ biển Hà Nội và một xe biển tỉnh Quảng Ninh đi lùi trên tuyến đường này. Trước đó, vào hồi 17 giờ 57 phút ngày 21/6, VIDIFI đã phát hiện xe ôtô biển kiểm soát 18A-15073 lùi từ làn số 2 tại lý trình Km74+300 về nút giao Quốc lộ 10 trái tuyến và suýt bị một chiếc xe bồn và một ô tô khác đâm trúng.
Không lâu trước đó, cũng liên tiếp xuất hiện các trường hợp xe đi lùi, đi ngược chiều trên cao tốc. Ngày 24/11/2018, một xe 7 chỗ chạy lùi trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên vì đi quá nút giao. Ngày 30/11, một chiếc 4 chỗ lùi trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng cũng vì đi quá nút giao QL 38.
Cũng vào tháng 11/2018, tại nút giao đầu Pháp Vân lên đường vành đai 3 (Hà Nội) xuất hiện vi phạm tương tự. Clip cho thấy một tài xế điều khiển xe Toyota Vios một hãng taxi biển số 30A-089.98 lùi trên đường vành đai trên cao ngay tại nút giao khá nhạy cảm.
Ngày 13/11, trên mạng xã hội facebook xuất hiện clip độ dài 30 giây ghi lại cảnh một chiếc xe ô tô lao đi vun vút ngược chiều trên tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, bất chấp nguy hiểm cho các phương tiện khác…
Không chỉ là câu chuyện ý thức
Với tốc độ cho phép tối đa là 120 km/h, nếu xảy ra va chạm trên cao tốc, hậu quả để lại sẽ vô cùng lớn. Đơn cử là vụ tài xế điều khiển xe Innova chở 10 người trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên đã lùi xe về hướng Hà Nội nhằm đi ra nút giao Yên Bình (huyện Sông Công). Cùng lúc, tài xế điều khiển ô tô kéo rơ moóc chở thép đi tới.
Dù thấy xe Innova đi lùi nhưng tài xế xe container không phanh ngay, muốn vượt lên tránh. Tuy nhiên, do bên trái xe của Hoàng có xe khác đi tới nên tài xế này không thể điều khiển xe vượt lên. Kết quả, khi cách xe Innova 10m, Hoàng mới phanh xe nên đã xảy ra tai nạn khiến 4 người chết, 6 người bị thương.
Có thể thấy những hành vi đi lùi, đi ngược chiều vẫn xuất hiện “như cơm bữa” và luôn tái diễn ở nhiều tuyến cao tốc. Đáng nói hơn, khi xe lùi những lái xe cùng chiều lại không phân biệt được vì chỉ nhìn thấy đuôi xe, đến khi nhận ra xe đi lùi thì không kịp, nhất là đối với những xe container đi phía sau. Ở cao tốc, tính sai khoảng cách 20 m là tai nạn chết người.
Khách quan nhìn nhận, việc đi lùi hay ngược chiều trên cao tốc là do tình huống lái xe đi quá nút giao dẫn đến. Anh Bùi Văn Hiếu (Thái Bình), một lái xe cho hay: “Với những tài xế do chưa có nhiều kinh nghiệm, lái xe với tốc độ cao nên khó quan sát; lại cộng thêm việc lắp đặt biển báo tại một số cao tốc chưa hợp lý, quá ít, hoặc quá nhiều cũng là nguyên nhân khiến lái xe đi quá nút giao”.
Để chấm dứt tình trạng lùi xe, đi ngược chiều trái phép trên cao tốc, thiết nghĩ các cơ quan chức năng cần tiếp tục xử lý mạnh tay hơn đối với các trường hợp vi phạm. Các tài xế lưu thông trên cao tốc cũng cần nâng cao ý thức tham gia giao thông, trong mọi trường hợp, phải tập trung chú ý đến biển báo, giảm tốc độ khi chuẩn bị đến nút giao, đó chính là cách tôn trọng tính mạng của bản thân và những người khác.
Bên cạnh đó, về tổ chức giao thông, cần tổ chức giao thông một cách tổng thể và hợp lý hơn, hoàn thiện hệ thống bản đồ số về lộ trình tuyến đường, làn đường, hệ thống biển báo… trên các tuyến đường cao tốc. Bởi hiện nay, hệ thống biển báo đường bộ nói chung và cao tốc của nước ta đang nặng về “biển báo cấm”, trong khi hệ thống “biển báo hướng dẫn” có tác dụng rất tốt lại chiếm ít hơn.
Trao đổi về vấn đề này, luật sư Phan Tiến Duy – Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết: “Hiện nay, pháp luật đã có quy định rõ ràng về những hành vi lùi xe trái phép trên cao tốc. Theo đó, người điều khiển phương tiện giao thông có những hành vi vi phạm quy định trên đường cao tốc sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 46/2016 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Mức phạt cao nhất là 8 triệu đồng.
Trường hợp điều khiển ô tô đi ngược chiều trên đường cao tốc thì theo Điểm a Khoản 8, Điều 5 Nghị định 46/2016/NĐ-CP, sẽ bị phạt tiền từ 7 – 8 triệu đồng. Theo Điểm đ Khoản 12, Điều 5, ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung là bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 4 tháng đến 6 tháng…