Đào đất không phép
Có mặt tại khu vực có tục danh là hồ Đá Bàn, thuộc thôn Ngãi An, xã Cát Khánh, huyện Phù Cát, chưa đầy 30 phút chúng tôi thấy hàng chục lượt xe tải hiệu Chiến Thắng ra vào “ăn” đất. Còn chiếc máy đào hiệu Hitachi hoạt động hết công suất, liên tục múc đất đổ lên những xe tải đang đứng đợi. Khi đầy đất, xe này nhanh chóng chuyển bánh nhường chỗ cho xe khác; sau đó chở đất đi theo hướng từ hồ Đá Bàn xuống bờ biển Đề Gi.
Hiện trường khai thác đất là khu vực rộng hàng ngàn mét vuông được bao bọc xung quanh bởi rừng keo nguyên liệu giấy. Sau thời gian dài bị tận thu đào móc, khu đất xuất hiện hàng loạt hố sâu hoắm, tạo thành lòng chảo khá sâu so với mặt bằng xung quanh.
Qua tìm hiểu được biết, đơn vị khai thác đất là Cty TNHH Xây dựng - Thương mại và dịch vụ Tín Thành (Cty Tín Thành, có trụ sở tại xã Cát Thành). Hiện Cty này đang thi công một số công trình tại trụ sở UBND xã Cát Khánh nên dư luận địa phương hoài nghi rằng UBND xã Cát Khánh “ngó lơ” để Cty khai thác trái phép.
Bà Trần Thị Bảy, người dân ở thôn Ngãi An phàn nàn: “Không chỉ bây giờ mà trước đây, Cty Tín Thành cũng đã lấy đất ở khu vực hồ Đá Bàn chở đi. Những xe chở đất không được che chắn cẩn thận khiến đất rơi vãi trên đường, vừa gây ô nhiễm môi trường, vừa mất an toàn giao thông. Không biết có được cấp phép không mà họ lấy đất rất công khai nhưng chẳng thấy chính quyền địa phương kiểm tra, xử lý”.
“Chắc Cty Tín Thành đang xây dựng một số công trình tại trụ sở UBND xã Cát Khánh nên được “ưu tiên” cho khai thác đất. Đơn vị này lấy đất chở tới đổ tại tuyến đường dọc bờ biển Đề Gi để phục vụ việc đi lại, ra vào một số quán kinh doanh dịch vụ ăn uống nơi đây” - một người dân xin được giấu tên, ở thôn An Quang Đông (xã Cát Khánh) cho biết.
Từ phản ánh của người dân, chúng tôi liên hệ với lãnh đạo UBND xã Cát Khánh và được ông Đinh Thành Tiến, Chủ tịch xã khẳng định: “Hiện địa phương chưa có khu vực nào được ngành chức năng quy hoạch, cho phép khai thác đất. Cty Tín Thành hoạt động khai thác đất là vi phạm các quy định pháp luật về đất đai, tài nguyên khoáng sản”.
Khẳng định như vậy, nhưng khi chúng tôi đề cập việc tại sao địa phương không ngăn chặn, xử lý thì ông Tiến cho rằng: “Cty Tín Thành khai thác đất để đổ một số tuyến đường trong xã, tuy nhiên việc lấy đất chưa được cơ quan chức năng cấp phép. UBND xã sẽ cho bộ phận chuyên môn kiểm tra lại việc này”.
 |
| Máy đào hối hả múc đất lên các xe tải đang đứng đợi |
Công khai “móc ruột” lòng sông
Gần đây, dòng sông La Tinh - đoạn chảy qua địa bàn thôn Tân Xuân và Vinh Kiên (xã Cát Hanh) trở nên ồn ào, nhộn nhịp bởi hoạt động rầm rộ của máy đào và xe tải vận chuyển cát. Một đoạn sông dài khoảng 2km nhưng có tới 2 địa điểm đang hoạt động khai thác; trong đó, mỏ cát tại thôn Vinh Kiên đã được cơ quan chức năng của tỉnh cho phép một đơn vị thăm dò, khai thác; còn mỏ cát tại thôn Tân Xuân do Cty Hiệp Thành (trụ sở tại xã Cát Trinh, huyện Phù Cát) tự ý khai thác. Trong quá trình hoạt động, 2 điểm khai thác cát gây không ít phiền toái, bức xúc, ảnh hưởng xấu đến đời sống của người dân địa phương.
Trung tuần tháng 8/2016, có mặt tại “mỏ” cát thuộc địa phận thôn Tân Xuân, chúng tôi thấy máy đào hối hả múc cát đổ lên xe tải chở đến tập kết tại một bãi đất trống cạnh bờ sông. Thấy có người lạ chụp ảnh, tài xế máy đào tạm ngưng hoạt động, còn xe tải chở cát cũng di tản đi nơi khác.
Qua tìm hiểu, Cty Hiệp Thành khai thác cát để phục vụ xây dựng đường giao thông bê tông nông thôn tại một số thôn thuộc xã Cát Hanh. Đáng nói, hoạt động khai thác cát của đơn vị này chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép khiến một số người dân bất bình bởi trước kia họ dùng cuốc, xẻng múc cát thì UBND xã Cát Hanh và các ngành chức năng ngăn chặn, xử lý. Nhưng nay, Cty Hiệp Thành dùng máy đào khai thác cát rầm rộ với khối lượng lớn thì chẳng thấy chính quyền địa phương và ngành chức năng kiểm tra, xử lý.
“Hết Cty Tân Lập (Cty TNHH Tân Lập được tỉnh cho phép thăm dò, khai thác cát tại sông La Tinh - PV) khai thác cát, giờ đến Cty Hiệp Thành tham gia hoạt động. Lòng sông La Tinh trở nên nham nhở, tan hoang, xuất hiện nhiều hố sâu. Nếu cứ tiếp diễn như thế này, không chỉ đất 2 bên bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến mạch nước ngầm nơi đây”, một người dân thôn Tân Xuân lo lắng.
Liên quan việc này, ông Võ Văn Sáu, Chủ tịch UBND xã Cát Hanh xác nhận: “Đúng là Cty Hiệp Thành khai thác cát tại sông La Tinh để xây dựng một số tuyến đường giao thông ở thôn Tân Xuân, Vinh Kiên, Khánh Lộc. Việc khai thác cát chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép, nhưng do đơn vị này muốn tận dụng nguồn cát có tại chỗ nên mới khai thác”. Còn ông Tạ Công Thượng, Trưởng phòng TN&MT huyện Phù Cát cho biết: “Theo hồ sơ do Phòng TN&MT quản lý thì Cty Hiệp Thành chưa được cơ quan có chức năng cho phép khai thác cát tại sông La Tinh; UBND xã Cát Hanh cũng chưa hề báo cáo với Phòng về việc này. Chúng tôi sẽ cử bộ phận chuyên môn kiểm tra, xử lý”.
Có thể thấy, việc Cty Tín Thành và Cty Hiệp Thành tự ý khai thác đất cát khi chưa được cơ quan thẩm quyền cho phép là vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý tài nguyên khoáng sản. UBND huyện Phù Cát và các ngành chức năng liên quan cần kiểm tra, xử lý theo quy định pháp luật.
