Chiều 25/5, tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV (Phường 5, Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng) đã diễn ra lễ công bố hoàn thành Dự án Bảo tồn mộc bản triều Nguyễn do Quỹ Bảo tồn Văn hóa của Đại sứ Hoa Kỳ (AFCP) tài trợ. Tham dự lễ công bố có Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper và Cục trưởng Cục Văn thư & Lưu trữ Nhà nước Đặng Thanh Tùng.
Mộc bản triều Nguyễn là khối di sản quý giá có giá trị trên nhiều phương diện như lịch sử, địa lý, chính trị - xã hội, quân sự, pháp chế, giáo dục, văn hóa thời kỳ cận đại; ghi chép về việc giao thương kinh tế, văn hóa giữa Việt Nam với các nước trên thế giới như Mỹ, Pháp, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Campuchia.
Ngoài giá trị về mặt sử liệu, tài liệu Mộc bản còn có giá trị về nghệ thuật chế tác, thể hiện sự phát triển nghề khắc in bản gỗ của nền văn minh, văn hóa nhân loại. Chính vì những tính chất quan trọng đó mà Mộc bản triều Nguyễn đã được UNESCO xếp hạng trong di sản tư liệu thế giới ngày 31/7/2009. Đây cũng chính là Di sản tư liệu thế giới đầu tiên của Việt Nam.
 |
Ông Đặng Thanh Tùng, Cục trưởng Cục Văn thư & Lưu trữ Nhà nước (Bộ Nội vụ) phát biểu tại buổi lễ. |
Tháng 7/2020, Quỹ Bảo tồn Văn hóa của Đại sứ Hoa Kỳ đã tài trợ Cục Văn thư & Lưu trữ Nhà nước Việt Nam với số tiền 88.209 đô la Mỹ để bảo tồn 500 Mộc bản triều Nguyễn đã xuống cấp tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia số 4. Đây là một minh chứng cho tầm quan trọng của Mộc bản triều Nguyễn đối với di sản tư liệu thế giới.
Theo ông Đặng Thanh Tùng, Cục trưởng Cục Văn thư & Lưu trữ Nhà nước (Bộ Nội vụ), mặc dù Chính phủ Việt Nam đã có nhiều đề án lớn nhằm bảo tồn mộc bản triều Nguyễn nhưng do lão hoá tự nhiên, khí hậu nhiệt đới, các hoạt động của nấm và côn trùng nên vẫn còn nhiều vấn đề nổi cộm, cần sự chung tay của cộng đồng trong việc kéo dài tuổi thọ các mộc bản.
Dự án Bảo tồn mộc bản do AFCP viện trợ năm 2020 đã được thực hiện thành công với sự tham gia của nhiều chuyên gia, cán bộ lưu trữ tay nghề cao và giàu kinh nghiệm.
 |
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper. |
“Tuy nhiên thành công lớn nhất của dự án là góp phần nâng cao nhận thức của của cán bộ quản lý di sản và người dân trong việc bảo tồn di sản, rèn luyện kỹ năng bảo quản mộc bản cho cán bộ tại Trung tâm lưu trữ Quốc giá IV. Đây cũng là sự ghi nhận thành quả tích cực của quá trình hợp tác và mối quan tâm của cộng đồng quốc tế, trong đó có chính phủ Hoa Kỳ trong công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di sản tư liệu, đặc biểu là mộc bản triều Nguyễn. Sự hỗ trợ quý báu ấy góp phần thắt chặt giao lưu văn hoá và củng cố tình hữu nghị giữa hai quốc gia”, ông Tùng nhấn mạnh.
 |
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam và Cục trưởng Cục Văn thư & Lưu trữ Nhà nước nghe giới thiệu về mộc bản. |
Tại Lễ công bố, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper cho biết Mộc bản Triều Nguyễn là một loại hình tài liệu đặc biệt về hình thức, nội dung và phương thức chế tác. Được UNESCO công nhận là di sản tư liệu thế giới, mộc bản là nguồn tài liệu tin cậy quý giá phục vụ cho việc học và nghiên cứu lịch sử Việt Nam.
Phái đoàn Ngoại giao Hoa Kỳ rất vinh dự được chung tay cùng Cục văn thư và lưu trữ nhà nước trong việc bảo tồn kho báu quý giá này thông qua AFCP. Cũng theo Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Bảo tồn di sản văn hóa chỉ là một trong nhiều lĩnh vực hợp tác giữa hai nước. Trong các lĩnh vực khác như thương mại, phát triển, giáo dục, y tế, năng lượng và an ninh, Hoa Kỳ và Việt Nam luôn đồng hành vì một cam kết chung về hòa bình và thịnh vượng.
 |
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam hào hứng khi nghe giới thiệu về những mộc bản nói về quan hệ hai nước Việt - Hoa Kỳ. |
