Xã Hùng Lô (thuộc TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) xưa nay vốn nổi tiếng là vùng đất màu mỡ, được bồi đắp phù sa bởi dòng sông Lô hiền hòa, thơ mộng. Chính điều này đã tạo thuận lợi cho nông nghiệp phát triển, cho ra những hạt lúa óng mẩy, căng tròn, vàng ươm để làm nguyên liệu sản xuất nên thứ đặc sản nổi tiếng - mì gạo Hùng Lô. “Cha truyền con nối”, chẳng ai biết chính xác nghề làm mì gạo Hùng Lô có tự bao giờ, chỉ biết từ rất lâu đời. Người dân xã Hùng Lô cứ truyền nghề cho nhau từ lớp này qua lớp khác, gắn bó với nó.
Chia sẻ với phóng viên, ông Cao Đăng Duy - Giám đốc HTX mì gạo Hùng Lô cho biết, đây là nghề truyền thống của làng, làng nghề làm mì gạo được công nhận từ năm 2004, sau đó, để chủ động trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của làng nghề, năm 2016 Hợp tác xã mì gạo Hùng Lô được thành lập .
Trong những ngày đầu còn bỡ ngỡ, HTX gặp rất nhiều khó khăn về thị trường. Lúc đấy chủ yếu chỉ là sản xuất “thô”, buộc lạt, đóng trần. Trước thực trạng này, các thành viên trong HTX đã đầu tư đổi mới công nghệ thiết bị sản xuất để nâng cao chất lượng sản phẩm. Đến năm 2017 HTX được nhận Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm Mì gạo Hùng Lô.
"Đây là mốc đánh dấu cho thương hiệu Mì gạo Hùng Lô, đồng thời là nguồn động lực to lớn, là tiền đề cho HTX tiếp tục mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh, từng bước nâng tầng sản phẩm, thương hiệu. Quá trình đóng gói bao bì, sản phẩm, các thành viên của HTX đều sử dụng logo thương hiệu đã đăng ký để người tiêu dùng dễ dàng, thuận lợi trong việc truy xuất nguồn gốc. Khi đăng kí thương hiệu, có đầy đủ cơ sở pháp lý mới có thể kí kết hợp đồng với các hệ thống siêu thị”, ông Duy chia sẻ.
 |
Ông Cao Đăng Duy đang chia sẻ về các sản phẩm của HTX với phóng viên |
Để cho ra lò những sợi mì, sợi bún sạch phải qua nhiều công đoạn kỹ lưỡng, tỉ mẩn; Nguyên liệu làm mì phải chọn loại gạo sạch, ngâm khoảng 4 tiếng đồng hồ để gạo mềm. Sau khi ngâm, gạo phải rửa thật sạch rồi cho vào máy xát thành bột khô. Khi đã có thành phẩm là bột gạo khô, mịn lúc này người thợ mới trộn bột với nước theo tỷ lệ phù hợp.
Bột sau khi trộn với nước theo tỉ lệ phù hợp sẽ được đổ vào máy làm bún. Sau đó, những sợi bún trắng ngần, dai dẻo từ từ được đẩy ra, lúc này người thợ sẽ cắt thành từng đoạn ước chừng khoảng 1 cân và đặt lên giá phơi, công việc này thường được thực hiện trong khoảng thời gian sáng sớm, vì như vậy sẽ đảm bảo mì được phơi khô trong ngày.
 |
Để cho ra lò những sản phẩm mì sạch trải qua nhiều công đoạn, trong đó có công đoạn phơi khô |
Cũng theo ông Cao Đăng Duy, HTX có rất nhiều sản phẩm, nhưng hai mặt hàng chính là mì bún và mì phở. HTX cũng đang sản xuất thêm một số mặt hàng khác như bún dưa hấu, mì thanh long, mì rau ngót, rau cải… và sản phẩm chuyển đến tay khách hàng phải là sản phẩm sạch với nhiều kênh phân phối.
Mì gạo Hùng Lô đã có đầy đủ các điều kiện theo quy định chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho sản phẩm. Sản phẩm đã được kết nối tiêu thụ trên các hệ thống siêu thị như Co.opmart, Big C, Vinmart... và đại lý của 42 tỉnh thành trên cả nước. HTX đã ký được hợp đồng tiêu thụ sản phẩm sang thị trường Nhật Bản và sẽ được xuất khẩu vào cuối tháng 11/2022.
 |
Một số sản phẩm của mì gạo Hùng Lô |
“Hiện nay đa phần là kênh truyền thống, các chợ trung tâm, đầu mối lớn, các cửa hàng và hệ thống siêu thị, có nhân viên trực tiếp đi kê đơn và trả hàng. Sau khi kết nạp thành viên khác vào hợp tác xã thì chúng tôi chủ yếu tập trung vào sản xuất, còn việc bán hàng sẽ có các nhà phân phối tại các tỉnh đảm nhiệm. Mì gạo Hùng Lô đã có mặt trên nhiều tỉnh thành. Cơ sở sản xuất mì gạo đã liên tục đón các đoàn khách trong và ngoài nước tham gia học hỏi, trải nghiệm quy trình sản xuất mì gạo tại Hùng Lô", ông Duy cho biết thêm.
Tổng sản lượng mì gạo của HTX năm 2021 đạt 1.600 tấn mì, tương đương doanh thu đạt 35,8 tỉ đồng; 9 tháng đầu năm 2022 sản lượng ước đạt trên 1.500 tấn, doanh thu đạt trên 20 tỉ đồng. HTX tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 35 lao động có thu nhập bình quân đạt 6 - 7,5 triệu đồng/người/tháng. Sản phẩm của HTX hiện sản xuất và bán hết trong tháng không có sản phẩm tồn kho.
Trao đổi với phóng viên báo Pháp luật Việt Nam, ông Đặng Thế Kiên – Trưởng phòng Quản lý thương mại (Sở Công thương tỉnh Phú Thọ) ghi nhận và đánh giá cao các sản phẩm của mì gạo Hùng Lô.
“Trên địa bàn tỉnh Phú Thọ hiện nay, mì gạo Hùng Lô đang phát triển rất tốt. Chúng tôi đã tổ chức đi xúc tiến thương mại, giới thiệu ở nhiều nơi. Mặc dù là hợp tác xã nhưng sau khi nâng cao dây chuyển sản xuất, nâng cao chất lượng và được sự hỗ trợ của các cơ quan, ban ngành mì gạo Hùng Lô đã phát triển mạnh mẽ, phân phối hàng theo hệ thống các chuỗi siêu thị và được rất nhiều người yêu thích. Khi chúng tôi đi xúc tiến, giới thiệu tại các tỉnh nhiều người thử ăn và rất thích sản phẩm này vì nó rất dễ ăn, sau đó họ tìm đặt mua nên sản phẩm sản xuất ra tiêu thụ rất tốt.”
 |
Ông Đặng Thế Kiên – Trưởng phòng Quản lý thương mại (Sở Công thương tỉnh Phú Thọ) đánh giá cao chất lượng của mì Hùng Lô |
Nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ và tâm huyết phát huy nghề truyền thống của ông cha để lại, HTX Mì gạo Hùng Lô hôm nay đã có chỗ đứng ổn định trên thị trường, đưa sản phẩm không ngừng vươn xa, được nhiều người tiêu dùng đón nhận.
Mì gạo Hùng Lô là sản phẩm đạt 4 sao theo tiêu chuẩn OCOP và vinh dự nhận nhiều giải thưởng cấp tỉnh và cấp quốc gia như: Chứng nhận “Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực - năm 2018”, “Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia - năm 2019”, Chứng nhận là điển hình tiên tiến, tiêu biểu trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2015 -2020”, Bằng khen “đã có thành tích xuất sắc trong triển khai thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2018-2020” của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT…
