Lập chốt canh rừng 24/24 giờ
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tổng diện tích rừng tự nhiên của làng Hà Ri là 618 ha từ khu vực suối Tà Má (thuộc làng Hà Ri) đến khu vực suối nước Tấn (thuộc thôn Vĩnh Thọ, xã Vĩnh Hiệp) với nhiều lâm sản quý như chò, muồng, hương, cà te… từng trở thành miếng mồi béo bở của đám lâm tặc. Những cây to bị đốn ngã, hệ sinh thái rừng bị đảo lộn, lực lượng chức năng mỏng phải gồng mình đối phó với nạn phá rừng trái phép.
Ông Đinh Thái, Trưởng làng Hà Ri, cho biết: “Làng sống được là nhờ rừng, nên nhiều lần chứng kiến lâm tặc chặt phá rừng, người làng rất bức xúc, họ sống không yên. Vì vậy người làng đã bàn với nhau sẽ đứng ra giữ rừng. Nhiệm vụ bảo vệ rừng không chỉ ở những cán bộ kiểm lâm mà cả dân làng. Chung tay góp sức thì mới mong giữ được rừng”.
Bức xúc trước thực trạng rừng bị tàn phá, ngày 1/6/2015, dân làng Hà Ri đã xin phép chính quyền cho lập tổ, chốt bảo vệ rừng. Lúc đầu tổ chỉ có 30 thành viên, sau đó dân trong làng ủng hộ nhiệt tình, số thành viên hiện lên tới trên 100 người.
Sau khi thành lập, các thành viên bắt đầu chia ra thành từng tổ nhỏ gồm 3 người. Mỗi tổ sẽ thay phiên túc trực tại chốt canh gác rộng chừng 9m2, được dựng ngay con đường độc nhất dẫn vào rừng từ 7h hôm trước đến 7h ngày hôm sau.
Ngoài canh gác, các thành viên còn có nhiệm vụ đi tuần tra trong rừng. Trong quá trình làm nhiệm vụ, nếu phát hiện có hoạt động khai thác lâm sản trái phép thì phải lập tức thông báo với lực lượng chức năng như chính quyền địa phương, kiểm lâm địa bàn để có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Đồng thời, họ còn tham gia chữa cháy nếu có.
Anh Đinh Kơi, công an viên kiêm tổ trưởng tổ bảo vệ rừng làng Hà Ri, cho biết: “Mỗi tháng tổ triển khai hai đợt tuần tra lớn. Mỗi đợt có khoảng 50 người. Ngoài ra mỗi phiên trực tại chốt canh gác các thành viên cũng đi tuần, quan sát và báo cáo tình hình.
Các thành viên khác cũng luôn trong tư thế sẵn sàng hỗ trợ khi có tình huống khẩn cấp. Số điện thoại của trưởng làng, tổ trưởng trở thành đường dây nóng khi phát hiện khai thác rừng. Bên cạnh đó, mỗi tháng, tổ công tác bảo vệ rừng sẽ họp lại để kiểm tra hoạt động, đề ra các biện pháp tháo gỡ khó khăn”.
Anh Đinh Kiều (40 tuổi) trực tại chốt canh gác, chia sẻ: “Trước kia do chưa hiểu biết nên tôi từng đi chở gỗ thuê cho bọn lâm tặc nhưng sau đó được chính quyền địa phương vận động, tôi vỡ lẽ nên nghỉ hẳn. Từ đó, vợ chồng tôi làm rẫy, chăn nuôi và tham gia các hoạt động hữu ích ở làng”.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, anh Kiều cũng là một trong những người tham gia tổ bảo vệ rừng sớm nhất. Hiện có khoảng 1 nửa số thành viên trong tổ từng có quá khứ như anh Kiều nhưng giờ thì một lòng căm ghét lâm tặc, một mực giữ rừng.
“Ở đời, ai cũng có lúc lỗi lầm, nhưng mình biết sửa và làm lại thì tốt chứ sao đâu. Từ ngày tham gia bảo vệ rừng, tôi mới biết lợi ích của rừng nên căm thù bọn lâm tặc. Tôi rất vui vì mình góp được một phần công sức nhỏ trong việc bảo vệ sự bình yên, cũng như màu xanh của buôn làng”, anh Kiều vui vẻ cho biết.
Nhờ công tác tuyên truyền, vận động cùng với việc thấy được lợi ích từ bảo vệ rừng, đến nay nhiều người dân làng Hà Ri tự nguyện tham gia tổ bảo vệ rừng, trong đó có nhiều thành viên mới tuổi đôi mươi. Gặp Đinh Xuân Toàn (19 tuổi) đang túc trực tại chốt canh gác, chúng tôi hỏi có sợ bị lâm tặc tấn công không?
Toàn lắc đầu nhanh nhảu: “Mình làm việc đúng mà sao phải sợ. Thanh niên cả làng này đều thế, chẳng cần vũ khí gì, chỉ cần có sức khỏe, đôi chân dẻo dai lội rừng và tâm huyết với rừng thì lâm tặc đều phải sợ hết”.
 |
| Anh Đinh Kiều túc trực tại chốt canh gác. |
Nửa đêm vào rừng bắt lâm tặc
Theo tìm hiểu của chúng tôi, làng Hà Ri hiện có 142 hộ gia đình với 514 nhân khẩu, gồm 4 dân tộc anh em đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó, chủ yếu là người Ba Na. Trung bình, mỗi nhà đều có một người tham gia tổ bảo vệ rừng.
“Đến giờ thì ai cũng hiểu, cũng biết rừng quan trọng như thế nào nên đều tham gia tổ bảo vệ rừng. Trung bình, mỗi nhà đều có một người tham gia. Có nhiều đêm, dân làng huy động thêm lực lượng để ứng trực với tổ bảo vệ rừng. Thấy ý thức của người dân tốt vậy, tôi mừng lắm”, ông Đinh Thái bộc bạch.
Từ khi thành lập đến nay tổ đã tham gia phát hiện khoảng 20 vụ khai thác rừng trái phép, giao nộp cho chính quyền, ngành chức năng xử lý. Điển hình như vào tháng 9/2015, trong lúc đi kiểm tra rừng tại khu vực núi Hòn Dựng, tổ tuần tra phát hiện một nhóm đối tượng đang chặt trái phép những cây gỗ quý. Sau khi báo cáo với lực lượng kiểm lâm địa bàn, tổ bảo vệ rừng đến ngăn chặn, thu được tang vật và bàn giao cho ngành chức năng 2,02 m3 gỗ chò, chiều dài mỗi súc gỗ là 3,5m.
Nước da rám nắng, đôi chân lội rừng tuần tra dẻo dai, những thanh niên to khỏe trong làng như anh Kiều, Toàn đứng trong tổ bảo vệ khiến lâm tặc phải chồn chân tháo chạy mỗi khi bắt gặp.
“Có hôm vừa đi rẫy về, ngồi vào mâm cơm thì điện thoại reo báo có lâm tặc đang chuyển gỗ từ trong rừng, tôi bỏ chén, gọi điện cho các anh em khẩn trương vào rừng. Khi các thành viên của tổ cùng lực lượng chức năng đến thì đám lâm tặc nghe động đã bỏ của tháo chạy. 26 người kéo gỗ từ trên núi Hòa Dưng về giao cho cơ quan chức năng xử lý”, anh Kiều cho biết.
Nói rồi, anh Kiều bảo: “Ở đây ai cũng vậy, cơm thì ăn ở nhà, tối đói thì chế mì tôm nhưng chưa một ai vắng mặt tại chốt. Ai đến phiên mà bận việc gia đình hoặc ốm đau thì sẽ phải bố trí người thay thế. Còn chuyện bỏ bữa hay đêm đang ngon giấc lại bỏ vào rừng để bắt lâm tặc không còn xa lạ. Ai cũng hào hứng, cảm thấy vinh dự vì được chung tay góp một phần công sức cho công việc cộng đồng”.
Dù bận bịu với công việc mưu sinh hằng ngày, nhưng hễ nhận được tin báo có lâm tặc đang chuyển gỗ từ trong rừng là các thành viên lập tức lên đường. “Mặc dù có những hôm không phải là phiên trực của mình, nhưng nghe tổ trưởng gọi đi bắt lâm tặc là lên đường ngay. Đó là nhiệm vụ chung nên không ai nề hà gì cả. Bắt được lâm tặc thì cái bụng mới yên tâm mà làm ăn sinh sống”, Toàn cho biết.
Trưởng làng Đinh Thái cho biết: “Thành công lớn nhất là dân ở đây ai cũng nhận thức được ý nghĩa của việc bảo vệ rừng, căm ghét cái xấu, lâm tặc tàn phá rừng. Họ bất chấp khó khăn, nguy hiểm và tìm mọi cách để giữ được rừng của làng Hà Ri.
Nhờ vậy, thời gian qua khu rừng này đã vắng bóng lâm tặc. Điều đáng ghi nhận là hơn 50% thành viên trong tổ bảo vệ rừng trước đây từng tham gia phá rừng nay lại tham gia công tác bảo vệ rừng tích cực, đơn cử như trường hợp của anh Đinh Kiều, Đinh Văn Sơn, Đinh Hùng”.
Nói về tổ bảo vệ rừng của dân làng Hà Ri này, ông Phạm Văn Thơm, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hiệp, giọng đầy tự hào: “Từ khi có tổ bảo vệ rừng do người dân làng Hà Ri thành lập cho đến nay nạn phá rừng, khai thác và vận chuyển gỗ trái phép cũng như phòng chống cháy rừng hiệu quả, phát hiện kịp thời. Đây là điều rất đáng ghi nhận của người dân làng Hà Ri mà không phải địa phương nào cũng làm được. Vì thế, việc thành lập tổ bảo vệ rừng như thế này rất đáng để học hỏi và nhân rộng”.
