Bình Dương họp báo vụ dự án 43ha Tân Phú: Lúng túng trong phân biệt hợp đồng thế chấp hay gửi giữ “sổ đỏ”

Công an nói “có”, Sở TN&MT nói “chưa”

Chiều qua (5/5), Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phối hợp CQĐT Công an Bình Dương tổ chức họp báo thông tin vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty SX-XNK Bình Dương (TCty Bình Dương). Chủ trì buổi họp báo có ông Bùi Hữu Toàn, Phó ban Tuyên giáo; Đại tá Trần Văn Chính, Thủ trưởng CQĐT công an tỉnh và một số ban, ngành.

Theo CQĐT, khu đất 43ha tại phường Hòa Phú, TP Thủ Dầu Một được giao TCty Bình Dương quản lý, sử dụng. Năm 2016, TCty Bình Dương chuyển nhượng khu đất cho Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Tân Phú giá 250 tỷ. Việc chuyển nhượng này là không đúng quy định tại Nghị định 91/2015/NĐ-CP, gây thất thoát 126 tỷ.

CQĐT xác định hành vi do các cá nhân Nguyễn Văn Minh, Trần Nguyên Vũ và Huỳnh Thanh Hải thực hiện đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm.

“CQĐT xác định 43ha này là tang vật vụ án nên ra quyết định tạm giữ. Qua xác định, sổ đỏ khu đất đã được Tân Phú thế chấp bảo lãnh vay vốn 350 tỷ. CQĐT đã lập biên bản bàn giao khu đất cho UBND phường Hòa Phú để bảo quản”.

“Qua thu thập tài liệu, hồ sơ thì khu đất chưa đủ điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất… Do đó, CQĐT đang làm rõ việc Tân Phú thế chấp để bảo lãnh cho một công ty vay 350 tỷ. CQĐT đề nghị các cá nhân, tổ chức thực hiện giao dịch liên quan đến khu đất thì liên hệ điều tra viên”, thông cáo báo chí được phát tại cuộc họp nêu rõ.

Tại cuộc họp, nhiều câu hỏi từ báo chí đã được nêu ra. Việc “thu giữ” hai sổ đỏ là chưa có tiền lệ, CQĐT căn cứ vào quy định nào? Một tờ báo đặt câu hỏi: “Bình Dương đã tổ chức nhiều cuộc họp báo về vụ án nhưng thông tin cung cấp rất lấn cấn, không rõ trọng tâm vấn đề nào? Vụ việc được Bình Dương đánh giá rất nghiêm trọng, đến nay đã có cơ quan TW nào yêu cầu báo cáo, hoặc Bình Dương có báo cáo vụ việc với cơ quan TW nào hay chưa?”.

Sở dĩ báo chí có những thắc mắc nêu trên, vì trong thực tế, từ năm 2018, Cty Tân Phú đã được Cty CP Đầu tư & Phát triển Kim Oanh TP HCM nhận chuyển nhượng toàn bộ vốn (nói cách khác Kim Oanh là chủ sở hữu DN Tân Phú, trong đó có dự án 43ha).

Theo quy định pháp luật, dù kết quả cuộc điều tra vụ án sai phạm tại TCty Bình Dương kết cục thế nào thì Kim Oanh vẫn được xác định là DN đã nhận chuyển nhượng hợp pháp, ngay tình, được pháp luật bảo hộ tài sản đã nhận chuyển nhượng. 

Trong vụ án này, Kim Oanh được xác định là bên có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, tuy nhiên lại không thấy sự xuất hiện của đại diện Kim Oanh (công ty mẹ) hay đại diện Tân Phú (công ty con).  

Trả lời một số câu hỏi trên, đại diện VKS cho rằng việc lập biên bản giữ sổ đỏ khu đất 43ha là đúng với Điều 89 Bộ luật TTHS, vì CQĐT xác định đây là tang vật.

Đại diện CQĐT Công an tỉnh thì cho hay hiện chưa có cơ quan TW nào yêu cầu báo cáo. Công an Bình Dương chỉ báo cáo nội bộ công an tỉnh và tỉnh, đồng thời xây dựng báo cáo về Bộ Công an.

Tuy nhiên, cũng ngay trong cuộc họp báo đã xuất hiện những thông tin “đá” nhau. Ngay khi CQĐT vừa khẳng định “sổ đỏ khu đất đã được Tân Phú thế chấp bảo lãnh vay vốn 350 tỷ”, thì Sở TN&MT lại cho biết “dự án 43ha chưa được đăng ký và chưa đủ thủ tục để đăng ký thế chấp”. 

Tân Phú khẳng định bị oan

Ngay sau cuộc họp báo, vẫn còn những băn khoăn về sự việc, PV đã liên hệ đại diện Cty Tân Phú, được khẳng định thông tin CQĐT Công an Bình Dương công bố “sổ đỏ khu đất đã được Tân Phú thế chấp bảo lãnh vay vốn 350 tỷ” là không đúng sự thật. Thông tin Sở TN&MT cho biết “dự án 43ha chưa được đăng ký thế chấp và chưa đủ thủ tục để đăng ký thế chấp” là chính xác. 

Theo đại diện Tân Phú, sự thật thì DN này từng làm thủ tục thế chấp 2 sổ đỏ của khu đất, nhưng sự việc chưa hoàn tất, hợp đồng thế chấp chưa có giá trị pháp lý thì các bên đã thanh lý. 

Cụ thể, ngày 12/9/2019, Tân Phú và OCB đã soạn thảo hợp đồng dự định thế chấp khu đất này làm tài sản đảm bảo cho khoản vay 350 tỷ của một DN khác. 

Tuy nhiên khi đăng ký hợp đồng thế chấp này, đã có trục trặc xảy ra khi cơ quan chức năng Bình Dương chưa chấp thuận. VPĐKĐĐ Bình Dương ngày 19/9/2019 gửi Văn bản số 2180/VPĐKĐĐ-ĐK&CGCN đến Thanh tra tỉnh Bình Dương xin ý kiến vì “khu đất này UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1188/QĐ-UBND ngày 8/5/2019 thành lập đoàn thanh tra”. Ngày 30/9/2019, Chánh Thanh tra tỉnh Nguyễn Thị Tuyết Mai ký Văn bản số 251/NV2-TTr trả lời “Thanh tra tỉnh không có nhiệm vụ quyền hạn liên quan vấn đề VPĐKĐĐ xin ý kiến”.

Đại diện Tân Phú cho biết, sau một thời gian dài, do thấy khó khăn trong vấn đề thủ tục đăng ký hợp đồng thế chấp nên các bên và OCB sau đó đã “khai tử” hợp đồng này. Hợp đồng thế chấp như vậy chưa hoàn thành, chưa có giá trị pháp lý, OCB chưa giải ngân một xu. 

“Theo quy định, ngay từ khi soạn thảo hợp đồng, 2 sổ đỏ đã được đưa vào hồ sơ giữ tại ngân hàng. Sau khi không thế chấp nữa, chúng tôi sử dụng dịch vụ bảo quản lưu giữ, nhờ Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) Chi nhánh TP HCM bảo quản lưu giữ theo Hợp đồng cung cấp dịch vụ bảo quản tài sản.

CQĐT đã chỉ nêu một tình tiết trong chuỗi sự kiện, không tìm hiểu chuyện Tân Phú sử dụng dịch vụ bảo quản sổ đỏ với OCB, thấy sổ đỏ nằm ở ngân hàng là hiểu nhầm “mang sổ đỏ đi thế chấp”. Chúng tôi cũng xin khẳng định, từ khi Kim Oanh là chủ sở hữu Tân Phú đến giờ phút này, chưa có bất kỳ một tổ chức, cá nhân nào liên quan khu đất 43ha bị thiệt hại bất kỳ một đồng nào, bất kỳ vấn đề gì”, đại diện Tân Phú nói.

Trong Thông báo số 676/TB-OCB-CN TP HCM ngày 24/4/2020 cũng khẳng định sự việc trên, theo đó ngày 21/4/2020 OCB đã ký hợp đồng cung cấp dịch vụ bảo quản tài sản là 2 sổ đỏ với Tân Phú. Tuy nhiên ngày 24/4, Cơ quan CSĐT Công an Bình Dương ra quyết định tạm giữ đồ vật, tài liệu số 05, quyết định tạm giữ hai sổ đỏ trên (số BK075229 và BK 075230, cùng do GĐ Sở TN&MT thừa ủy quyền Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương cấp ngày 6/2/2013). Cùng ngày 24/4, OCB và Công an Bình Dương đã lập biên bản giao nhận hai sổ đỏ.

Đại diện Tân Phú cũng băn khoăn: “Không hiểu sao xác định những vật chứng tài liệu này là của Tân Phú, do Tân Phú quản lý, nhưng CQĐT không đến làm việc với Tân Phú để DN bàn giao, mà lại trực tiếp đến OCB; cố tình bỏ qua ý kiến chủ sở hữu. Chúng tôi cho rằng CQĐT làm việc như vậy là chưa “chuẩn”, chưa đúng quy định tố tụng, thiếu tôn trọng DN”.

Đại diện Tân Phú bức xúc: “Muốn thế chấp dự án, bắt buộc phải đăng ký thủ tục thế chấp tại Bình Dương thì hợp đồng thế chấp mới có giá trị pháp lý. CQĐT hoàn toàn có thể kiểm chứng vấn đề này dễ dàng, nhưng lại thông tin chưa chính xác về sự việc là ảnh hưởng tới uy tín DN”.